Τα «Ευαγγελικά» – Τα αιματηρά επεισόδια του 1901, για την μετάφραση της Καινής Διαθήκης στη «χυδαία» δημοτική γλώσσα

αναδημοσίευση από το Πάρε – Δώσε

.

Τη δεκαετία του 1880 το γλωσσικό ζήτημα εμφανίστηκε μαζί με τη Νέα Αθηναϊκή Σχολή. Η όξυνση της διαμάχης για τη γλώσσα χώρισε τον ελλαδικό και εξωελλαδικό ελληνισμό ανάμεσα στους καθαρευουσιάνους και τους δημοτικιστές ή «μαλλιαρούς» όπως τους αποκαλούσαν οι αντίπαλοί τους. Ιδιαίτερα στην Αθήνα όμως η σύγκρουση έλαβε μεγάλη ένταση και συσχετίστηκε άμεσα και έμμεσα με κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά ζητήματα που εκκινούνταν από αντιθέσεις του ίδιου του ελλαδικού κοινωνικού σχηματισμού ή και πιο συγκεκριμένα των αντιθέσεων που πήγαζαν από τις αντιφάσεις της αθηναϊκής κοινωνίας.

Στα 1888 ο Γιάννης Ψυχάρης ο οποίος διέμενε μόνιμα στο Παρίσι κυκλοφόρησε «Το ταξίδι μου», με το οποίο θα αναδειχτεί ο ίδιος ως το σύμβολο του δημοτικισμού και θα καταστεί ο κατεξοχήν «διδάσκαλός του» εισάγοντας ταυτόχρονα και μια πολύ συγκεκριμένη αντίληψη για τη δημοτική που ονομάστηκε «ψυχαρισμός» και οι οπαδοί της «ψυχαριστές». Από τον κύκλο του Ψυχάρη προέρχεται και ο λόγιος βαμβακέμπορος Αλέξανδρος Πάλλης ο οποίος ζούσε εγκατεστημένος όπως και ο Ψυχάρης στο εξωτερικό. Η μετάφραση της Καινής Διαθήκης στην απλή νεοελληνική από τον Πάλλη έδωσε την αφορμή να ξεσπάσουν τα «Ευαγγελικά».

ΕΝΑΣ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΓΡΑΒΙΑΣ, ΖΩΝΤΑΝΕΥΕΙ ΣΕ ΣΚΙΤΣΟ!!!

Ο Ανδρέας Παπαλεξόπουλος στο σκίτσο του Μαρλά, που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 1888 στο περιοδικό «Φιλολογική Ακρόπολις»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

.

  Ο Ανδρέας Παπαλεξόπουλος, ήταν ένα παλληκάρι 30 ετών, όταν μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, κλείστηκαν στο  χάνι της Γραβιάς, 120 νοματαίοι όλοι κι όλοι και αντιμετώπισαν με επιτυχία τα στρατεύματα του  Ομέρ Βρυώνη, στην μάχη, που έγινε στις 8 Μαΐου του 1821.

   ‘Όταν ηττήθηκαν οι Έλληνες στη μάχη της Αλαμάνας και βρήκε  μαρτυρικό θάνατο του ο Αθανάσιος Διάκος, ο τουρκικός στρατός με τον Ομέρ Βρυώνη επικεφαλής δύναμης 9.000 ανδρών καθώς και πυροβολικού, σκόπευε από τη Λαμία να περάσει και να επιτεθεί στην επαναστατημένη Πελοπόννησο.

Κατεβαίνοντας νοτιότερα, συνάντησε μια μικρή ομάδα 120 ανδρών με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, που είχαν οχυρωθεί μέσα σε ένα παλιό χάνι, που όλοι τον γνώριζαν με το όνομα το Χάνι της Γραβιάς. Έγιναν άγριες μάχες και οι Έλληνες κάνοντας μια ηρωική έξοδο διέφυγαν.

          Οι Τούρκοι είχαν 330 νεκρούς και 800 τραυματίες μέσα σε λίγες ώρες συγκρούσεων. Οι Έλληνες έχασαν 6 παλληκάρια.

          Ο Παπαλεξόπουλος, έμελλε να επιβιώσει από όλες τις μάχες που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια μέχρι να ελευθερωθεί η Ελλάδα και να αγγίξει τον αιώνα ζωής, όταν το 1888 έγιναν τα εγκαίνια του μνημείου, που ανεγέρθηκε στη Γραβιά για να τιμηθεί η περίφημη ηρωική μάχη.

          Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος βρήκε,όπως είναι γνωστό, το θάνατο στα βράχια της Ακρόπολης πολύ νωρίς και σε συνθήκες μυστηριώδεις. Ο Παπαλεξόπουλος ήταν ο τελευταίος που ζούσε ακόμα το 1888. Γέροντας αδύναμος και κυρτωμένος από τα χρόνια.  Όλους του άλλους, τους σάρωσε ο πανδαμάτωρ χρόνος.

          Πάντως βρέθηκε ένας απλός πολίτης ονόματι Μαρλάς, που ζωγράφισε τον ηρωικό γέροντα, με τις δύο πιστόλες στις μέση του. Το σκίτσο εκείνο έστειλε στη «Φιλολογική Ακρόπολη» του Βλάση Γαβριηλίδη και δημοσιεύθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1888. Και αυτό ήταν ευχής έργο, γιατί διατηρήθηκε η μνήμη και η μορφή ενός ελάσσονος αλλά γενναίου ήρωα της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

Ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΝΕΑΡΟΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Ίσως ελάχιστοι γνωρίζουν σήμερα, ότι ο μεγάλος εθνικός ποιητής Κωστής Παλαμάς εργάσθηκε ως κοινοβουλευτικός συντάκτης, σε ηλικία 24 χρονών.  Και περιέγραψε με γλαφυρότητα τις συνεδριάσεις της Βουλής περί το 1883.

Το περιοδικό «Μη χάνεσαι» του πατριάρχη της ελληνικής δημοσιογραφίας Βλάση Γαβριηλίδη και η στήλη «Βουλή» φιλοξένησαν τα κείμενα του 24χρονου ανερχόμενου τότε ποιητή Κωστή Παλαμά, ο οποίος υπέγραφε με το ψευδώνυμο «Κουτρούλης».

Ο Παλαμάς, απέφευγε στα κείμενά του τις ακαδημαϊκές διατυπώσεις και προσπαθούσε πάντα, να δίνει μέσα από τις περιγραφές των συνεδριάσεων της Βουλής, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που επικρατούσε, χρησιμοποιώντας ακόμη τότε, την καθαρεύουσα της εποχής.

Όπως αίφνης στις 15 Φεβρουαρίου 1883, όταν δεν συγκεντρώνονταν οι βουλευτές για να αρχίσει η συνεδρίαση. Τι συνέβαινε; Ο Παλαμάς , ως Κουτρούλης μας πληροφορεί, ότι έξω χιόνιζε και «οι βουλευταί εντρυφούσιν εν μακαρία νωθρότητι, εις την θέαν της αφθόνως καταπιπτούσης χιόνος, την οποίαν δεν θα ηδύναντο να παράσχωσι τα απρόσιτα παράθυρα του Βουλευτηρίου». (ΜΗ ΧΑΝΕΣΑΙ 17-2-1883).