Διονύσιος Σολωμός «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα»

.

( Ζάκυνθος 8 Απριλίου 1798 – Κέρκυρα 9 Φεβρουαρίου 1857)

Ο Σολωμός και η Κέρκυρα του Περικλή  Παγκράτη

Ο Διονύσιος Σολωμός εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα στα τέλη του έτους 1828, επιζητώντας την ψυχική ηρεμία η οποία θα του επέτρεπε να αφοσιωθεί απερίσπαστος στο έργο του.

Ως ποιητή τον ακολουθεί τέτοια λαμπρή φήμη, ώστε με την άφιξη του τον επισκέπτονται να τον καλωσορίσουν οι καθηγητές του Ιονίου Πανεπιστημίου. Κατά το διάστημα ανάμεσα στα έτη 1828 και 1833 θα κατοικήσει σε διάφορα σπίτια, που όμως μας είναι άγνωστα σήμερα, πλην αυτού το οποίο τώρα στεγάζει το «Μουσείο Σολωμού».

Το διαχρονικό όραμα των Ριζοσπαστών για κοινωνική αλλαγή

Στις αρχές του 1849, κυκλοφορεί στην Κέρκυρα η εφημερίδα «Πατρίς», όργανο του Κόμματος των Μεταρρυθμιστών, που πίστευαν ότι το καθεστώς της σαραντάχρονης ήδη βρετανικής προστασίας στα Επτάνησα χρειαζόταν φιλελεύθερες αλλαγές αλλά δεν επιθυμούσαν την Ένωση με την Ελλάδα. Η «Πατρίς» έρχεται πολύ συχνά σε αντιπαράθεση με τον «Φιλελεύθερο», την εφημερίδα του Ηλία Ζερβού-Ιακωβάτου που κυκλοφορεί στην Κεφαλονιά, και υποστηρίζει με θέρμη την Ένωση με την Ελλάδα.

Ειρωνικά, η «Πατρίς» χαρακτηρίζει τον Ζερβό και τους ομοϊδεάτες του «Ριζοσπάστες», μεταφράζοντας στα ελληνικά των όρο radicals ή radicales που αναφερόταν στα ομώνυμα πολιτικά κινήματα που είχαν αναπτυχθεί στα τέλη του προηγούμενου αιώνα στην Αγγλία και τη Γαλλία. Ο χαρακτηρισμός φαίνεται ότι αρέσει στους κεφαλονίτες συντάκτες του Φιλελεύθερου, και ο Γεράσιμος Μαυρογιάννης απαντά: αποδέχεται τον χαρακτηρισμό και υπογράφει «Εις Ριζοσπάστης Κεφαλλήν». Συχνά είναι χρήσιμο να ακούς τους χαρακτηρισμούς που σού προσάπτουν οι αντίπαλοί σου.

Η βιβλιογραφία για τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες μελέτες που ρίχνουν περισσότερο φως στις διάφορες εκφάνσεις του πολιτικού αυτού κινήματος που αναπτύχθηκε στα Επτάνησα στα μισά του 19^ου αιώνα και που οδήγησε στην Ένωση των νησιών με την Ελλάδα. Εντελώς ενδεικτικά αναφέρομαι στο έργο του Γιώργου Αλισανδράτου, οι μελέτες του οποίου για τον Ριζοσπαστισμό εκδόθηκαν πρόσφατα συγκεντρωτικά σε τόμο από το Μουσείο Μπενάκη, αλλά και τις σχετικές μελέτες των Σπύρου Λουκάτου, Αγγελο-Διονύση Δεμπόνου, του Πέτρου Πετράτου, της Μιράντας Παξιμαδοπούλου-Σταυρινού, της Ερασμίας Λουίζας Σταυροπούλου, του Νικολάου Τζουγανάτου, του Ντίνου Κονόμου, του Γεωργίου Μοσχόπουλου, αλλά και την ανέκδοτη ακόμη σχετική διδακτορική διατριβή της Αγγελικής Γιαννάτου.

Ο ΥΠΟΚΡΙΤΗΣ‏

από τη juliet

Ο  υποκριτής  είναι νόμισμα κίβδηλο , που γυρεύει να περάσει δια γνήσιο.

