Ο Αλή Πασάς και η Εθνεγερσία

.

του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού

αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Χρονικά

Η προετοιμασία του ξεσηκωμού του Ελληνισμού βρήκε κατά τύχη έναν ανέλπιστο σύμμαχο, που άθελά του βοήθησε στην προστασία του ξεκινήματος της Εθνεγερσίας του 1821. Ο σύμμαχος αυτός ήταν ο πασάς των Ιωαννίνων, ο Αλής.

Κατά καιρούς έχουν γραφεί πολλά για τη σχέση του Αλή πασά με τη Φιλική Εταιρεία, άλλα τελείως φανταστικά και άλλα με δόση αλήθειας. Πως βοήθησε, λοιπόν, ο Αλή πασάς την Ελληνική Επανάσταση του 1821, έστω και αν αυτό έγινε από σύμπτωση συμφερόντων;

Τον Μάιο του 1820 ο Αλή πασάς πέφτει στη δυσμένεια του Σουλτάνου Μαχμούτ. Ο τελευταίος εκδίδει το “Χάτι-Σερίφ”, δηλαδή φιρμάνι κατά του Πασά των Ιωαννίνων, που τον κηρύττει ένοχο προδοσίας και απαιτούσε τη προσωπική παρουσία του Αλή στην Κωνσταντινούπολη εντός 40 ημερών. Ο Πασάς των Ιωαννίνων με τη γενικότερη πολιτική αυτονομίας του αποτελούσε έναν απρόβλεπτο αντίπαλο για τον Σουλτάνο. Αφορμή για την έκδοση φιρμανιού κατά του Αλή, υπήρξε το μίσος του τελευταίου έναντι του Ισμαήλ Πασόμπεη, Τούρκου πρόκριτου των Ιωαννίνων, που είχε διαφύγει μυστικά στην Βασιλεύουσα για να γλιτώσει από το μένος του.

Ο Αλής έστειλε πληρωμένο δολοφόνο στην Πόλη για να εκτελέσει τον Πασόμπεη. Ο δολοφόνος όμως απέτυχε και συνελήφθη. Βασανίστηκε και ομολόγησε πως ο Πασάς των Ιωαννίνων τον είχε πληρώσει για να σκοτώσει τον Ισμαήλ. Έτσι ο Σουλτάνος αποφάσισε να κηρύξει φιρμανλή τον Αλή πασά και να τον καλέσει ενώπιον του. Οι 40 μέρες πέρασαν όμως, χωρίς να παρουσιαστεί ο Μουσουλμάνος Βοναπάρτης, όπως ήταν ένα από τα παρατσούκλια του Αλή. Ο Σουλτάνος αφού είχε καθαιρέσει τον Αλή, όρισε πασά των Ιωαννίνων και του Δελβίνου τον Πασόμπεη και μαζί με άλλους εφτά πασάδες, τους έστειλε στα Γιάννενα να ξεκαθαρίσουν τη κατάσταση.

Φροσύνη. Η πανέμορφη κυρά, που ερωτεύθηκε ο Αλή Πασάς και την έπνιξε από ζήλια, επειδή είχε σχέση με το γιο του

(1773- 11 Ιανουαρίου του 1801)

Η Φροσύνη ήταν γνωστή για την ομορφιά και την καταγωγή της.

Ήταν σύζυγος ενός πλούσιου εμπόρου από τα Γιάννενα, του Δημητρίου Βασιλείου και ανιψιά του μητροπολίτη Λάρισας και μετέπειτα Ιωαννίνων, Γαβριήλ Γκάγκα. Η Φροσύνη είχε δυο παιδιά.

Οι έρωτες της Κυρά Φροσύνης

Ο σύζυγος της Κυρά Φροσύνης έλειπε συχνά για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο εξωτερικό, λόγω της δουλειάς του.

