Η μάχη της Λιγούδιστας

.

Του Παναγιώτη Δημ. Γλιάτα

Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Καλαμάτας οι Ντρέδες και οι υπόλοιποι Τριφύλιοι οπλαρχηγοί έλαβαν Προκήρυξη από τον Κολοκοτρώνη και τον Παπαφλέσσα γράφοντάς τους μεταξύ άλλων …σφαλείσατε (ενν. στα κάστρα) τους Αρκαδίους (Τριφυλίους) Τούρκους και μίαν ώραν αρχήτερα να τους ξεσχίσετε και να τους στείλετε στα Τάρταρα του Άδου….
Έντρομοι οι Τούρκοι της Κυπαρισσίας των Φιλιατρών και των υπολοίπων χωριών έτρεχαν να βρουν καταφύγιο στα κάστρα της Πύλου και της Μεθώνης.

Οι οπλαρχηγοί Γρηγοριάδης, Ντούφας, Σιράκος, Μέλιος, Παπατσώρης, Παπαθεοδώρου και άλλοι, επικεφαλής χιλίων οκτακοσίων ανδρών εκίνησαν να πολιορκήσουν τα δύο αυτά κάστρα. Στις 27 Μαρτίου κατά τον Γρηγοριάδη (29 Μαρτίου κατά τον Φραντζή) και περί ώρα 4:00 μμ έφτασαν έξω από την κωμόπολη της Λιγούδιστας όπου συνάντησαν 400 Τούρκους και 200 Αλβανούς οι οποίοι υπό την διοίκηση των Χαλλίλ Μπέη, Ιμπραήμ Μπασιόγλου και Σαλή Αγά επέστρεφαν στην Κυπαρισσία για να αποκρούσουν τους Έλληνες.

Οι Τούρκοι ναι μεν είχαν καταφύγει στα κάστρα για να ασφαλίσουν τις οικογένειες τους, δεν πίστευαν όμως, όπως μας παραθέτει ο Φραντζής, ότι δεν θα επιστρέψουν στα σπίτια τους και βλέποντας τους έλληνες απέναντι τους, με τους οποίους λίγες μέρες πριν ήταν γείτονες ή συγχωριανοί ή γνωστοί προσπάθησαν να σταματήσουν την εξέλιξη των πραγμάτων με ειρηνικό τρόπο.

Μάρτιος 1821 – Αγία Λαύρα: Η κήρυξη της Επανάστασης στον Μωριά

άρθρο του Γιάννη Κουζίου

.

Η επαναστατική προπαρασκευή των Ελλήνων είχε αρχίσει να γίνεται αντιληπτή από τους Τούρκους από τον Ιανουάριο του 1821. Στην Τριπολιτσά είχε γίνει γνωστή η άφιξη του Κολοκοτρώνη στη Μάνη, η λειτουργία των μπαρουτόμυλων της Δημητσάνας, η άφιξη πολλών Φιλικών στην Πελοπόννησο (Νικηταρά, Αναγνωσταρά Παπαφλέσσα), η σύσκεψη προκρίτων και αρχιερέων με τον Παπαφλέσσα στην Βοστίτσα συνοδεία ένοπλων φρουρών και άλλες προεπαναστατικές ενέργειες των Ελλήνων. Επίσης στις εκκλησίες οι ιερείς διάβαζαν νυχθημερόν παρακλήσεις και προετοίμαζαν τους πιστούς για την επανάσταση. Στην σύσκεψη της Βοστίτσας (26-29 Ιανουαρίου 1821), ο Παπαφλέσσας έδειξε την συστατική επιστολή του Υψηλάντη με την οποία συνιστούσε στους Εταίρους να ακολουθήσουν τις οδηγίες του και τους αποκάλυψε ότι ως ημερομηνία ενάρξεως του αγώνα είχε ορισθεί η 25η Μαρτίου 1821, εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Οι παρευρισκόμενοι πρόκριτοι και αρχιερείς δεν πείστηκαν από τα λόγια του Αρχιμανδρίτη και αναλογιζόμενοι την καταστροφή της Πελοποννήσου στα Ορλωφικά, ζητούσαν διαβεβαιώσεις σχετικά με την επιτυχία της επανάστασης. Αποφάσισαν τελικά να αναβάλουν την επανάσταση γιατί θεώρησαν τον «καιρόν ουκ αρμόδιον» προτείνοντας άλλες δυο ημερομηνίες για την έναρξη, η την 23η Απριλίου (Αγ. Γεωργίου) ή την 21η Μαΐου (Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης), έτσι ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος για πολεμική προετοιμασία. Ο Παπαφλέσσας έφυγε εξοργισμένος από την σύσκεψη απειλώντας τους ότι αν δεν συμφωνήσουν να κηρυχθεί η επανάσταση τότε με εντολή της «Σεβαστής Αρχής» θα μισθώσει 2000 Μανιάτες, θα αρχίσει τον αγώνα και τότε «αλοίμονο σε αυτόν που θα πιάσουν οι Τούρκοι χωρίς όπλα.» Ευτυχώς ο Παπαφλέσσας ο πρωτεργάτης των επανάστασης στην Πελοπόννησο, είχε καταφέρει να ξεσηκώσει τις καρδιές των Ελλήνων που περίμεναν χρόνια το μήνυμα της εξέγερσης.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΕΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑ

Το μυστικό της Φιλικής Εταιρείας είχε αρχίσει να πλέον να διαρρέει. Ο Άγγλος πρόξενος των Πατρών Γκρίν, είχε πληροφορήσει την τουρκική διοίκηση για επικείμενο κίνημα των ραγιάδων. Αλλά και ορισμένοι Έλληνες όπως ο κοτζάμπασης Σωτήρης Κουγιάς και ο δραγουμάνος του Πασά της Τρίπολης, Σταυράκης Ιακωβίκης, πρόδωσαν το μυστικό της Φιλικής εταιρείας στους Τούρκους. Ο Κουγιάς μάλιστα οδήγησε τους Τούρκους στο σπίτι που πραγματοποιούσαν σύσκεψη τα μέλη της Φιλικής. Αυτοί τότε για να ξεγελάσουν τους Τούρκους προσποιήθηκαν ότι συγκεντρώθηκαν για να βαπτίσουν το παιδί του οικοδεσπότη.

