Βενιαμίν ο Λέσβιος

.

Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Ο ιερομόναχος Βενιαμίν ο Λέσβιος (1759-1824) προσέφερε τα τάλαντά του, τις πολλές γνώσεις του και τελικά την ίδια του τη ζωή στην Πατρίδα, κατά την Επανάσταση του 1821. Δικαίως ονομάστηκε «πολύτιμος και εθνωφελής» από τον Μ. Χουρμούζη και «είς των μεγάλων ευεργετών της Πατρίδος» από τον Νικ. Σπηλιάδη. («Απομνημονεύματα», τ. Β΄, σελ. 141). Αν και γνωστός σε χώρες της Ευρώπης για τις διδακτικές του ικανότητες ήρθε στην επαναστατημένη και υπό δεινή δοκιμασία Ελλάδα για να προσφέρει τις υπηρεσίες του.

Σε αυτήν τον Σεπτέμβριο του 1824 απεβίωσε, κατά τη διάρκεια επιδημίας τύφου, σε ηλικία 65 ετών. Ο μαθητής του στις Κυδωνίες και ως ιατρός υπηρετήσας τον Αγώνα Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός χαρακτήρισε τον Βενιαμίν «ταπεινό, ακτήμονα, φιλόκαλο, με φυσική αγαθότητα και με ζήλο περί του φωτισμού του έθνους» (Ρωξάνης Δ. Αργυροπούλου «Ο Βενιαμίν ο Λέσβιος και η Ευρωπαϊκή Σκέψη του 18^ου Αιώνα», Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών ΕΙΕ, Αθήνα, 2003, σελ. 67).

Ο Βενιαμίν γεννήθηκε στην περιοχή Πλωμαρίου Λέσβου και το κοσμικό του όνομα ήταν Βασίλειος. Στα 17 του χρόνια πήγε στο Άγιον Όρος και στη Μονή Παντοκράτορος, όπου μόναζε ο αδελφός της μητέρας του Βενιαμίν, που είχε διατελέσει ηγούμενος του Μετοχίου της Μονής στις Κυδωνίες (Αϊβαλί) της Μικράς Ασίας. Στο Άγιον Όρος εκάρη μοναχός και έλαβε το όνομα του θείου του. Αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και μετά ιερομόναχος.

Συνόδευσε τον θείο του όταν επέστρεψε στις Κυδωνίες, όπου πλούτισε τις γνώσεις του παρακολουθώντας τα μαθήματα του ιερέα και δασκάλου με πολλές γνωριμίες Ιωάννη Οικονόμου. Αυτός βλέποντας τις δυνατότητες του Βενιαμίν τον έστειλε για περισσότερη μάθηση στις σχολές της Πάτμου και της Χίου. Με υποτροφία Κυδωνιατών συνέχισε τις σπουδές του στη Δυτική Ευρώπη, πρώτα στην Πίζα και μετά στο Παρίσι. Ο Βενιαμίν δέχθηκε επηρεασμό από την κουλτούρα των Γάλλων επαναστατών, όμως ουδέποτε αρνήθηκε την Ορθοδοξία και την Ελληνική του ταυτότητα.