ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ: ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

Η ελληνική παιδεία και ο πολιτισμός έχουν τη δική τους εορτή. Στις 30 Ιανουαρίου εορτάζουν μαζί με την Εκκλησία μας τη μνήμη τριών ξεχωριστών προσωπικοτήτων της παγκόσμιας ιστορίας, των ισάριθμων Ιεραρχών, του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Τιμώντας εκείνους, τιμούμε μαζί όλα τα ευγενή ανθρώπινα επιτεύγματα και τον πολιτισμό, διότι αυτοί τα βίωσαν και τα καλλιέργησαν στο έπακρο και γι’ αυτό δικαίως καθιερώθηκαν προστάτες τους.

Λόγος ΜΕ΄ «Εις το Άγιο Πάσχα»

Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου,

2. Πάσχα του Κυρίου, Πάσχα, και πάλι θα πω Πάσχα, προς τιμή της Αγίας Τριάδας. Αυτή είναι η γιορτή των γιορτών και το πανηγύρι των πανηγυριών, που ξεπερνά τόσο πολύ όλες τις άλλες, όχι μόνο τις ανθρώπινες και από τα κάτω προερχόμενες, αλλά ακόμη και τις γιορτές του ίδιου του Χριστού και αυτές που τελούνται προς τιμήν Του, όσο ξεπερνά ο ήλιος τους αστέρες…

Σήμερα αυτήν την Ανάσταση γιορτάζουμε, όχι πια ως κάτι που ελπίζουμε, αλλ’ ήδη ως γεγονός, που συνάζει κοντά της όλον τον κόσμο. Ο καθένας λοιπόν ας προσφέρει ως καρπό κάτι διαφορετικό τον καιρό αυτό, και ας φέρει δώρο γιορτινό, ή μικρό ή μεγάλο, απ’ όσα είναι πνευματικά κι αγαπητά στο Θεό, ανάλογα με τις δυνάμεις τους. Γιατί, δώρο αντάξιο προς τη γιορτή, μόλις και μετά βίας θα μπορούσαν να πετύχουν και οι άγγελοι, οι πρώτοι νοεροί και καθαροί, και επόπτες και μάρτυρες της θεϊκής δόξας, έστω κι αν είναι εφικτό σ’ αυτούς κάθε είδος υμνολογίας.

Π. Θεόδωρος Ζήσης – Ο θαυμάσιος λόγος του Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου για τα Χριστούγεννα.

Ομιλεί ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης.

Σεβαστοί πατέρες, αγαπητοί αδελφοί,

είναι τα πρώτα Χριστούγεννα που γιορτάζουμε διωγμένοι από τους ναούς μας. Και το γεγονός αυτό ίσως δημιουργεί σε ορισμένους από εμάς θλιβερά συναισθήματα και λύπη και στενοχωρία. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά στην ζωή της Εκκλησίας κατά την οποίαν ζουν οι Ορθόδοξοι, οι του ορθού Ορθοδόξου φρονήματος, παρόμοιες καταστάσεις. Ας μεταφερθούμε νοερώς στην Κωνσταντινούπολη το έτος 379. Τον Ιανουάριο του 371 είχε αποθάνει ο Μέγας Βασίλειος, λίγο πριν γίνει η Β’ Οικουμενική Σύνοδος, και είχαν απομείνει ως διάδοχοί του στην θεολογία και στην Ορθοδοξία αρκετοί επίσκοποι και ανάμεσα σ’ αυτούς ο φίλος του ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος και ο αδελφός του Άγιος Γρηγόριος Νύσσης.

Η κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη ήταν παρόμοια προς την σημερινή κατάσταση. Οι Ορθόδοξοι είχαν εκδιωχθεί από τους ναούς τους, απ’ όλους τους ναούς, και είχαν κυριαρχήσει οι αιρετικοί, οι Αρειανοί, και ο Πατριάρχης ο Δημόφιλος ήταν αιρετικός, ήταν Αρειανός. Ας κάνουμε τον παραλληλισμό. Όπως τώρα οι Πατριάρχες είναι οικουμενιστές, και οι περισσότεροι από τους επισκόπους είναι οικουμενισταί, και οι ναοί οι περισσότεροι έχουν καταληφθεί από οικουμενιστάς.

Πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε, ιδιαίτερα οι κληρικοί, σε εποχή αιρέσεων.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΣΤΟΝ ΜΕΓΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟ.

Ομιλεί ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης.

Από όλα τα όσα μας παρουσιάζει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον θαυμάσιο Επιτάφιό του λόγο στον Μέγα Βασίλειο, έχω επιλέξει σήμερα [εκείνα] τα οποία και εμένα ξανά με εντυπωσίασαν και ελπίζω και πως σε εσάς θα ξανακάνουν εντύπωση, σε σχέση με το πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε, ιδιαίτερα οι κληρικοί, σε εποχή αιρέσεων.

