23 Ιουνίου 1920 – Το ολοκαύτωμα του Φούλατζικ της Βιθυνίας

Η Χορόζ Βασιλική με την κόρη της πάνω στο πλοίο της προσφυγιάς

.

Γιώργος Κ. Ευστρατιάδης – Ερκέκογλου
Εφέτης Θράκης

Το χωριό Φούλατζικ («Φωλίτσα») της Βιθυνίας ήταν μια ακμάζουσα Ελληνορθόδοξη, πλην τουρκόφωνη, κοινότητα στο μέσο της αποστάσεως μεταξύ της παραθαλάσσιας πολίχνης Καραμουσάλ (που είναι κτισμένη στη νότια ακτή του Αστακηνού Κόλπου, στη θέση της αρχαίας Ελληνικής πόλεως Πραίνετον) και της Νίκαιας.

Διοικητικώς υπαγόταν στην υποδιοίκηση του Καραμουσάλ του Νομού Νικομηδείας, που τη διοικούσε Καϊμακάμης (Έπαρχος). Ο οικισμός, αποτελούμενος από 400 λιθόκτιστα σπίτια, τα πιο πολλά διώροφα, ήταν κτισμένος σε υψόμετρο 350 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας σε ένα κατάφυτο και με πολλές πηγές οροπέδιο και η κύρια ασχολία των 1.800 κατοίκων του ήταν η γεωργία και σηροτροφία.

Απείχε περί τα 12 χλμ. από τη νότια ακτή του Αστακινού Κόλπου, 10 χλμ. βόρεια από τη λίμνη της Νίκαιας, 20 χλμ. Β.Δ. της Νίκαιας και τέλος 70 χλμ. Ν.Α. της Κωνσταντινουπόλεως. Το χωριό απαρτιζόταν από τρεις μαχαλάδες: Χαμηλά ήταν ο Ασαγη Μαχαλέ (Asagi = κάτω), ψηλά ήταν ο Γιοκαρέ Μαχαλέ (Yukari = απάνω), και στο μέσο απέναντι των δύο ήταν ο τρίτος μαχαλάς, ο Καρσί Μαχαλέ (Karsi = απέναντι). Περιβαλλόταν δε από τουρκοχώρια, με απολύτως εχθρικό πληθυσμό.

Τα πλησιέστερα προς το Φούλατζικ τουρκοχώρια, αλλά και το ίδιο το Καραμουσάλ είχαν πληθυσμό προερχόμενο κυρίως από τη Βοσνία, που είχε αποκατασταθεί εκεί ως προσφυγικός με τη μέριμνα της Σουλτανικής Κυβερνήσεως, μετά την κατάληψη της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης από την Αυστρο – Ουγγαρία το 1878 και μετά την οριστική της προσάρτηση το 1908. Γι’ αυτό οι Φουλατζικλήδες τους αποκαλούσαν «Μποσνάκηδες». Οι κάτοικοι του Φούλατζικ, σύμφωνα με την παράδοση, κατ’ αρχήν ελληνόφωνες, στα σκληρά χρόνια της Σουλτανικής καταπιέσεως και περιβαλλόμενοι από συμπαγή τουρκικό πληθυσμό, παρά τις προσπάθειες των Τούρκων, όχι μόνο δεν εξισλαμίσθηκαν, αλλά αντίθετα αντιστάθηκαν και υπέστησαν παντός είδους διώξεις. Ως πρώτο βήμα του εξισλαμισμού τους ήταν η απαγόρευση της ελληνικής γλώσσας με βάρβαρες τιμωρίες (κοπή γλώσσας κ.λ.π.) για την περίπτωση που δεν συμμορφωνόταν.

Γενοκτονία των Ποντίων – Τα «Αμελέ Ταμπουρού»

.

