Τα απομεινάρια ενός παλιού αρμενικού χωριού κοντά στην Άγκυρα

.

Χαρούτ Σασουνιάν – The California Courier
Μετάφραση: Αγκόπ Χανικιάν
Ιανουάριος- Μάιος 2020, τεύχος 103

Ο Αργκούν Κονούκ (Argun Konuk), ένας 24χρονος Τούρκος λάτρης της ιστορίας και των ταξιδιών, εξέδωσε πρόσφατα ένα άρθρο σχετικά με το αρμενικό χωριό Στανόζ, το οποίο βρίσκεται κοντά στην πρωτεύουσα της Άγκυρας.

Ο Κονούκ ανέφερε πως «το Στανόζ ανθούσε κατά την οθωμανική περίοδο, ενώ σήμερα έχουν απομείνει μόνο ερείπια. Παλιά αρμενικά χειρόγραφα αναφέρουν πως οι πρώτοι κάτοικοι του Στανόζ ήρθαν από την Κιλικία τον 15ο αιώνα. Σύμφωνα με τα κρατικά αρχεία, ο πληθυσμός του χωριού ήταν αμιγώς αρμενικός, και πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αριθμούσε 3142 άτομα (668 οικογένειες). Έως και την εγκατάλειψή του, στο Στανόζ όλοι μιλούσαν μονάχα την αρμενική γλώσσα».

Οι κάτοικοι του Στανόζ υπήρξαν επιδέξιοι τεχνίτες στην κατασκευή χειροποίητων χαλιών, κεντημάτων και την επεξεργασία δερμάτων. Κατασκεύαζαν έναν ειδικό τύπο υφάσματος από τρίχωμα κατσικιών, το οποίο είχε μεγάλη ζήτηση στις αγορές της Ευρώπης. Οι κάτοικοι του χωριού υπήρξαν επίσης εξαιρετικοί γνώστες της γεωργίας, της εκτροφής βοοειδών αλλά και των οικοδομικών κατασκευών.

Ο παπα-Ευθύμ και η τουρκορθόδοξη Εκκλησία

Καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση των σχέσεων του Πατριαρχείου και του τουρκικού κράτους και των εκάστοτε πολιτικών των κυβερνήσεων κατά της ρωμαίικης μειονότητας της Κωνσταντινούπολης υπήρξε το Τουρκορθόδοξο Πατριαρχείο.

Η απόπειρα ίδρυσης μιας τουρκικής εθνικής Εκκλησίας που θα απευθυνόταν στους τουρκόφωνους ορθόδοξους πληθυσμούς της εσωτερικής Μικράς Ασίας τοποθετείται στη διάρκεια της ελληνοτουρκικής σύρραξης του 1919-1922.

  ¹ Η κυβέρνηση της Άγκυρας ετοιμάζει νομοσχέδιο για την ίδρυση μιας ανεξάρτητης τουρκικής ορθόδοξης Εκκλησίας και, ειδικά μετά την εκλογή του Μελέτιου Μεταξάκη στον πατριαρχικό θρόνο στα τέλη του 1921, δραστηριοποιείται για την υλοποίηση του εγχειρήματος.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπόθεση διαδραματίζει ο Ευθύμιος Καραχισαρίδης, γνωστός ως παπα-Ευθύμ, αναπληρωτής αρχιερατικός επίτροπος της κοινότητας του Κεσκίνμαντεν που χάρη στις διασυνδέσεις του με σημαντικές προσωπικότητες του τουρκικού εθνικού κινήματος αναδεικνύεται σε κυρίαρχο παράγοντα της ίδρυσης μιας τουρκορθόδοξης Εκκλησίας.

Ο Ευθύμ προσπαθεί να πείσει όλες τις ορθόδοξες κοινότητες που παραμένουν εκτός της ελληνικής ζώνης κατοχής ότι η συνεργασία με την Άγκυρα είναι προς όφελός τους. Επίσης με τις ενέργειες και παρεμβάσεις του βοηθά τις κοινότητες κατά των εκτοπίσεων και των αντιποίνων των Τούρκων. Ο Ευθύμ κατηγορεί το Πατριαρχείο για προδοσία και για το ότι προσπαθεί να εξελληνίσει τους ορθόδοξους της Μικράς Ασίας, οι οποίοι για αυτόν ήταν ουσιαστικά τουρκικής καταγωγής.² Το καλοκαίρι του 1922 με πρωτοβουλία του συγκαλείται στην Καισάρεια το Τουρκορθόδοξο Εκκλησιαστικό Συνέδριο³ και το φθινόπωρο του ίδιου έτους ανακοινώνεται η ίδρυση του Τουρκορθόδοξου Πατριαρχείου.⁴

” Όταν η ίδια η ζωή ξεσκεπάζει τα καταχθόνια σχέδια της Άγκυρας”

Πομάκοι με Ελληνική σημαία το 1878 Φωτογραφία από:www.egolpion.com

του Δημήτρη Στεργιούλη
Επίτιμου Διευθυντή
2ου Δημοτικού Σχολείου Κιάτου
“ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗΣ”

.

.

Oι Πομάκοι πρέπει να το χωνέψουν καλά ότι η πλαστογράφηση της Ιστορίας είναι αδύνατη, από οιονδήποτε και αν επιχειρείται . Οι καλύτεροι προπαγανδιστές και παραχαράκτες και αν επιστρατευτούν και πακτωλός χρημάτων κι αν διατεθεί προς αυτή την κατεύθυνση η ιστορική αλήθεια θα λάμψει.

Εν προκειμένω ποια είναι η ιστορική αλήθεια σε ότι αφορά στους Πομάκους; Οι Πομάκοι είναι αρχαιοελληνικό θρακικό φύλο. Είναι οι αρχαίο Αγριάνες, οι οποίοι και πολέμησαν στο πλευρό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν ο Μεγάλος Εκείνος Στρατηλάτης “επορεύθη στα πέρατα του γνωστού τότε κόσμου” ευαγγελιζόμενος την Ελληνική Γλώσσα και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Αυτοί είναι οι Αγριάνες.

Αυτά από ιστορικής άποψης, την οποία και επαληθεύει και η ανθρωπολογική επιστήμη.
Οι φίλοι μας οι Πομάκοι , για να διαπιστώσουν την καταγωγή τους , ας κοιτάξουν « ευατούς» στον καθρέφτη. Κατά κανόνα είναι ξανθοί.

Τους τουρκογενείς μουσουλμάνους της Θράκης , με τους οποίους μερικοί μπορεί να έχουν και αλισβερίσι , τους γνωρίζουν καλά. Είναι κατά κανόνα μελαψοί . Κι αν υπάρχει και κανείς τουρκογενής μουσουλμάνος που να είναι ξανθός , αυτός θα αποτελεί εξαίρεση , όπως σε κάθε κανόνα υπάρχουν εξαιρέσεις, οι οποίο τον επιβεβαιώνουν.