Όταν ο Μέγας Βασίλειος τα «έψαλε» στόν Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο!

Και όχι δεν ήταν τα κάλαντα, αλλά λόγος σκληρός, δριμύς και ελεγκτικτός…

Όταν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αργοπορούσε να αντιδράσει στην προστασία του ποιμνίου του από την αίρεση, ο Μέγας Βασίλειος, (με τον οποίο είχε μνημειώδη αγάπη και φιλία) τον κατηγόρησε ως «τεμπέλη», και «ανάξιο ακόμα και να ζει»…

»Από την Καισάρεια έφταναν γράμματα και παραγγελίες του Βασίλειου, που είχε τελείως απογοητευτεί και είχε χάσει την υπομονή του με την στάση του Γρηγορίου. Τις πρώτες μέρες είχε μια δικαιολογία σκεπτότανε ο Βασίλειος…

Έπρεπε να βοηθήσει και τον γερό – επίσκοπο πατέρα του. Ο γέροντας είχε φτάσει σχεδόν εκατό χρονών και του ήταν δύσκολο ακόμα και να λειτουργήσει. Μα τώρα, τώρα που πέρασε και το Πάσχα και ο Άνθιμος με τούς δικούς του οργώνει τον τόπο χωριό με χωριό;

Έγραψε λοιπόν ο Βασίλειος λόγια προσβλητικά στόν Γρηγόριο, που κανείς δεν τα περίμενε… Του έγραψε πως είναι τεμπέλης και αγροίκος, άφιλος και ανάξιος ακόμα και να ζει, αφου δείχνει τόση αδιαφορία για τα εκκλησιαστικά πράγματα…» (Στυλ. Παπαδόπουλου, Ο πληγωμένος αετός, σ. 110, εκδ. Αποστολική Διακονία.)

Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (25 Ιανουαρίου)

.

Ο μέγας αυτός Άγιος Γρηγόριος ο Τριαδικός Θεολόγος και ιεράρχης γεννήθηκε στη Αριανζώ το 329 μ.Χ, ένα μικρό χωριό της Καππαδοκίας, κοντά στη κωμόπολη Ναζιανζώ, εξ ου αναφέρεται και ως Ναζιανζηνός. Οι γονείς του ήτον ευγενείς και δίκαιοι, Γρηγόριος και Νόννα ονόματι, σεβόμενοι εξ αγνοίας τα είδωλα. Αφ’ότου δε εγέννησαν τον Γρηγόριο, ανεγεννήθησαν και αυτοί και εβαπτίσθησαν Χριστιανοί. Ο πατέρας του μάλιστα έγινε αρχιερεύς της Ναζιανζού. Έτσι, ο νεαρός Γρηγόριος ανατρέφεται, μέσα σε χριστιανικό περιβάλλον. Από την παιδική του ηλικία φανέρωσε τα σπάνια χαρίσματα του. Αγάπησε με πάθος τα γράμματα και λόγω της καλής οικονομικής κατάστασης των γονιών του μπόρεσε και σπούδασε στα καλύτερα σχολεία της εποχής του.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα γνώρισε το Μέγα Βασίλειο και στην Αλεξάνδρεια συνάντησε για πρώτη φορά το Μέγα Αθανάσιο και το Μέγα Αντώνιο. Το 365 μ.Χ., ο Βασίλειος έφυγε από την Αθήνα, αλλά ο Γρηγόριος έμεινε και δίδασκε ρητορική για ένα χρόνο. Μετά άφησε κι αυτός την Αθήνα και επέστρεψε στη Ναζιανζώ. Όταν επέστρεψε, βαπτίστηκε χριστιανός από τον πατέρα του και έγραψε για το μυστήριο του βαπτίσματος. Ο Γρηγόριος συνιστά το νηπιοβαπτισμό και διδάσκει στους νέους της Ναζιανζού τη χριστιανική διδασκαλία. Ο πόθος του ήταν να ασκητέψει στον Πόντο κοντά στο φίλο του Βασίλειο, όπου και πήγε. Εκεί με το Βασίλειο έγραψε πολλά συγγράμματα.

Περί τα τέλη του 360 μ.Χ., μετά από παράκληση του πατέρα του αφήνει την έρημο του Πόντου και πηγαίνει στην πατρίδα του. Εκεί κατατάσσεται στις τάξεις του κλήρου, αλλά και πάλι φεύγει στην έρημο με σκοπό να προσευχηθεί, να δυναμώσει πνευματικά και να μπορέσει να φέρει σε πέρας το δύσκολο έργο του κληρικού.

