.
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Χρονικά
Η προετοιμασία του ξεσηκωμού του Ελληνισμού βρήκε κατά τύχη έναν ανέλπιστο σύμμαχο, που άθελά του βοήθησε στην προστασία του ξεκινήματος της Εθνεγερσίας του 1821. Ο σύμμαχος αυτός ήταν ο πασάς των Ιωαννίνων, ο Αλής.
Κατά καιρούς έχουν γραφεί πολλά για τη σχέση του Αλή πασά με τη Φιλική Εταιρεία, άλλα τελείως φανταστικά και άλλα με δόση αλήθειας. Πως βοήθησε, λοιπόν, ο Αλή πασάς την Ελληνική Επανάσταση του 1821, έστω και αν αυτό έγινε από σύμπτωση συμφερόντων;
Τον Μάιο του 1820 ο Αλή πασάς πέφτει στη δυσμένεια του Σουλτάνου Μαχμούτ. Ο τελευταίος εκδίδει το “Χάτι-Σερίφ”, δηλαδή φιρμάνι κατά του Πασά των Ιωαννίνων, που τον κηρύττει ένοχο προδοσίας και απαιτούσε τη προσωπική παρουσία του Αλή στην Κωνσταντινούπολη εντός 40 ημερών. Ο Πασάς των Ιωαννίνων με τη γενικότερη πολιτική αυτονομίας του αποτελούσε έναν απρόβλεπτο αντίπαλο για τον Σουλτάνο. Αφορμή για την έκδοση φιρμανιού κατά του Αλή, υπήρξε το μίσος του τελευταίου έναντι του Ισμαήλ Πασόμπεη, Τούρκου πρόκριτου των Ιωαννίνων, που είχε διαφύγει μυστικά στην Βασιλεύουσα για να γλιτώσει από το μένος του.
Ο Αλής έστειλε πληρωμένο δολοφόνο στην Πόλη για να εκτελέσει τον Πασόμπεη. Ο δολοφόνος όμως απέτυχε και συνελήφθη. Βασανίστηκε και ομολόγησε πως ο Πασάς των Ιωαννίνων τον είχε πληρώσει για να σκοτώσει τον Ισμαήλ. Έτσι ο Σουλτάνος αποφάσισε να κηρύξει φιρμανλή τον Αλή πασά και να τον καλέσει ενώπιον του. Οι 40 μέρες πέρασαν όμως, χωρίς να παρουσιαστεί ο Μουσουλμάνος Βοναπάρτης, όπως ήταν ένα από τα παρατσούκλια του Αλή. Ο Σουλτάνος αφού είχε καθαιρέσει τον Αλή, όρισε πασά των Ιωαννίνων και του Δελβίνου τον Πασόμπεη και μαζί με άλλους εφτά πασάδες, τους έστειλε στα Γιάννενα να ξεκαθαρίσουν τη κατάσταση.