Στην Κωνσταντινούπολη επίσης ο σουλτάνος που είχε μάθει ότι επίκειται επανάσταση στην Πελοπόννησο από τα μυστικά έγγραφα του δολοφονηθέντος Φιλικού Υπάτρου, αλλά και από την προδοσία του Φιλικού Ασημάκη Θεοδώρου, έστειλε δυο φιρμάνια προς τον Χουρσίτ με τα οποία του έδινε απόλυτη εξουσία να εξοντώσει τους πρόκριτους και τους αρχιερείς που θα κινούνταν προς επανάσταση. Ο Χουρσίτ έδωσε τότε εντολή στον Καϊμακάμη Μεχμέτ Σελήμ, να καλέσει στην Τριπολιτσά τους επιφανέστερους αρχιερείς και πρόκριτους της Πελοποννήσου με σκοπό να τους φυλακίσει, έτσι ώστε οι Έλληνες να φοβηθούν και να σταματήσουν οι επαναστατικές ενέργειες. Πράγματι οι περισσότεροι πρόκριτοι και αρχιερείς πήγαν στην Τριπολιτσά, οι οποίοι αρχικά κρατήθηκαν ως όμηροι σε κατοικίες και αργότερα οι εβδομήντα εξ αυτών μεταφέρθηκαν στο φρικτό υπόγειο κελί του διοικητηρίου και φυλακίστηκαν μέσα σε απάνθρωπες συνθήκες.

5 Μαΐου 1826: Η Μάχη στο Καστράκι – το άγνωστο Ζάλογγο της Επανάστασης

άρθρο του Ιωάννη Κουζίου

.

«Το Καστράκι είναι οχυρή τοποθεσία βρίσκεται στην επαρχία Καλαβρύτων, στους πρόποδες του όρους Χελμός, εκεί στις 5 Μαΐου του 1826 γράφτηκε μια ακόμα ηρωική σελίδα στην Βίβλο της ελευθερίας, με κορυφαία πράξη του δράματος την ηρωική αυτοθυσία των γυναικόπαιδων που προτίμησαν όπως οι Σουλιώτισσες του Ζαλόγγου, τον ένδοξο θάνατο από τον ατιμωτικό βίο.»

Μετά την πτώση του Μεσολογγίου, ο Ιμπραήμ επέστρεψε στην Πελοπόννησο στις 30 Απριλίου 1826. Αρχικά κατευθύνθηκε στην Πάτρα, εκεί κάλεσε τον Ντελή Αχμέτ από την Ηλεία και τον έστειλε με ένα τμήμα του στρατού του στην Μεσσηνία, ενώ ο ίδιος ο Ιμπραήμ επικεφαλής του υπόλοιπου τμήματος κατευθύνθηκε προς τα Καλάβρυτα. Ο Αιγύπτιος στρατηγός έφθασε στα Καλάβρυτα στις 2 Μαΐου 1826, αφού λεηλάτησε έκαψε και αιχμαλώτισε σχεδόν όλες τις περιοχές που συνάντησε στο δρόμο του, χωρίς να συναντήσει καμία αντίσταση. Στα Καλάβρυτα ο Ιμπραήμ πληροφορήθηκε ότι δυνάμεις Ελλήνων, υπό τον Νικόλαο Σολιώτη και τον Αντώνη Καλογρηά, είχαν συγκεντρωθεί στο Καστράκι του όρους Χελμού, μαζί τους βρίσκονταν και χιλιάδες άμαχου πληθυσμού, κυρίως γυναικόπαιδα που είχαν εγκαταλείψει τις εστίες τους για να σωθούν από τις ορδές του Ιμπραήμ. Η περιοχή που είχαν οχυρωθεί ήταν απόκρημνη και δυσπρόσιτη κάτω από τα καταρρέοντα ύδατα της Στυγός.

Σύμφωνα με τον βιογράφο του Ν. Σολιώτη, ο Ιμπραήμ απέστειλε δύο αγγελιοφόρους προς τον Έλληνα οπλαρχηγό, στον οποίο υπόσχονταν μεγάλες τιμές αν δεχθεί να προσκυνήσει. Ο Σολιώτης κατά τον βιογράφο του, αντιλαμβανόμενος τον κίνδυνο του τουρκοπροσκυνήματος και της υποταγής, όπως είχε συμβεί και με τον Νενέκο, αποφάσισε να αντισταθεί κατά του Αιγύπτιου σατράπη, δίνοντας του, την Λεωνίδιο απάντηση «Μολών Λαβέ».

Φυσικά θα μπορούσε να είχε διασώσει τον εαυτό του και την οικογένειά του, βρίσκοντας καταφύγιο στο Ναύπλιο, κάτι που έπραξαν πολλοί άλλοι. Ο Ιμπραήμ μετά την ταπεινωτική απάντηση και πλήρης θυμού, εκστράτευσε από τα Καλάβρυτα νύκτα με 22000 ασκέρι και το χάραμα της 5ης Μαΐου 1826 έφθασε μπροστά στους ελληνικούς προμαχώνες, εναντίον των οποίων εξαπέλυσε λυσσώδη επίθεσή αρχικά με 2000 Αλβανούς. Οι επιθέσεις συνεχίστηκαν, αλλά οι ελληνικές δυνάμεις αντιστεκόταν σθεναρά, σκορπίζοντας τον θάνατο στους Τουρκαλβανούς, τότε ο Ιμπραήμ διατάζει γενική επίθεση μπαίνοντας ο ίδιος επικεφαλής. Οι Αιγύπτιοι υπό την απειλή να φονευθούν από τους αξιωματικούς τους εάν οπισθοχωρούσαν, έκλειναν τα μάτια και επιτίθεντο κατά των Ελλήνων, οι οποίοι τους απέκρουαν με γενναιότητα, πολεμώντας με πέτρες, ακόμα και με γυμνά χέρια. Η μάχη άρχισε να γέρνει υπέρ των Αιγυπτίων όταν οι τελευταίοι προσπάθησαν να πάρουν τις πλάτες των Ελλήνων, ανεβαίνοντάς σε ψηλότερο σημείο. Οι Έλληνες αντιλαμβανόμενοι τον επερχόμενο κίνδυνο και αδυνατώντας να αντέξουν τις υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις, μετά από εξάωρη σφοδρή μάχη, αποφάσισαν να οπισθοχωρήσουν πολεμώντας, σε απόκρημνα μέρη του όρους Χελμού.