 Προσποιείται αγιωσύνην , και είναι ανόσιος , φιλίαν , και είναι αδιάφορος , αυταπάρνησην , και είναι εγωιστής , πατριωτισμό και είναι  πλάνος . Όλα τα είδη της αρετής τα προσποιείται ο υποκριτής , επειδή ο υποκριτής είναι ηθοποιός , φύσει   ηθοποιός εις   την σκηνήν του κόσμου .

-Εγώ , να χύσω το αίμα μου για την πατρίδα!

 Και φεύγει δια νυχτός , αν του πέση , η μην του πέση να γίνη στρατιώτης.

 -Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου !

Και τραπεζορραγεί επιβούλως και ασυνειδήτως

 -Θυσιάζομαι για το φίλο μου !             

 Και στην περίσταση προφασίζεται και τραβιέται .

 -Δουλεύω για τα  παιδιά μου !

 Και τα παιδιά του τ΄αφίνει αμόρφωτα και ανίκανα .

Αυστηρώνει το πρόσωπό του αν ακούση λέξη την οποία να μη θεωρή τάχα ακριβώς ευπρεπή , και είναι ασελγής και άσωτος.             

Κατακρένει τη διαφθορά της κοινωνίας, και είναι ουσιωδώς , διεφθαρμένος .

Αν ο υποκριτής τύχη νάναι και κουφός , βάνει τον κόσμο άνω κάτω , και προσπαθεί δια παντοίων μέσων ναν  του ανοιχθή είσοδος  σε τιμές και θέσεις. Ενταυτώ  καμώνεται ότι υποχωρεί εις τες παρακλήσες των φίλων , αλλ΄ ότι είναι θυσία τούτη δια τούτον .

ΟΝΕΙΡΟ

από τη Juliet

.

Ήτανε να ξημερώσει Μεγάλο Σάββατο , που είδα στον ύπνο μου πως απέθανα!

Επέθανα και , ως στρίψη ματιού ευρέθηκα  εις τον άλλο κόσμον. Εκεί , ως από ενστίγματος , έτρεξα  ευθύς εις τον Παράδεισο , και έλαβα την τόσον καλήν τύχη να φτάσω εις την στιγμή που έβγαινε να πάει σε περίπατο .

Μιλιούνι Άγιοι  τον  επεριστοιχούσανε βαστώντες  αγγελούδια  λάτινα , σαν εκείνα των εκκλησιών , κι εγώ εστοχάσθηκα  να ωφεληθώ από εκείνην την αναστάτωση , από εκείνην τη σκοτούρα , δια να έμβω  λαθρεμπορικώς – πως εις τον Παράδεισο , αποφεύγοντας τελωνειακάς ερεύνας , σαν οπού κι εγώ είχα κάτι να κρύψω.

Ανάτρεχα λοιπόν τον χείμαρρον των Αγίων , ανοίγοντας το δρόμο μου με τα δυο  χέρια, όταν ο Άι- Πέτρος  , ο ακοίμητος  εκείνος θυρωρός των Ουρανίων Ανακτόρων , με αρπάζει  από το λαιμοδέτη , και:

-Στάσου , λέει ,αναξία κολασμένη ψυχή !

-Άγιε, του είπα εγώ , γιατί με πιάνεις από το κολέτο , σαν να΄μουνα κλέφτης ;

-Σώπα , λέει , μπερ…..(μα δεν το ετελείωσε ), φεύγα  εδώθε ,και πήγαινε στο πυρ το εξώτερον , το ητοιμασμένον δια όσους ξεσκεπάζετε  τα……τα…..τα των ευσεβών ιερέων μας.

Εγώ , για μια στιγμή , ετρόμαξα , επειδή τα μάτια του Αγίου ερίχνανε φωτιές από το θυμό του , και τα γένια του έτρεμανε , κι επέτα σπίθες σάλια από το στόμα του!Μα έπειτα , κάνοντας δύναμη στον εαυτόν μου , έτρεξα κι εσταμάτησα τον Θεόν , κι έπεσα στα πόδια του , και γονυπετής του είπα:

-Θεέ Πατέρα , λάβε ευσπλαχνία δι΄ εμέ , και διόρισε του αγίου θυρωρού σου να με αφήσει να έμβω εις την αιωνίαν χαράν και αγαλλιάσην.