Ο Μουσταφά Κεμάλ έδωσε το σύνθημα:
«σκοτώστε τους γκιαούρηδες!..» κι άρχισαν
οι θηριωδίες των Τούρκων και οι στρατολογήσεις στα
« Αμελέ Ταμπουρού»

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Ο ποντιακός ελληνισμός,  θυμάται σήμερα και πενθεί τους 353.000 νεκρούς της τουρκικής θηριωδίας της περιόδου 1914-23, ενώ τη μέρα αυτή, οι Τούρκοι γιορτάζουν τα κατορθώματα του σφαγέα των Ποντίων Μουσταφά Κεμάλ.

Σαν χθές, 19-5-1919, ο Κεμάλ αποβιβάστηκε στην Σαμψούντα, τάχα για να αποκαταστήσει την τάξη στα ελληνικά χωριά που τα ρήμαζαν τουρκικές συμμορίες, σύμφωνα με βρετανό διπλωμάτη, αλλά στην ουσία για να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο της ποντιακής γενοκτονίας. Φανάτισε τους Τούρκους, δίδοντας την προσταγή: «σκοτώστε τους  γκιαούρηδες και πάρτε τις περιουσίες τους»

Ξεκίνησε πρώτα με εξορίες, αποστολή στα «Αμελέ Ταμπουρού» («Τάγματα Εργασίας»), από τα οποία ελάχιστοι γύριζαν κι αυτοί  σακάτηδες. Στρατολογούσε σ’ αυτά τους άνδρες για να εργασθούν αμισθί στη διάνοιξη οδών στα ενδότερα της χώρας, υπό την επίβλεψη κτηνωδών τσαούσηδων 18ωρο ημερησίως, να σπάζουν πέτρες, να τις κουβαλούν, να σκάβουν ασταμάτητα, με λίγο ψωμί και νερό.

Όταν ο Ξενόπουλος, ο Σικελιανός και ο Παλαμάς, μιλούσαν για τη Γενοκτονία των Ελλήνων

.

Θεοφάνης Μαλκίδης

1.Χωρίς αληθινή ηγεσία δεν υπάρχει συνέχεια

Μία παράμετρος της οργανωμένης Γενοκτονίας των Ελλήνων και ειδικότερα στον Πόντο, ήταν η εξόντωση της ηγεσίας τους από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του 1921. Η εξόντωση των Ελλήνων ηγετών, όπως συνέβη και με τους Αρμένιους τον Απρίλιο του 1915 στην Κωνσταντινούπολη, συνέβαλλε στο να χαθεί η καθοδήγηση των Ελλήνων και να σημειωθεί πιο γρήγορα η δολοφονία τους. Στον Πόντο, η ηγεσία των Ελλήνων εξοντώθηκε με τα λεγόμενα «δικαστήρια ανεξαρτησίας» στην Aμάσεια.

Τα «δικαστήρια ανεξαρτησίας», εκδίδουν «αποφάσεις» και εκτελούνται πρόκριτοι, βουλευτές, δημοσιογράφοι, καθηγητές, δάσκαλοι, κληρικοί, από τους οποίους ζητούνται δηλώσεις ότι συμμετείχαν στην οργάνωση του απελευθερωτικού κινήματος στον Πόντο. Οι σημαντικότερες μορφές του ποντιακού Ελληνισμού, «το άνθος της ελληνικής κοινωνίας του Πόντου», όπως ανέφερε σε κείμενο διαμαρτυρίας το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Ανάμεσά τους, ο πρώην βουλευτής Τραπεζούντος, Ματθαίος Ι. Κωφίδης, ο εργοστασιάρχης Αλέξανδρος Γ. Ακριτίδης, (οι σπουδαίες επιστολές τους στο τέλος του κειμένου, θεωρούνται η πεμπτουσία της Ρωμηοσύνης) ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας «Εποχή» της Τραπεζούντας Νίκος Καπετανίδης, ο έμπορος από την Κερασούντα Γεώργιος Θ. Κακουλίδης, ο γραμματεύς του Μητροπολίτη Κερασούντας Σπύρος Ι. Σουρμελής, οι έμποροι Ιορδάνης Ι. Σουρμελής, Ιωάννης Κ. Ατματζίδης, Ιωάννης Π. Σπαθόπουλος, από την Ορντού, οι Αβραάμ Τοκατλίδης και Επαμεινώνδας Γρηγοριάδης, οι Α. Ασλίδης, Χ. Ιωάννου και Ι. Δαζαράκης, ο δικηγόρος Π.Βαϊμανίδης, ο αρχιμανδρίτης Πλάτων Ν. Αιβαζίδης, πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης· ο Ι. Καδέμογλου, αντιπρόσωπος του Μητροπολίτη του Καβάκ· ο Α. Τσίνογλου, γραμματέας της Μητρόπολης· Β. Παπαδόπουλος, διευθυντής της εφημερίδας «Διογένης»· ο Λ. Κυρ. Πατσιόγλου, δικηγόρος και δημοσιογράφος· ο Ι. Ιορδανίδης, δικηγόρος· ο Κ. Κωνσταντινίδης· ο Π. Παπαδόπουλος, διευθυντής της Οθωμανικής Τράπεζας, οι καθηγητές του Αμερικανικού Κολεγίου της Μερζιφούντας «Ανατόλια» Γ. Θεοχαρίδης, Χ. Γεωργίου και Α. Συμεών και οι μαθητές του ίδιου κολλεγίου Αναστάσιος Παυλίδης και Συμεών Ανανιάδης.