«Μάχου υπέρ πίστεως και Πατρίδος» Αλέξανδρος Υψηλάντης, Επαναστατική προκήρυξη 24 Φεβρουαρίου 1821

.

Παναγιώτης Δημητριάδης
Απτχος (Ι) ε.α
Μέλος ΔΣ/ΕΑΑΑ

Η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας στις 24 Φεβ 1821 από το Αλέξανδρο Υψηλάντη, ήταν αποτέλεσμα μιας δυναμικής που καλλιεργήθηκε αρκετά χρόνια πριν. Ήταν ένας αγώνας που ένωνε όλους τους Έλληνες κάτω από μια σημαία και έναν στόχο Την σημαία της Ελευθερίας για την δημιουργία ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους..

Η επανάσταση στην Αμερική το 1775 καθώς και η Γαλλική Επανάσταση το 1789 ενίσχυσαν την ιδέα της Ελευθερία των Ελλήνων που άρχισαν να προετοιμάζουν σχέδια για την υλοποίηση της Μεγάλης Ιδέας.

Οι μετακινήσεις πληθυσμών, οι αλλαγές συνόρων και η δημιουργία νέων κρατών κατά την περίοδο του Μεγάλου Ναπολέοντα που επεκράτησε από το 1804 – 1815 στην Ευρωπαϊκή σκηνή έδωσε κίνητρα στους Σέρβους την ίδια περίοδο να επιχειρήσουν να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους από του Οθωμανούς χωρίς επιτυχία.

Ο Ρώσο – Τουρκικός πόλεμος 1806 – 1812 , και άλλες επαναστατικές τάσεις και κινήματα στην Ευρώπη και την Οθωμανική Αυτοκρατορία συνέβαλαν καθοριστικά στην δημιουργία της Φιλικής εταιρείας το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας με ιδρυτικά μέλη τον Εμμανουήλ Ξάνθο, τον Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ.

Ευζωνικά Τμήματα (1821-1913) και οι πρώτες προσπάθειες οργάνωσης Τακτικού Στρατού στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση του 1821

.

Με την έλευση του νέου έτους 2021, συμπληρώνονται ακριβώς τα 200 χρόνια από το 1821, κατά τη διάρκεια του οποίου ξεκίνησε ο ένοπλος αγώνας των Ελλήνων κατά της οθωμανικής κυριαρχίας με σκοπό την εθνική τους ανεξαρτησία. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, έδωσε στο ελληνικό έθνος ένα νέο κράτος με την υπόσταση του οποίου πορεύεται έως και σήμερα στο διεθνές σύστημα των εθνικών κρατών.

Ταυτόχρονα με την έναρξη της Επανάστασης, ξεκίνησε και μια πραγματικά εργώδης προσπάθεια οργάνωσης τακτικού στρατού, η οποία μετά από αυτή την πορεία των 200 χρόνων, μας οδηγεί στον σύγχρονο Ελληνικό Στρατό, στον οποίο έχουμε την τιμή να υπηρετούμε με υπερηφάνεια σήμερα.

Είναι γνωστό ότι η Ελληνική Επανάσταση, δεν ξεκίνησε ταυτόχρονα σε όλες τις περιοχές, τον Μάρτιο του 1821. Αρκετά γεγονότα προηγήθηκαν και τους προηγούμενους μήνες, ένα εκ των οποίων ήταν η επιστροφή στην Πελοπόννησο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, την 6η Ιανουαρίου του 1821. Επίσης πριν την κήρυξη της επανάστασης του 1821, ξεκινά και η συγκρότηση από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, του πρώτου τακτικού ελληνικού τμήματος, με την εμβληματική ονομασία «Ιερός Λόχος».

Στο πλαίσιο λοιπόν της έναρξης των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, παρουσιάζουμε ως πρώτο ιστορικό αφιέρωμα μηνός για το έτος 2021, τα ιστορικά στοιχεία των ευζωνικών τμημάτων της περιόδου 1821-1913 και των πρώτων προσπαθειών για την οργάνωση τακτικού στρατού.

Διακοσίων ετών ο Ύμνος στην Ελευθερία

.

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Το 2023 ονομάσθηκε «Λογοτεχνικό Έτος Άλκης Ζέη», με την ευκαιρία των εκατό ετών από την γέννηση της εν λόγω συγγραφέως (1923-2020). Φέτος ο Ελληνισμός εορτάζει μια σημαντική επέτειο, τα διακόσια χρόνια από τη σύνθεση του Εθνικού μας Ύμνου από τον μεγάλο ποιητή μας Διονύσιο Σολωμό.

Στο λόφο του Στράνη, στη Ζάκυνθο, ο 23ετής μόλις ετών μεγαλοφυής Ποιητής, μέσα σε ένα μήνα, τον Μάιο του 1823, συνθέτει τον Ύμνο με τον οποίο «δίδει όχι μόνο τον λυρικό του ενθουσιασμό, τα κυριώτερα στάδια της Επαναστάσεως κατά τα δύο πρώτα έτη, κατά ξηρά και κατά θάλασσα, την εκπολιόρκησιν της Τριπολιτσάς… την πολιορκίαν του Μεσολογγίου…, την θανάτωσιν του Πατριάρχου, τον κοινόν αγώνα της Ελλάδος – Ελευθερίας και της Θρησκείας, αλλά και νουθετεί τους μαχομένους Έλληνας κατά της επαράτου Διχονοίας»,  όπως γράφει ο αείμνηστος καθηγητής Ν.Β. Τωμαδάκης στο βιβλίο «Σολωμού Άπαντα» (Εκδ. Γρηγόρη).

Ο Διονύσιος Σολωμός στον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» είναι ο πρώτος που τονίζει τη συνέχεια του Ελληνισμού, από τους αρχαίους χρόνους έως τις ημέρες του, πριν από τους ιστορικούς Ζαμπέλιο και Παπαρρηγόπουλο.

Σημειώνει ότι «εκφωνεί φιλελεύθερα τραγούδια σαν τον Πίνδαρο».

Επικαλείται τους τριακόσιους του Λεωνίδα και τονίζει στον 78ο στίχο: «Ω τρακόσιοι! Σηκωθήτε και ξανάλθετε σ΄ εμάς. Τα παιδιά σας θέλ’ ιδήτε πόσο μοιάζουνε με σας».

