Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης ήταν ο πρωτότοκος γιός τού μπέη τής Μάνης Πέτρου Μαυρομιχάλη. Ήταν γεννημένος τό 1790. Νεώτατος ακόμα συμμετείχε στίς μάχες τών Ελλήνων κατά τών Τούρκων.
Διακρίθηκε γιά τή γενναιότητά του, τίς ικανότητές του αλλά καί γιά τή σύνεση καί τό ήθος του. Μέ τήν κήρυξη τής επανάστασης στήν Αερόπολη τής Μάνης, ακολούθησε τόν πατέρα του στήν απελευθέρωση τής Καλαμάτας καί έκτοτε αναδείχτηκε σέ έναν από τούς πιό ικανούς οπλαρχηγούς τού Αγώνα.
Στή συνέχεια πολέμησε κάτω από τίς εντολές τού Κολοκοτρώνη, ενώ τόν είχε αναλάβει υπό τήν προστασία του καί ο θείος του Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, κατ’ εντολή τού πατέρα του Πετρόμπεη. Θείος καί ανηψιός αρίστευσαν στήν μάχη τού Βαλτετσίου. Ο Ηλίας συμμετείχε στήν πολιορκία τής Τριπολιτσάς καί στή συνέχεια τόν βρίσκουμε νά πρωταγωνιστεί στήν πολιορκία τού Ακροκόρινθου καί τής Ακρόπολης τών Αθηνών.
«Αλλ’ εν ώ η Πελοπόννησος κατώρθωσε καί τούς εσωτερικούς αυτής εχθρούς νά κατατροπώση καί κατά θάλασσαν νά ασφαλισθή διά τού ηρωϊσμού τήν Υδραίων, Σπετσιωτών καί Ψαριανών, κατασυντριψάντων τόν επίφοβον τού Καρά Αλή στόλον, η Βοιωτία εδηούτο υπό τού Μεχμέτ Πασσά, όστις εφαίνετο σκοπών μετά τήν τελείαν καταστροφήν τής επαρχίας ταύτης, νά βαδίση καί κατά τής Πελοποννήσου.
Τήν ανάγκην ταύτην κατιδών ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, πρώτος εξεστράτευσεν εις τήν ανατολικήν Ελλάδα περί τάς αρχάς Ιουνίου, ότε δέ αφίχθη εις Στεβενίκον, υπεδέχθησαν αυτόν μετ’ αλαλλαγμών χαράς. Ο ίδιος δέ Οδυσσεύς συνώδευσεν αυτόν εκείθεν εις τήν Σούρπην (Ανάληψη), χωρίον κείμενον πλησίον τής Λεβαδείας, ένθα είχεν συγκεντρωθή μέ τά μέλλοντα νά ορμήσωσι κατά τών πολιορκούντων τήν Λεβαδείαν εχθρών.