Μία άγνωστη τραγωδία: Οι Έλληνες αιχμάλωτοι στην Τουρκία μετά το 1922

.

Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης

Κατά τήν διάρκεια της Ελληνικής υποχώρησης του Αυγούστου 1922 στη Μικρά Ασία ( που εξελίχτηκε κατα τόπους σε άτακτη φυγή) αιχμαλωτίστηκαν συντεταγμένα, ασύντακτα η και μεμονωμένα περίπου 56.750(!)Έλληνες στρατιώτες ( 54.000 οπλίτες και 2.750 αξιωματικοί). Μέχρι τον Οκτώβριο, η Αθήνα σωστά είχε διαγνώσει οτι πέραν των απωλειών μάχης, της έλειπαν τόσοι.

Η Τουρκική πλευρά δεν εδωσε καμια απάντηση μεχρι τα Χριστούγεννα του 1922, οταν απάντησε ( μεσω Ερυθράς Ημισελήνου) οτι είχε 32.000. Αυτο σημαίνει οτι στο διάστημα Αύγουστος -Δεκέμβριος 1922, είχαν βρεί το θάνατο με διαφόρους τρόπους ( Τυφεκισμό, κρεμάλα, αποκεφαλισμό, λυντσάρισμα, πριονισμό(!) θάψιμο εν ζωή(!), κατακρημνισμό, συνθλιβή κρανίου μετα πέτρας, ψήσιμο, σούβλισμα, ανασκολοπισμό, μεχρι και κανιβαλλισμό( Μαγνησία) περί τους 24.700 Έλληνες στρατιώτες.

Μέχρι να έρθουν οι Διεθνείς επιτροπές, σούρτα-φέρτα μεταξύ αντιπροσώπων, και τα συναφή, είχαν πεθάνει κατά εκατοντάδες πλέον και άλλοι Έλληνες στρατιώτες απο ασιτία, ψύχος, αρρώστιες και ξυλοδαρμούς. Έπρεπε να φτάσει Απρίλης για να επαναπατριστούν περί τούς 7.000, ενώ τον Ιούλιο άλλοι 6.600, καθώς και περίπου 3.500 τον Δεκέμβριο του 1923. Πολλοί όμως απο αυτούς ήταν σε τόσο άθλια κατάσταση, που πέθαιναν εν πλώ(!) η μόλις έφταναν στόν Πειραιά.

Το «ξέπλυμα» μιας Γενοκτονίας…

.

Μιλώντας η κ. Γιάννα Αγγελοπούλου στην Ολομέλεια της Επιτροπής για τον εορτασμό των 200 χρόνων της Παλιγγενεσίας, χαρακτήρισε τον τραγικό ξεριζωμό και τη Γενοκτονία σε βάρος του Μικρασιατικού Ελληνισμού ως… «ανθρωπιστική καταστροφή»!