Ο Φλογερός Παπαφλέσσας και η Συνέλευση της Βόστιτσας, στις 26 Ιανουαρίου 1821

.

Του Κώστα Ζουρδού, θεολόγου

Συμπληρώνονται διακόσια χρόνια από την ημέρα της ιστορικής και σημαντικής Μυστικής Συνέλευσης της Βόστιτσας, στις 26 Ιανουαρίου 1821 που έγινε μεταξύ των Φιλικών της Βόρειας Πελοποννήσου με κύριο σκοπό τον ορισμό της ημερομηνίας ενάρξεως της ελληνικής επανάστασης, σε μια συνάντηση που πρωταγωνίστησε ο Γρηγόριος Δίκαιος γνωστότερος ως Παπαφλέσσας!

Ο «απατεών και εξώλεστατος καλόγερος», όπως τον αποκαλούσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στα απομνημονεύματα του, έβαλε φωτιά στην συνέλευση και με τον χαρακτήρα του κίνησε το γρανάζι καθοριστικά της ενάρξεως της ελληνικής επαναστάσεως στην Πελοπόννησο που ήταν ο πρωτεργάτης της. Η συνέλευση πραγματοποιήθηκε στη Βόστιτσα (σημερινό Αίγιο) γιατί εκεί υπήρξε σχετικά μικρή στρατιωτική τούρκικη δύναμη κάτι που εξυπηρετούσε τους σκοπούς της μυστικότητας της συνάντησης.

Ένα χρόνο πριν την πραγματοποίηση της συνέλευσης της Βόστιτσας ο Φιλικός Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος είχε συναντηθεί στο Ισμαήλιο της Βεσσαραβίας με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και συμφώνησαν για την σύσταση Εφορίας Φιλικών στην Πελοπόννησο και με τον σκοπό αυτό ο Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος  επέστρεψε στην Ελλάδα για να μεταφέρει τις οδηγίες της Φιλικής Εταιρείας. Η Εφορία των Φιλικών της Πελοποννήσου αποτελούντα από τους: Παλαιών Πατρών Γερμανό, Μονεμβασίας Χρύσανθο, Χριστιανουπόλεως Γερμανό, Ασημάκη Ζαΐμη, Σωτήριο Χαραλάμπη, Θεοχάρακη Ρέντη, Παναγιώτη Αρβάλη και ταμία τον Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο. Οι Έφοροι μαζί με τους Πρόκριτους της Πελοποννήσου σκόπευαν να συνεδριάσουν στην Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου τον Φεβρουάριο του 1821 αλλά η άφιξη του Παπαφλέσσα ως απεσταλμένου του Πατριαρχείου επέσπευσε τα γεγονότα. Η σύσκεψη ορίστηκε για τις 26 Ιανουαρίου 1821 στο αρχοντικό του Ανδρέα Λόντου στη Βόστιτσα και ολοκληρώθηκε στις 29 Ιανουαρίου του 1821.

Η διάσωση της Ελληνικής Επανάστασης από τον Ιωάννη Καποδίστρια στο συνέδριο του Laibach

άρθρο του Ιωάννη Κουζίου,
Πολιτισμολόγου,
Istorikoxronologio.blogspot.com

.

Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Τον Ιανουάριο του 1821 οι Πέντε Δυνάμεις της Ευρώπης (Αγγλία, Αυστρία, Ρωσία, Γαλλία και Πρωσία), συνήλθαν στο Laibach για να συνεχίσουν τις εργασίες που είχαν αρχίσει από τον Οκτώβριο του περασμένου έτους στο Troppau, με θέμα την καταπολέμηση των επαναστάσεων που ξέσπασαν στην Ισπανία και στη Νεάπολη αρχικά και στο Πεδεμόντιο αργότερα (σ.1). Ο αυστριακός καγκελάριος Κλάους Φον Μέττερνιχ υποστήριξε στο συνέδριο του Troppau, ότι η κατάπνιξη της επανάστασης στην Νεάπολη ήταν αποκλειστικό θέμα της Αυστρίας και αξίωσε να μην αναμιχθούν οι άλλες δυνάμεις. Αντίθετα ο Ιωάννης Καποδίστριας υπ. Εξωτερικών του τσάρου, που ήταν σφόδρα αρνητικός στην καταστολή των επαναστατικών κινημάτων με την χρήση ένοπλης βίας, υποστήριξε ότι η τάξη και η ειρήνη ανάμεσα στους λαούς έρχεται με την παροχή κοινωνικών μεταρρυθμίσεων λαμβάνοντας υπόψη τα εθνικά δικαιώματα των λαών (σ.2). Η κοσμοθεωρία του Καποδίστρια, ο οποίος ήταν επηρεασμένος από τις αρχές του διαφωτισμού, ήταν τελείως αντίθετη με την πολιτική του απόλυτου δεσποτισμού την οποία υποστήριζε ο Μέττερνιχ. Αυτό άλλωστε το νέο πνεύμα προσπάθησε να περάσει όταν έγραφε τα συντάγματα της Ιονίου Πολιτείας και οργάνωνε την παιδεία του νεοσύστατου κράτους, όπως μας πληροφορεί ο Ρώσος ιστορικός Gregori Ars (σ.3). Τα συντάγματα έγραφε στον Stein, θα παρείχαν στους λαούς δυνατότητα πολιτικής σταθερότητας, γιατί ενώ θα περιόριζαν τον δεσποτισμό, θα καθόριζαν τα νόμιμα δικαιώματα των ανθρώπων και έτσι θα προλάμβαναν την προσφυγή στην επανάσταση (σ.4).

Δυστυχώς όμως οι προσπάθειες του Καποδίστρια να ενισχύσει τα απελευθερωτικά εθνικά κινήματα της Ιταλίας με στόχο να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για ευνοϊκή αντιμετώπιση του ελληνικού κινήματος, δεν καρποφόρησαν. Ύστερα από θυελλώδης συζητήσεις αποφασίστηκε τελικά να σταλούν αυστριακά στρατεύματα στο «Βασίλειο των Δυο Σικελιών» για να αποκαταστήσουν δήθεν την τάξη, καταπνίγοντας στο αίμα με πρωτοφανή βιαιότητα την επανάσταση που είχε ξεκινήσει με κύριο αίτημα την παροχή συνταγματικών ελευθεριών και δημοκρατικής διακυβέρνησης (σ.5). Ο Μέττερνιχ με αίσθημα υπερηφάνειας και ικανοποίησης για τις διπλωματικές του επιτυχίες έγραφε στην κόμισα Lieven: « Μέσα σε έξι εβδομάδες τελειώσαμε δυο πολέμους και καταπνίξαμε δυο επαναστάσεις. Ας ελπίσουμε ότι και η τρίτη, αυτή που ξέσπασε στην Ανατολή, δεν θα έχει καλύτερη τύχη (σ.6)». Από τους λόγους αυτούς γίνεται φανερό ποια τύχη θα είχε η ελληνική επανάσταση εάν ο Καποδίστριας με την διπλωματική του δεινότητα δεν κατάφερνε να πείσει τον Αυτοκράτορα της Ρωσία να τηρήσει ουδέτερη στάση, όπως θα δούμε στην συνέχεια.