Μιας οικονομικής κατάρρευσης προηγείται μια πνευματική ήττα

Γράφει ο Δημήτριος Νατσιός, Δάσκαλος

Πλησίασε κάποτε ένας Ευρωπαίος, ένας Φράγκος, τον τροπαιούχο νομπελίστα μας ποιητή, Γιώργο Σεφέρη, πειράζων αυτόν και λέγων:

«Μα, πιστεύετε σοβαρά ότι είστε απόγονοι του Λεωνίδα, του Θεμιστοκλή ;

Απάντησε ο ποιητής: Όχι, είμαστε απόγονοι μονάχα της μάνας μας, που μας μίλησε ελληνικά, που προσευχήθηκε ελληνικά, που μας νανούρισε με παραμύθια για τον Οδυσσέα, τον Ηρακλή, τον μαρμαρωμένο βασιλιά και τον Παπαφλέσσα, που ζύμωνε κάθε Πρωτοχρονιά την βασιλόπιτα και ένιωθε την ψυχή της να βουρκώνει την Μεγάλη Παρασκευή, μπροστά το ξόδι του νεκρού Θεανθρώπου». Βαθιά θεολογική η απάντηση του ποιητή. Το ερώτημα είναι πόσοι από μας μπορούν να δώσουν σήμερα την ίδια απόκριση.

Χριστούγεννα σε λίγες μέρες. «Η πασών των εορτών επεδήμησεν εορτή και την οικουμένην ευφροσύνης επλήρωσεν. Εορτή η των απάντων ακρόπολις, η πηγή και η ρίζα των παρ’ ημίν αγαθών δι’ ης ο ουρανός ηνεώχθη, πνεύμα κατεπέμφθη, τα διεστώτα ηνώθη, το σκότος εσβέσθη, το φως έλαμψεν, οι δούλοι γενόνασιν ελεύθεροι, οι εχθροί υοί, οι αλλότριοι κληρονόμοι…».

Είναι λόγια του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Από εχθροί, λέει ο άγιος, χάρις στην ενανθρώπιση του Λόγου του Θεού, γίναμε υιοί. Όμως τα τελευταία χρόνια εγκαταλείψαμε τον πατρικό οίκοκαι περιπλανιόμαστε στις Λόντρες και τα Βερολίνα.

Άλλους η στείρα προγονολατρία, άλλους η ξενομανία και ο άκρατος πιθικισμός, άλλους ο παρασιτικός καταναλωτισμός και το διογκωμένο σύμπλεγμα κατωτερότητας μας οδήγησαν στην περιφρόνηση του μοναδικού αυτού θησαυρού, της παράδοσης της Ρωμηοσύνης. Γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα χωρίς Χριστό.

300 χρόνια από τη γέννηση του Πατροκοσμά

Εικόνα από:dim-karat.ilei.sch.gr

Γράφει ο Δημήτριος Νατσιός, Δάσκαλος

.

«Στο Μέγα Δέντρο ξεκινά
στο Καλοντάει αγιάζει
χτίζει σκολειά, χτίζει εκκλησιές
χτίζει την Ρωμηοσύνη.
Πάτερ Κοσμά, σαν να ‘ταν χθές
το κήρυγμά σου αχάζει
στη Ρούμελη, στην Ήπειρο
στην απεραντοσύνη».

Το ποίημα είναι του Γεωργίου Αθάνα και αποδίδει νομίζω εναργώς αυτό που στάθηκε ο άγιος Κοσμάς: ο χτίστης της Ρωμηοσύνης. Χτίζει, γράφει ο ποιητής, πρώτα σχολειά και κατόπιν χτίζει και εκκλησιές, διότι «το σχολείον ανοίγει τας εκκλησίας, το σχολείον ανοίγει τα μοναστήρια» κατά τον αείχλωρο λόγο, του αγίου. Τα σχολεία όμως που «ανοίγουν» εκκλησιές και την κατ’ οίκον εκκλησία, την οικογένεια, είναι τα σχολεία του Πατροκοσμά, τα σχολεία που φωτίζουν τους νέους και όχι σαν τα σημερινά που κλείνουν εκκλησιές και γκρεμίζουν μοναστήρια.

Λίγο πιό πάνω από την γενέτειρά μου, στην Άνω Μηλιά Πιερίας, υπάρχει ναός του αγίου. Σε μια διχάλα ενός δέντρου είναι καρφωμένος  ένας σιδερένιος σταυρός από τον Πατροκοσμά: Εκεί δίπλα χτίστηκε η εκκλησιά. Καμάρωναν οι παπούδες: πέρασε κι απ’ τα μέρη μας ο Αγιο-Κοσμάς. Κι απ’ όπου δίδασκε ο Πατροκοσμάς, όπου έστηνε το ταπεινό σκαμνί του, που ήταν ο τάφος του όπως έλεγε, το αντίχριστο Ισλάμ εκεί δεν στέριωνε.