του Θανάση Κ.

Ηθελημένο «ξέπλυμα» ή ακούσια γλωσσική παραδρομή;

Πάντως απαρατήρητο δεν πέρασε…

Να ενημερώσουμε λοιπόν, την κα. Αγγελοπούλου, ότι υπάρχει η εξής διαβάθμιση όρων για τέτοια τραγικά ιστορικά περιστατικά, όπου χάνονται ζωές  εκατομμυρίων ανθρώπων και διώχνονται από τις πατρογονικές εστίες τους πολλοί περισσότεροι…

* Υπάρχει η «Ανθρωπιστική καταστροφή» (humanitarian disaster).

* Υπάρχουν τα «Εγκλήματα Πολέμου» (war crimes)

Σπάνιο βίντεο από τη Σμύρνη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή

Ένα σπάνιο φιλμ από το αρχείο του Διεθνούς Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (ICRC).

Σύμφωνα με την περιγραφή στην αναφορά του Ενρίκο Νατάλε, στην αρχή βλέπουμε Τούρκους πολίτες να φεύγουν από το στρατόπεδο Λιόσα κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής αιχμαλώτων, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος υπάρχουν εικόνες από την κατεστραμμένη Σμύρνη.

Το φιλμ τελειώνει με την άφιξη ενός ατμόπλοιου που μεταφέρει Τούρκους κρατούμενους.

Η πνευματική κληρονομιά του Χρυσοστόμου Σμύρνης

.

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Τον Νοέμβριο του 1992 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος κατέταξε επισήμως στη χορεία των Αγίων τον μαρτυρικό Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και τους άλλους κληρικούς που βρήκαν τον θάνατο στα χέρια των Τούρκων.

Οι Μητροπολίτες Ικονίου Προκόπιος, Μοσχονησίων Αμβρόσιος, Κυδωνιών Γρηγόριος και ο Επίσκοπος Ζήλων Ευθύμιος (μαρτύρησε στον Πόντο το 1921) ανήκουν, μαζί με 350 περίπου απλούς κληρικούς, στον μακρύ κατάλογο των εθνοϊερομαρτύρων. Πολλοί από αυτούς σταυρώθηκαν, πεταλώθηκαν, ετάφησαν ζωντανοί και γενικώς υπέφεραν απερίγραπτα μαρτύρια στα χέρια των τακτικών ή ατάκτων Τούρκων ενόπλων.

Η μνήμη τους τιμάται σε όλους τους ναούς μας την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Φέτος, το 2019, αντιστοιχεί στις 8 Σεπτεμβρίου και συμπίπτει με τον εορτασμό του Γενεσίου της Θεοτόκου.

Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης είχε θεολογική και ευρύτερη μόρφωση και φλεγόταν από αγάπη για την Εκκλησία και την Πατρίδα. Ήταν εκφραστής έργω και λόγω της Ελληνορθόδοξης Παράδοσής μας και πίστευε ότι οι Ορθόδοξοι κληρικοί δικαιούνται, αλλά και υποχρεούνται, να εργάζονται για την εθνική αφύπνιση και για την καλλιέργεια του αγνού πατριωτισμού.

Η αιχμαλωσία του στρατηγού Τρικούπη το 1922 και τι του αποκάλυψε ο Κεμάλ!

.

Ο τούρκος ηγέτης ήταν όλο φιλοφρονήσεις, ενώ ο αιχμάλωτος στρατηγός διερωτήθηκε μήπως έπρεπε να αυτοκτονήσει…

Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Η αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη της Μικρασιατικής καταστροφής κορυφώθηκε από τη στιγμή της αιχμαλωσίας ενός τμήματος του Α΄ Σώματος Στρατού μαζί με τον διοικητή του στρατηγό Νικόλαο Τρικούπη μετά τη Μάχη του Αλή Βεράν, ένα μικρό χωριό στην περιφέρεια της Κιουτάχειας. Το αιχμαλωτισμένο αυτό τμήμα αριθμούσε 5.000 άνδρες, όταν κυκλώθηκε από πολλαπλάσιες στρατιωτικές τουρκικές δυνάμεις, ενώ οι άλλες δυνάμεις του Σώματος αποκομμένες αποκρούοντας επιθέσεις, κατευθύνθηκαν με απώλειες προς τα παράλια.