Η ΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ

Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια

άρθρο του Ιωάννη Κουζίου
Istorikoxronologio.blogspot.com

.

ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ-ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1831

Μετά τα γεγονότα του Πόρου και την ανατίναξη της φρεγάτας «Ελλάς» τον Αύγουστο του 1831, από τον ναύαρχο Μιαούλη, οι επιθέσεις των στασιαστών εναντίον του Κυβερνήτη ήταν εντονότερες. Τρομοκρατικές ενέργειες και επεισόδια ξεσπούσαν σε διάφορα μέρη της χώρας και η κατάσταση στο Ναύπλιο ήταν αρκετά άσχημη. Υδραίικα πλοία επιτέθηκαν στα νησιά Κέα και Κύθνο θέλοντας να τα τιμωρήσουν γιατί ήταν υπέρ του Κυβερνήτη[1]. Επίσης πλοία της Ύδρας ενίσχυσαν με πολεμοφόδια και ζωοτροφές τους Μανιάτες στασιαστές στο Λιμένι με σκοπό οι τελευταίοι να εκστρατεύσουν εναντίων των κυβερνητικών στρατευμάτων και διασχίζοντας την Πελοπόννησο να φθάσουν στο Ναύπλιο[2]. Ο Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης εισέβαλε στην Καλαμάτα, την κατέλαβε και την φορολόγησε με την συνδρομή των υδραίων, αλλά και την υποστήριξη Άγγλων και Γάλλων αξιωματικών. Οι Μαυρομιχαλαίοι είχαν μεγάλες οικονομικές αξιώσεις -λόγω της μεγάλης τους προσφοράς στην απελευθέρωση της πατρίδας- τις οποίες αδυνατούσε να εξυπηρετήσει ο Καποδίστριας υπό τις παρούσες τραγικές οικονομικές συνθήκες και έτσι αποφάσισαν να ικανοποιήσουν μόνοι τους τα αιτήματά τους παρακρατώντας τις προσόδους κάθε επαρχίας[3]. Ανάλογες αξιώσεις είχαν και οι πλοιοκτήτες της Ύδρας, για τις ζημιές που είχαν υποστεί τα πλοία τους στον αγώνα. Ο Κυβερνήτης αναγνωρίζοντας το δίκαιο αίτημά τους, τους υποσχέθηκε να τους αποζημιώσει και αυτούς, όταν όμως η οικονομία της χώρας θα μπορούσε να ανταποκριθεί. Αυτοί όμως απαιτούσαν τις αποζημιώσεις άμεσα, παραγνωρίζοντας την τραγική οικονομική κατάσταση της χώρας. Η συμπεριφορά τους θυμίζει περισσότερο μισθοφόρους, παρά ανθρώπους που πολέμησαν για την ελευθερία τους, αλλά όπως είπε και ο Πλάτων: «Δια την των χρημάτων κτήσιν πάντες οι πόλεμοι γίνονται».

Στην Ύδρα είχε συγκεντρωθεί πλήθος πληρεξουσίων για την συνέλευση που ετοίμαζαν. Η εφημερίδα Απόλλων, όργανο των αντικυβερνητικών καταφερόταν εναντίον του Κυβερνήτη με εξευτελιστικούς χαρακτηρισμούς όπως τύραννος, εχθρός του έθνους και όργανο της Ρωσίας[4]. Ο Κοραής από το Παρίσι, συνέβαλε και αυτός τα μέγιστα στην κατασυκοφάντηση και των εξευτελισμό του Κυβερνήτη. Μέσα από το προπαγανδιστικό έργο του Διάλογος εξαπέλυε λίβελλους εναντίον του Καποδίστρια, με σκοπό την σπίλωσή του και την εγκαθίδρυση φιλελεύθερης κυβέρνησης γαλλικού τύπου στην Ελλάδα[5]. Οι πρέσβεις και οι ναύαρχοι των προστάτιδων δυνάμεων προσπαθούσαν να τηρούν τους τύπους απέναντι στον Κυβερνήτη, στην πραγματικότητα όμως όχι μόνο ενίσχυαν τους στασιαστές, αλλά ήταν οι δημιουργοί των επαναστατικών κινημάτων στην Ύδρα και στην Μάνη[6]. Αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος ο Καποδίστριας σε επιστολή του προς τον φίλο του Eynard:«Οι ναύαρχοι και οι πρέσβεις της Γαλλίας και της Αγγλίας προσφέρουν ξεχωριστή φιλία στους Υδραίους επαναστάτες, ενώ απαξιούν να στηρίξουν ηθικώς της ελληνική κυβέρνηση…Είναι φανερό ότι τα ελληνικά κινήματα -Μανιατών και Υδραίων-είναι καρποί και αποτέλεσμα των αγώνων ξένων ανθρώπων, που τα δημιούργησαν για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων και εναντίον της Ελλάδος[7]!…»

Η Συνθήκη της Ανδριανούπολης (14 Σεπ. 1829) και η σημασία της για το Ελληνικό Ζήτημα

άρθρο του του Ιωάννη Κουζίου
πτυχιούχου Ελληνικού Πολιτισμού,

.