Μα τότε και ο ‘Αι- Πέτρος:

-Παναγιότατε Θεέ , του λέει , τούτος  είναι

O XΡΕΩΣΤΗΣ ΜΑΣ‏

 από την Juliet 

.

                             Ο χρεώστης μας,  όταν έχη χρεία να δανεισθή, σκέφτεται πρώτα αν μπορή ναν τα λάβη χωρίς να κινδυνέψη ναν τα επιστρέψη. Σαν εύρη τον τρόπο,  η τουλάχιστον την ελπίδα της ασφαλείας  του, πηαίνει και γυρεύει το δάνειον,  παρασταίνοντας αναντίρρητην την φερεγγυότητά του,  και ακολούθως  ασφαλές το πίστωμα του δανειστή του.  Αν ο δανειστής απατηθή και δώση τα χρήματά του   ο δανειζόμενος δεν του είναι διόλου ευγνώμων  δια το δώρον  τούτο, θέλει όμως χαιρετά  στον δρόμον τον δανειστήν του,  επειδή,  για όσο και αν νομίζεται ασφαλής εις τα σχέδιά του,  του μένει πάντα κάποιος φόβος.

                              Τους πρώτους καιρούς ημπορεί και να πληρώση το διάφορο των χρημάτων οπού έλαβε,  έπειτα όμως βρίσκει  ότι μπορεί να ελευθερωθή και από τούτο το βάρος,  ο δε δανειστής ήθελε  δειχθεί  πολύ αδιάκριτος ζητώντας ευθύς το διάφορο. Μόνον  έπειτα από χρόνους πολλούς ατόκους, υποφέρεται ο δανειστής να δώση τη seccatura   ταύτην εις τον χρεώστην του.

                              Ο χρεώστης  τότε του λέγει να έχη υπομονήν,  επειδή εκείνην τη στιγμή δεν έχει χρήματα, και υπόσχεται ναν τα πληρώση σε μιαν κάποια προθεσμία. Περασμένη η προθεσμία, και κάτι ακόμη περισσότερο, ο πιστωτής ζητεί πάλιν  τα χρήματά του, και ο χρεώστης,  δείχνοντας κάποια δυσαρέσκεια δια την επανειλημμένην ενόχλησην,  του διηγείται περιπέπειες,  δια τες οποίες δεν έχει χρήματα μήτε τώρα. Με τον ίδιον τούτον τρόπον,  από προθεσμία σε προθεσμία, σέρνει ακόμη τον δανειστήν του όσο  δύνεται,  αποτροπιαζόμενος τα φρικώδη δικαστήρια. Ερχεται όμως και το τέλος της υπομονής, και ο δανειστής προστρέχει τέλος πάντων εις την έτσι λεγόμενη δικαιοσύνη.

                               Ο χρεώστης τότε καταφεύγει  σε κανέναν

O YΨΗΛΟΦΡΩΝ‏

από την Juliet

,

Ο υψηλόφρων ομοιάζει κάπως τον υπερήφανο, αλλά δεν είναι περήφανος, είναι υψηλόφρων. Είναι άνθρωπος ανωτέρων φρονημάτων και ευγενεστέρων αισθημάτων.

Ο χαρακτήρας του είναι εντιμότερος και δεν παραδέχεται να κάμη τίποτε αγενές.

Η υψηλοφροσύνη του είναι πόρισμα της ευγενούς διαθέσεως της ψυχής του και των ηθικοπνευματικών προτερημάτων του.

Με τους κατωτέρους του μάλλον ευπροσήγορος .

Με τους ομοίους του ευγενικός.

Με τους ανωτέρους του υψηλόφρων.

Αν έχη ανώτερη κυβερνητική θέση, αν είναι υπουργός αν είναι βασιλεύς, ο υψηλόφρων χαρακτήρας του αναβιβάζει το Εθνος και το συσταίνει στον έξω κόσμο.

Αν είναι ιδιώτης και ιδιωτεύει στο σπίτι του,