Πριν αιχμαλωτισθεί ο στρατηγός Τρικούπης προσπάθησε να αντιτάξει μέχρις εσχάτων άμυνα στο χωριό Καρατζά Χισάρ, αλλά μόλις διαπίστωσε ότι δεν εισακουγόταν από τους στρατιώτες του, των οποίων η αντοχή είχε υπερβεί κάθε όριο, αναγκάσθηκε στις 5 το απόγευμα της 2ας Σεπτεμβρίου 1922 να ζητήσει συνθηκολόγηση. Μαζί με τον Τρικούπη παραδόθηκαν, ο υποστράτηγος Κ. Διγενής, ο διοικητής της 13ης Μεραρχίας συνταγματάρχης Καϊμπαλής, 190 αξιωματικοί 4.400 στρατιώτες,

Την επομένη, οι αιχμάλωτοι στρατηγοί Τρικούπης και Διγενής, οδηγήθηκαν από Τούρκους αξιωματικούς στον Ισμέτ Πασά Ινονού. Ήταν, όπως διηγείται ο ίδιος, κατάκοποι με τα χείλη πρησμένα. Τους πρόσφερε τσάϊ αλλά δεν ήταν σε θέση να το πιούν. Τους φέρθηκε φιλικά, συζήτησαν για την μάχη και τους είπε ότι πολέμησαν γενναία αλλά η τύχη δεν τους ευνόησε. Μίλησαν κατόπιν ως αξιωματικοί του Πυροβολικού για την στρατηγική της μάχης και ότι τα πυρά του τουρκικού πυροβολικού κατέστρεψαν τους πύργους ελέγχου και κατοπτεύσεως, απέκοψαν τηλεφωνικά καλώδια και φόνευσαν τους χειριστές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν τηλεβόλα και οβίδες όχι όμως στρατιώτες –χειριστές…

Ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο από την Σμύρνη, πριν το 1922

.

Αριστείδης Βικέτος

Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες 97 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή. Ο τραγικός επίλογος γράφτηκε στην Σμύρνη στις 12 -13 (νέο ημερολόγιο) Σεπτεμβρίου 1922 με την πυρπόληση της ελληνικής και της αρμενικής  συνοικίας της Σμύρνης.

Το κάψιμο των σπιτιών ανάγκασε τους κρυμμένους σε αυτά Χριστιανούς να βγουν έξω στους δρόμους, με αποτέλεσμα και οι τελευταίοι,  που είχαν γλυτώσει από τις προηγούμενες σφαγές, να πέφτουν στα χέρια των Τούρκων και να υφίστανται τρομερούς βασανισμούς πριν τον θάνατό τους. Μεταξύ των θυμάτων, υπήρξαν και μεμονωμένες περιπτώσεις Δυτικών (Αμερικανών, Ολλανδών κ.α.), παρ’ ότι οι Τούρκοι κατά κανόνα αυτούς δεν τους πείραζαν.

Οι σφαγές κατά Ελλήνων και Αρμενίων από τους Τούρκους έκαναν τον Αμερικανό Πρόξενο στην Σμύρνη Τζωρτζ Χόρτον (George Horton) να γράψει: «Ένα από τα δυνατότερα συναισθήματα, που πήρα μαζί μου απ’ τη Σμύρνη ήταν το συναίσθημα της ντροπής, διότι άνηκα στο ανθρώπινο γένος». 