Πολλοί υπερτονίζουν την αξία της ναυμαχίας του Ναυαρίνου, θεωρώντας της ως το στρατιωτικό εκείνο γεγονός που έσωσε την επανάσταση του 21 και έδωσε τέρμα στον αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τους. Πρέπει όμως να αναφέρουμε ότι και μετά την ναυμαχία η επανάσταση συνεχίστηκε για δύο ακόμα έτη. Συγκεκριμένα ο Ιμπραήμ παρέμεινε στην Πελοπόννησο, προσπαθώντας να καταπνίξει την επανάσταση, έως το 1829 που εκδιώχθηκε από τους Γάλλους υπό τον στρατηγό Μαιζών (σ.1). Ενώ ο σουλτάνος παρά την μεγάλη καταστροφή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, αρνήθηκε να δεχθεί οποιαδήποτε συνθήκη σε διπλωματικό επίπεδο, όπως την συνθήκη του Λονδίνου της 6ης Ιουλίου 1827 που αναγνώριζε αυτόνομο ελληνικό κράτος υπό την επικυριαρχία του, συνεχίζοντας τον πόλεμο με τους επαναστατημένους Έλληνες (σ.2). Συγκεκριμένα όπως αναφέρει ο Σ. Καργάκος όταν οι τρείς πρεσβευτές των μεγάλων δυνάμεων επισκέφθηκαν στην Κωνσταντινούπολη τον υπουργό εξωτερικών Μεχμέτ Περτέφ δηλώνοντάς του ότι είναι προς το συμφέρον όλων να αποδεχθεί τους όρους της Συνθήκης , ο Περτέφ απάντησε πως « η υποταγή είναι η μόνη λέξη για τους Έλληνες» (σ.3).

Η αλήθεια είναι ότι ο Ρώσσοτουρκικός πόλεμος που άρχισε το 1828 και τερματίστηκε το 1829 με την συνθήκη της Ανδριανούπολης είναι το στρατιωτικό εκείνο γεγονός που ουσιαστικά συνέβαλλε στην ανεξαρτησία των Ελλήνων. Στις 14 Αυγούστου του 1829 ο ρωσικός στρατός υπό τον στρατηγό Δέιβιτς εισήλθε στην Ανδριανούπολη και εάν οι Οθωμανοί δεν υπέγραφαν την Συνθήκη, οι ρωσικές δυνάμεις θα έμπαιναν και στην Πόλη (σ.4). Οι πρεσβευτές της Αγγλίας και της Γαλλίας ήθελαν το ελληνικό ζήτημα να λυθεί με την σύμφωνη γνώμη τους, όμως ο Ρώσος στρατηγός είχε ρητές διαταγές από τον τσάρο Νικόλαο να συμπεριλάβει στην συνθήκη και το ελληνικό ζήτημα σύμφωνα με όσα όριζε το πρωτόκολλο της 22 Μαρτίου 1829, αυτό άλλωστε ήταν κάτι που είχε υποσχεθεί ο ίδιος ο τσάρος στον Καποδίστρια μέσω του Βούλγαρη (σ.5).

Ο αφορισμός της Επανάστασης στην Μολδοβλαχία από τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄

άρθρο του Ιωάννη Κουζίου
πτυχιούχου Ελληνικού Πολιτισμού,

 

Είναι αλήθεια πως η σημαντικότερη κατηγορία που προσάπτουν στο πρόσωπο του πατριάρχη είναι ο αφορισμός της ελληνικής επανάστασης, με αποτέλεσμα αυτό να έχει αρνητικές συνέπειες στον αγώνα. Ο πατριάρχης κατηγορήθηκε ως «τουρκόφιλος», «τουρκόδουλος», εχθρός της επανάστασης και της ελευθερίας των Ελλήνων, είναι όμως αυτή η πραγματικότητα; Αρχικά πρέπει να αναφέρουμε ότι οι αφορισμοί ήταν δύο και όχι ένας, πανομοιότυποι και απευθύνονταν στα ίδια πρόσωπα τον Α. Υψηλάντη και τον Μ. Σούτσο (σ.1). Πριν αρχίσουμε την εξιστόρηση των γεγονότων πρέπει επίσης να αναφέρουμε κάτι πολύ σημαντικό που τόνιζε ο αείμνηστος δάσκαλος Σαράντος Καργάκος, γνώστης της ελληνικής επανάστασης όσο ελάχιστοι. Έλεγε πως ιστορία είναι οι πηγές και για να μπορέσει κάποιος να ερμηνεύσει τα ιστορικά γεγονότα και τις οποίες αποφάσεις και ενέργειες των ιστορικών προσώπων πρέπει να ξεχάσει την δική του εποχή, τα όσα θεωρεί αυτονόητα και δεδομένα και να μεταφερθεί όσο μπορεί σε εκείνη την εποχή της οποίας πρέπει να έχει επαρκής γνώση (ιστορική, πολιτική, διπλωματική) για να αποφύγει έτσι και το λάθος του ιστορικού αναχρονισμού.

Στις 22 Φεβρουαρίου 1821 στις 5 το απόγευμα ο Αλέξανδρος Υψηλάντης περνάει τον Προύθο και κηρύσσει την επανάσταση στη Μολδοβλαχία. Ο σουλτάνος Μαχμούτ ο Β΄ μαθαίνει τα νέα την 1 Μαρτίου 1821 από τον Ρώσο πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη Στρόγανωφ, έτσι λαμβάνει βίαια μέτρα κατά των απίστων, αρχίζει πολεμικές προετοιμασίες και κηρύσσει την Κωνσταντινούπολη σε κατάσταση πολιορκίας (σ.2). Ξεσπά αμέσως λυσσώδης βία των μουσουλμάνων με καταστροφές, βανδαλισμούς και λεηλασίες εναντίων των χριστιανών (σ.3). Ο πατριάρχης όπως αντιλαμβανόμαστε, ως ηγέτης των ορθοδόξων Millet Basi έχει τεράστια ευθύνη για την ζωή τους, κάθε απόφασή του θα έχει άμεσες συνέπειες στους χριστιανούς (σ.4). Ο σουλτάνος αποφασίζει γενική σφαγή όμως χρειαζόταν έγκριση με την έκδοση φετφά από τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη των Οθωμανών σειχούλισλάμη Χατζήχαλήλ εφένδη οποίος αρνείται να συμμετέχει στην σφαγή και έτσι ο σουλτάνος τον παύει τον εξορίζει και διορίζει άλλον στη θέση του(σ.5). Ο νέος σειχούλισλάμης Φείζ Ιμάμης αναγκάζεται να εκδόσει φετφά με τον οποίο προβλέπονται οι τιμωρίες μόνο των ενόχων (σ.6). Ο σουλτάνος στις 11 Μαρτίου αποφασίζει να εκδώσει φιρμάνι με το οποίο χορηγούσε αμνηστία στους Έλληνες υπό τον όρο να μην συμμετέχουν σε καμία επαναστατική ενέργεια. Επίσης με άλλο φιρμάνι την ίδια ημέρα 11 Μαρτίου δίνει διαταγή στον πατριάρχη να εκδώσει γενικό αφορισμό με τον οποίο να αφορίζει όχι μόνο τον Υψηλάντη και τον Σούτσο αλλά και τους οπαδούς τους και να λύσει τον όρκο της Φιλικής Εταιρείας (σ.7).