Το ολοκαύτωμα στο Κούγκι ( 13 Δεκεμβρίου 1803)

Εικόνα από:thiva-nikolas.blogspot.com

Το Κούγκι είναι πύργος του Σουλίου στην Ήπειρο επάνω σε απότομο βράχο, στον οποίο υπάρχει και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Όταν το 1803 οι τουρκαλβανοί κατέλαβαν το Σούλι, κλείστηκαν στο Κούγκι 600 Σουλιώτες με αρχηγό τον Φώτο Τζαβέλα. Προβάλλοντας αντίσταση απέκρουσαν τέσσερεις εφόδους των τουρκαλβανών του Αλή Πασά. Επειδή τα τρόφιμα εξαντλήθηκαν, οι πολιορκημένοι πρότειναν στον Αλή να βγουν αφού τους εγγυηθεί, πως δεν θα τους πειράξει.

Ο Αλή αναγκάστηκε να δεχθεί λόγω των μεγάλων απωλειών που υπέστη.Μετά την αναχώρησή τους έμεινε στο Κούγκι ο καλόγερος Σαμουήλ με δυο πολεμιστές για να παραδώσoυν το φρούριο. Όταν όμως οι απεσταλμένοι ήρθαν να το παραλάβουν, ο Σαμουήλ έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάχθηκαν όλοι στον αέρα. Την ηρωική αυτή θυσία την ύμνησε ο ποιητής Βαλαωρίτης στο ποίημά του «Ο Σαμουήλ».

Ασπροποταμίτες αγωνιστές στην Ελληνική Επανάσταση του 1821,σύμφωνα με σχετική μελέτη

Ι.Μ Τιμίου Σταυρού

Την ιδιαίτερη συμμετοχή των Ασπροποταμιτών Βλάχων στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, αναδεικνύει επίκαιρη μελέτη του δρα Θεόδωρου Νημά, σχολικού συμβούλου φιλολόγων και προέδρων του Φιλολογικού Ιστορικού Λογοτεχνικού Συνδέσμου Τρικάλων.

Στον αγώνα για την εθνική αποκατάσταση, η Δυτική Θεσσαλία και ιδιαίτερα η περιοχή Ασπροποτάμου είχε σημαντική συμμετοχή. Η εξέγερση του μητροπολίτη Λαρίσης-Τρίκκης Διονυσίου Β΄, το 1600, ήταν η πρώτη αξιόλογη επανάσταση του υπόδουλου Ελληνισμού.

Οι Τρικαλινοί έλαβαν μέρος στα Ορλωφικά και πλήρωσαν με βαρύ φόρο αίματος την κίνησή τους αυτή. Το 1808, σύμφωνα με τον κ. Νημά, σημειώνεται η επανάσταση των Βλαχαβαίων στα Χάσια. Και φτάνουμε στη μεγάλη Επανάσταση του 1821, στην οποία συμμετέχει ενεργά η Θεσσαλία.

Η περιοχή Ασπροποτάμου, στη Δυτική Θεσσαλία και η Θετταλομαγνησία στην Ανατολική, έδωσαν το αγωνιστικό “παρών”. Όμως, μετά την αποτυχία τους, οι Θεσσαλοί αγωνιστές κατεβαίνουν στη Νότια Ελλάδα και συνεχίζουν εκεί τον αγώνα.

Μετά τη δημιουργία του πρώτου ελεύθερου Ελληνικού Κράτους το 1830, οι Θεσσαλοί χρειάστηκε να συνεχίσουν τους αγώνες τους για να πετύχουν και τη δική τους απελευθέρωση. Έτσι, εκδηλώνεται επαναστατικό κίνημα το 1840-41 στη ΝΑ Θεσσαλία και ακολουθεί η μεγάλη Θεσσαλική Επανάσταση του 1854, η οποία, καίτοι νικηφόρα, δεν έφερε το ποθούμενο εξαιτίας της επέμβασης των Μεγάλων Δυνάμεων, σημειώνει ο ερευνητής.