Ιδιαίτερα μαρτυρικός και απάνθρωπος  υπήρξε ο θάνατος του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου, του οποίου την  Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού η Εκκλησία τιμά την ιερή μνήμη μαζί με τους άλλους μαρτυρικώς τελειωθέντες Αρχιερείς και ιερείς.

H καταστροφή

.

H καταστροφή κορυφώθηκε μια μέρα σαν κι αυτήν το 1922.

Ήταν η μέρα που οι τσέτες μπήκανε στη Σμύρνη κι ο κόσμος έμενε χωρίς νόημα, η ιστορία χωρίς δικαιοσύνη κι ο πολιτισμός ένα ξεκούρδιστο αστείο για λήθη και για θάνατο προορισμένο. Θα ήταν ίσως λύτρωση να ξεχαστεί ο φόνος. Μα οι ματωμένες μνήμες, οι ιωνικές νύχτες των προγόνων μας, νικούν ακόμη την άνοια του χρόνου γιατί δεν ήταν μια Ιδέα που χάθηκε αλλά ζωές, αμέτρητες ψυχές με σάρκα και οστά.

Καλή σου ώρα λοιπόν γυναίκα από το Ιβρινδί που ποτέ δεν ντροπιάστηκες στο μύλο του Γκιουν Γκιορκές. Καλή σου ώρα μπακάλη από το Τομάζι, με το λαιμό κομμένο, που θωρείς κατά το πέλαγο κορμιά που ξεβράζει η θάλασσα στην Πούντα, κορμιά λογχισμένα ή πνιγμένα πριν ή μετά την ατίμωση. Καλή σας ώρα ορφανά του Μπαϊρακλί, του Βουτζά, του Τραπάκιοϊ, κρυμμένοι του Δαραγάτς και του Πανιώνιου, βρέφη διαμελισμένα στον Κουκλουτζά και στον Μπουρνόβα, ζωντανοί θάνατοι στα χαρέμια της Μαγνησίας, σπαθιές, κομμένα χέρια και συντριμμένα κρανία.

Καλή σας ώρα κορίτσια από τ’ Αλάτσατα, στα Εισόδια ταμένα και σφαγμένα, χωρίς τραγούδι του βιολιτζή του Λάλα, των πηγαδιών κορίτσια, που διαλέξατε το θάνατο κι αυτός αρνιόταν, κορίτσια του Ρεΐς Ντερέ που συρθήκατε στα σκλαβοπάζαρα του Ικονίου και του Μπαλούκεσερ ή που καήκατε κλεισμένα στα σχολειά σας.

Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης (27 Αυγούστου 1922)

.

Σαράντος Ι. Καργάκος 

Το μαρτύριον

Σ’ ένα βιβλίο μας για τον μικρασιατικό πόλεμο, αναφερόμενοι στον μαρτυρικό θάνατο του Χρυσοστόμου, είχαμε γράψει: «Ο Χρυσόστομος δίκαια ανήκει στους μεγαλομάρτυρες του έθνους, που κρατούν ψηλά την περηφάνειά του, όταν την τσακίζουν με τη δειλία τους και την αβελτηρία τους οι πολιτικοί μας ηγέτες» (Ένθ.αv. σσ. 75-76). Στην απροστάτευτη Σμύρνη, που όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες την εγκαταλείπουν προστρέχει να βρει καταφύγιο όλος ο άμαχος πληθυσμός της Μ. Ασίας.

Ο μόνος που δεν την εγκαταλείπει είναι ο Χρυσόστομος. Όταν ο αρχιεπίσκοπος των Καθολικών την υστάτη ώρα, στις 25 Αυγούστου, του εξασφαλίζει θέση επί αναχωρούντος ατμοπλοίου και τον εξορκίζει να εγκαταλείψει την καταδικασμένη πόλη για να γλυτώσει από την οργή των Τούρκων, ο Μητροπολίτης ατάραχος απαντά: «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου αλλά και χρέος του καλού ποιμένος είναι να παραμείνη με το ποίμνιόν του». Είναι η στιγμή που ο Χρυσόστομος περνά στο χώρο της αθανασίας και συγκαταλέγεται στο χορό των μαρτύρων και των αγίων του Γένους. Η ώρα του Γολγοθά επλησίασε. Είναι μόνος, αυτός και το ποίμνιό του. Ο τελευταίος επίσημος Έλληνας που έφυγε, είναι ο μεγάλος μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, πρύτανις του Ιωνικού πανεπιστημίου.