26 Ιουλίου 1822: Η μάχη στα Δερβενάκια

άρθρο του Ιωάννη Κουζίου
Ιστορικού ερευνητή,
Πτυχιούχου Ελληνικού Πολιτισμού

.

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Το 1822 η επανάσταση βρίσκεται στο δεύτερο έτος της, αλλά παρά τις μεγάλες και σημαντικές νίκες της οι οποίες οφείλονταν κατά κύριο λόγο στην στρατιωτική ιδιοφυΐα του στρατηγού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη δεν έχει καταφέρει ακόμα να εδραιωθεί, διότι όπως αναφέρει και ο Φωτάκος υπήρχαν ακόμα σημαντικά φρούρια όπως του Ναυπλίου και των Πατρών που βρίσκονταν στα χέρια των Τούρκων. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους ο Σουλτάνος αναθέτει σε έναν από τους ικανότερους στρατηγούς του τον Μαχμούτ Δράμαλη Πασά να καταστείλει την επανάσταση στην Πελοπόννησο. Ο Δράμαλης έχοντας καταφέρει να καταστείλει τις εξεγέρσεις στα Άγραφα στον Ασπροπόταμο και στο Πήλιο, ξεκίνησε από την Λάρισα με μια πολυάριθμη πολεμική μηχανή, που όμοια της δεν είχαν αντιμετωπίσει οι Έλληνες έως τότε. Ο στρατός του Δράμαλη αποτελούνταν από τριάντα χιλιάδες άνδρες εκ των οποίων οι εικοσιτέσσερις χιλιάδες ήταν μάχιμοι και έξι χιλιάδες ιππείς, επίσης διέθεταν έξι κανόνια, άφθονο πολεμικό υλικό, τριάντα χιλιάδες μουλάρια και πεντακόσιες καμήλες.Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι η τουρκική στρατιά αποτελούνταν από εμπειροπόλεμους Οθωμανούς και Αλβανούς που ανήκαν έως τότε στον στρατό του Χουρσίτ ο οποίος πολεμούσε τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Ο Δράμαλης κατάφερε να περάσει γρήγορα στην Πελοπόννησο αφού οι δυνάμεις των Ελλήνων στην Στερεά Ελλάδα δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν τον εχθρό καθώς τελούσαν υπό την ηγεσία όχι εμπειροπόλεμων στρατιωτικών αλλά άκαπνων πολιτικών που η κυβέρνηση είχε διορίσει ως στρατηγούς.Ο Ανδρούτσος ο μόνος ικανός να αντιμετωπίσει τον Δράμαλη στη Ρούμελη είχε αποδυναμωθεί από την κυβέρνηση και βρισκόταν στο Δαδί με τετρακόσιους μόνο άνδρες και τον Νικηταρά.

Την ίδια περίοδο στην Πελοπόννησο η Κυβέρνηση αποφάσισε να αποδυναμώσει με ραδιουργίες τον Κολοκοτρώνη φοβούμενη την αυξανόμενη δύναμή του και το λαϊκό του έρεισμα. Έτσι ο Κολοκοτρώνης στερημένος από τροφές και πολεμοφόδια αναγκάστηκε να λύσει την πολιορκία των Πατρών και να επιστρέψει στην Τρίπολη αποφασισμένος να ζητήσει εξηγήσεις και την διεξαγωγή λαϊκής συνέλευσης. Όταν η Κυβέρνηση έμαθε τα νέα για την κάθοδο του Δράμαλη αντί να οργανώσει τον στρατό και την άμυνα κατά του εχθρού, έτρεξε να κρυφτεί στα πλοία που ήταν αραγμένα στους Μύλους του Άργους εξασφαλίζοντας την διαφυγή της ενώ φρόντισε να αποστείλει στα στενά της Μεγαρίδος μόνο 760 άνδρες υπό την ηγεσία του Ρήγα Παλαμήδη οι οποίοι μόλις πλησίασε ο εχθρός εγκατέλειψαν τις θέσεις τους πανικόβλητοι διασπείρωντας τον τρόμο και τον πανικό στους κατοίκους. Επίσης η στρατολογία των προκρίτων δεν είχε φέρει αποτελέσματα, συνεπώς δεν υπήρχε στρατός ικανός να αναχαιτίσει τους Τούρκους.

Περί Σφαγής της Τριπολιτσάς (Ελλάδα και Τουρκία στη ζυγαριά της Ιστορίας του Ανθρωπισμού)

αναδημοσίευση από τα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας
άρθρο του Γιάννη Δασκαρόλη

.

Στην τελευταία βιογραφία που έγραψα για τον Γενναίο Κολοκοτρώνη αναφέρομαι στα δραματικά γεγονότα των σφαγών της Τριπολιτσάς, τα οποία είχαν ήδη περιγραφεί από πολλούς άλλους ιστορικούς, ως ακολούθως:

«Εν τω μεταξύ, η Τριπολιτσά είχε αλωθεί από τους Έλληνες στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 που εξόντωσαν πάνω από 8.000 Τούρκους[1] που βρήκαν εντός της πόλης, αδιακρίτως ηλικίας και φύλου,[2] εκδικούμενοι χωρίς έλεος τα εγκλήματα εις βάρους τους,[3] σύγχρονα[4] και παλαιότερα.[5] Οι στρατιώτες του Πάνου και του Γενναίου που βρέθηκαν στην πόλη εκ των υστέρων, επιτέθηκαν σε Τριπολιτσιώτες προσπαθώντας να τους αποσπάσουν λάφυρα και ακολούθησαν συμπλοκές ακόμη και μεταξύ Ελλήνων εντός της πόλης,[6] που είχαν 100 νεκρούς. Όλα τα λάφυρα και οι θησαυροί της πόλης λεηλατήθηκαν από τους Έλληνες ατάκτους οι οποίοι τα μετέφεραν στις επαρχίες τους, ενώ το δημόσιο ταμείο δεν έλαβε καμία ενίσχυση για τη δύσκολη συνέχεια.[7] Ένα ισχυρό τμήμα 2.000 ενόπλων Τουρκαλβανών αποχώρησε από την πόλη ανέπαφο και οδηγήθηκε από τον Πλαπούτα στον Ισθμό, λόγω της χωριστής συμφωνίας που είχαν κάνει οι ηγέτες του με τον Κολοκοτρώνη.«

Και δεν ήταν η μόνη σφαγή που έγινε κατά το 1821, αλλά έγιναν και μερικές άλλες πολύ μικρότερες σε κλίμακα, είτε ως αντίποινα είτε όχι, για τις οποίες μας έδωσε ένα λεπτομερές περίγραμμα ο ανθέλληνας Σκώτος ιστορικός Γεώργιος Φίνλεϋ Αλλά και στη σύγχρονη ιστορία μας έχουμε πολλές περιπτώσεις μεμονομένων ακροτήτων Ελλήνων στρατιωτών εις βάρος μουσουλμάνων αμάχων τόσο στους Βαλκανικούς πολέμους όσο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία που έχουν αναδείξει με επιστημονική ακρίβεια οι παντώς είδους «ιοι», αλλά και το επισημονικό προσωπικό πολλών πανεπιστημίων μας που με κάτι τέτοια ασχολούνται κατά κόρον καθώς συμπτωματικά εμπίπτουν με τα επιστημονικά ενδιαφέροντά τους.

Μια πρώτη γρήγορη σκέψη θα ήταν να ζυγίζουμε τις εκατέρωθεν ακρότητες να ανακαλύψουμε σχετικά εύκολα ότι η αναλογία είναι υπέρ μας σε κλίμακα 1.000.000 προς 1 και να νιώσουμε καλά με τους εαυτούς μας. Αλλά και σε αυτό μας πρόλαβε η ντόπια πανεπιστημιακή κοινότητα που μας είπε γεμάτη ανθρωπισμό ότι οι νεκροί δεν ζυγίζονται. Εν τάξει, ίσως είναι και αυτό σωστό ειδικά στους καιρούς που ζούμε.

6 Σεπτεμβρίου 1955 – 6 Σεπτεμβρίου 2022: 67 χρόνια από το φονικό πογκρόμ στον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης

άρθρο Λεωνίδα Κουμάκη*

.

«Οι εκδηλώσεις αυτές ήταν πολύ καλά οργανωμένη ενέργεια και ωφέλιμη για να καθαρίσει η χώρα μας από το Ελληνικό στοιχείο που είναι ένας βραχνάς»
Ισμέτ Ινονού, Αρχηγός Τουρκικής Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, 9 Σεπτεμβρίου 1955

«Τη νύχτα αυτή η Κωνσταντινούπολη μετατράπηκε σε τόπο της Αποκάλυψης. Δεν υπάρχουν λέξεις, ούτε συγκρίσεις που να μπορούν να δώσουν μια εικόνα της φρίκης»
Ελβετική Εφημερίδα Α-Ζ, 15 Σεπτεμβρίου 1955

.

Τον Απρίλιο του 1955 η Κύπρος ήταν αποικία της Βρετανίας – το 1878 την απέκτησε από την οθωμανική αυτοκρατορία η οποία την είχε υποδουλώσει το 1571.

Την εποχή εκείνη ο Κυπριακός λαός διεκδικούσε επίμονα το δικαίωμα αυτοδιάθεσης που είχε παραχωρηθεί σε δεκάδες άλλους λαούς της πάλαι ποτέ Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Η βούληση του Κυπριακού λαού είχε ήδη εκφραστεί με το δημοψήφισμα του 1950, το οποίο οργάνωσε ο γηραιός Μητροπολίτης Κυρήνειας Μακάριος ο Β’ και το αποτέλεσμα του οποίου ζητούσε, σε ποσοστό 95,7%, την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Η αποικιοκρατική Βρετανία δεν είχε καμιά διάθεση να εγκαταλείψει τις ανεκτίμητης γεωστρατηγικής αξίας βάσεις της στο αβύθιστο αεροπλανοφόρο της Μεσογείου. Από τον Ιούλιο μάλιστα του 1964, η κυνική, ύπουλη και πρόστυχη πολιτική της Βρετανίας στην Κύπρο διακηρύχτηκε πανηγυρικά όταν ο Υφυπουργός Αποικιών της Βρετανίας Χένρυ Χόπκινσον δήλωνε με τον πιο ωμό τρόπο στην Βρετανική Βουλή, πως η αρχή της αυτοδιάθεσης για την Κύπρο δεν θα εφαρμοστεί ποτέ.

Μπροστά την απόλυτη Βρετανική αδιαλλαξία, οι Κύπριοι αποφάσισαν να διεκδικήσουν δυναμικά το προφανέστατο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης τους, με τον ένοπλο επαναστατικό αγώνα που κήρυξε η ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955.

Ο αγώνας των Κυπρίων εξαπλώθηκε γρήγορα και όταν το αίτημα της αυτοδιάθεσης άρχισε να σαρώνει ολόκληρη την Κύπρο, η Βρετανία αφ΄ ενός μεν κατέφυγε σε κάθε σκληρό ή απάνθρωπο μέσο για να στραγγαλίσει την θέληση των Κυπρίων, αφ΄ ετέρου δε άρχισε να μηχανορραφεί σε αυτό που ξέρει να κάνει καλά εδώ και ολόκληρους αιώνες: Διαίρει και Βασίλευε.

Έτσι, ενώ η Τουρκία είχε πανηγυρικά παραιτηθεί από οποιοδήποτε δικαίωμα στην Κύπρο με τα άρθρα 20 και 27 της Συνθήκης της Λοζάνης του 1923 (σχετικό «Κυπριακό: Ο εξευτελισμός της «νομιμότητας»), η Βρετανία όχι μόνο φρόντισε να την επαναφέρει σαν ισότιμο συνομιλητή στο αίτημα αυτοδιάθεσης της μεγαλονήσου οργανώνοντας στο Λονδίνο την τριμερή διάσκεψη για το Κυπριακό (Αύγουστος 1955), αλλά έκανε και επίμονες συστάσεις στους Τούρκους να δείξουν «αποφασιστικότητα».