Στις 27 Αυγούστου γίνεται η πρώτη εμφάνιση Τούρκων «τσετών» (=ατάκτων) υπό τον Κιορ (=μονόφθαλμος) Μπεχλιβάν στη Σμύρνη. Τρομοκρατία απλώνεται στην πόλη. Τα πλήθη συρρέουν στη Μητρόπολη. Ο Χρυσόστομος, βοηθούμενος από τον αδελφό του Ευγένιο, κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει. Την επομένη τελεί λειτουργία στην Αγία Φωτεινή. Είναι κάτωχρος από τη νηστεία και την αγρύπνια. Όταν όμως βγαίνει στην Ωραία Πύλη γονατίζει και προσεύχεται σαν ταπεινός λευίτης και εγείρεται ως άγιος.

99 χρόνια από την Συνθήκη των Σεβρών και την ενσωμάτωση της Β. Ηπείρου στην Ελλάδα (10 Αυγούστου)

.

Ο σουλτάνος Μεχμέτ ο 6ος υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών, που βάζει την οριστική «ταφόπλακα» στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Ελλάδα κερδίζει εδάφη και γίνεται «η χώρα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», σύμφωνα με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. (10 Αυγούστου με το νέο ημερολόγιο)

Η Συνθήκη των Σεβρών υπεγράφη στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920 στην πόλη Σεβρ (Sèvres) της Γαλλίας, φέρνοντας την ειρήνη ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Συμμαχικές και σχετιζόμενες Δυνάμεις μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εκ μέρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγινε αποδεκτή από τον σουλτάνο Μεχμέτ ΣΤ΄ ο οποίος προσπαθούσε να σώσει τον θρόνο του, αλλά απορρίφθηκε από το ανεξάρτητο κίνημα των Νεότουρκων. Το κίνημα υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ χρησιμοποίησε αυτή τη διένεξη για να αυτοανακηρυχθεί κυβέρνηση και να καταργήσει το χαλιφάτο.

Η συνθήκη όριζε τα εξής: η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδιδε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας στην Βρετανία ως προτεκτοράτα της Κοινωνίας των Εθνών, την Συρία και τον Λίβανο στην Γαλλία επίσης ως προτεκτοράτα. Η Χετζάζ (μέρος της σημερινής Σαουδικής Αραβίας) το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη. Στην Ελλάδα παραχωρούνταν τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και η ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

H ελληνική χωροφυλακή στη Μικρασιατική εκστρατεία

αναδημοσίευση από τα Χανιώτικα Νέα
άρθρο του Κωνσταντίνου Χουρδάκη
αστυνομικού – φοιτητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

.

Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι η ελληνική χωροφυλακή έλαβε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία γράφοντας χρυσές σελίδες δόξας στην ιστορία του χιλιόχρονου σώματος μαζί με τον ένδοξο Ελληνικό Στρατό. Αυτός είναι και ο λόγος που με παρακίνησε να ψάξω το ιστορικό αρχείο της Αστυνομίας και να βρω άγνωστα επεισόδια όπου έλαβαν χώρα στη Μικρά Ασία, στα οποία οι ήρωες συνάδελφοί μας θυσίασαν τη ζωή τους εκτελώντας το χρέος και το καθήκον τους στο ακέραιο. Γι? αυτό και αφιερώνω το παρόν άρθρο ως ελάχιστο φόρο τιμής και εκδήλωσης του οφειλόμενου σε αυτούς σεβασμό με την προτροπή εμείς οι νεώτεροι να βαδίσουμε στην ίδια οδό του καθήκοντος και να συνεχίσουμε τη λαμπρά ιστορία του Σώματος.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, στο έτος 1919 και ο Ελληνικός Στρατός βρίσκεται στη Μ. Ασία. Τούρκοι λησταντάρτες άρχισαν να παρεμβάλλουν προσκόμματα στο έργο της Ελληνικής Διοίκησης. Συγκροτούνται μεταβατικά αποσπάσματα από άνδρες της χωροφυλακής και του πεζικού στα οποία ανατεθεί το δύσκολο και επικίνδυνο έργο της εξοντώσεως των ληστανταρτών αυτών.

Στα μεταβατικά αυτά αποσπάσματα της περιφέρειας Οδεμησίου έτυχε ο κλήρος να υπηρετήσει και ο χωροφύλακας Iγγλεζάκης Βασίλειος από τα Χανιά Κρήτης, ο οποίος με τον ηρωισμό του, την αυτοθυσίας του και το αίμα του, δόξασε το όνομα και την πατρίδα του. Έλαβε μέρος σε πολλές συμπλοκές το απόσπασμα του και πάντοτε απέβαινε εκ των σπουδαιότερων συντελεστών της εξοντώσεως των ληστανταρτικών συμμοριών. Αλλά η ειμαρμένη επεφύλασσε σε αυτόν κατά την τελευταία συμπλοκή της 14 Αυγούστου του 1919 στο χωριό Μεντρεξέ Οδεμησίου να πέσει ηρωικός μαχόμενος υπό τις εξής περιστάσεις.

Έτον ένα αντάρτικο

.

Γράφει ο Φώτης Κραλίδης.

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, και μόνο δυστυχώς, φέρνουμε στην μνήμη μας την Γενοκτονία των Ελλήνων της πανάρχαιας ελληνικής γης του Πόντου, η οποία εκτυλίχθηκε σε τρεις φάσεις την περίοδο 1914-1923 μέσω συστηματικών κρατικών μεθόδων της γείτονος και οδήγησε σύμφωνα με τους πιο έγκυρους ισχυρισμούς ξένων ιστορικών σε περισσοτέρους από 350.000 νεκρούς ποντίους, την στιγμή που ο αγώνας για την διεθνή αναγνώριση της συνεχίζεται αμείωτος.

Όμως αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά. Βέβαια σε μια εποχή που έχει την τάση όλα να τα θέτει υπό αμφισβήτηση είναι χρήσιμο να αναφέρουμε πλέον ακόμη και τα πιο αυτονόητα. Είναι χρήσιμο να τα αναφέρουμε και να τα επαναφέρνουμε στην μνήμη μας, όχι μόνο εθιμοτυπικά και εν είδη μνημόσυνου, αλλά για να έχουμε πάντα κατά νου ότι ,σε αντίθεση με κείνους τους  Έλληνες, εμείς δεν έχουμε κάνει τίποτα ακόμα για την πατρίδα μας.

Θα κάνουμε λοιπόν ένα άλμα στον ιστορικό χρόνο και θα μεταφερθούμε στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 20^ου αι. Η Κεμαλική Τουρκία με την πρόφαση της συμμετοχής στον Α’ Π.Π  στο πλευρό της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας κλιμακώνει τα μέτρα εναντίον του Ελληνισμού και εν γένει του χριστιανικού στοιχείου της Ανατολής, δηλαδή της Ανατολικής Θράκης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Προφάσεις πολλές, ο σκοπός προφανής και τα μέσα ποικίλουν. Κηρύσσεται γενική αναγκαστική επιστράτευση του μάχιμου πληθυσμού, δημιουργούνται τα τάγματα εργασίας ή αμελέ ταμπουρού που οδηγούν σε χιλιάδες απάνθρωπες δολοφονίες Ελλήνων στρατιωτών, σπίτια επιτάσσονται ή καταλαμβάνονται, άμαχοι δηλαδή γυναικόπαιδα και γέροντες εκτοπίζονται ή πέφτουν θύματα καθημερινών αγριοτήτων.