H αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών στο Αφγανιστάν

.

Ούτε η BND ούτε άλλες υπηρεσίες πληροφοριών είδαν προφανώς έγκαιρα τη γρήγορη επέλαση των Ταλιμπάν. Τι πήγε στραβά; Δεν υπάρχει επίσημη πληροφόρηση, μόνο εικασίες.

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών (BND) είναι η πολιτική και στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Γερμανίας. «Καθήκον της είναι να συλλέγει και να αξιολογεί πληροφορίες που σχετίζονται με την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και να τις διαθέτει στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση» αναφέρεται στην ιστοσελίδα της. Η BND όμως υπέστη μια δραματική ήττα στο Αφγανιστάν και αναγκάζει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να δώσει εξηγήσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας είχε δηλώσει τον περασμένο Ιούνιο ότι «οι Ταλιμπάν αποκλείεται να πάρουν την εξουσία στην Καμπούλ μέσα σε λίγες εβδομάδες».

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ενημερώνεται τακτικά για τη γενική κατάσταση ασφάλειας από την BND, την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος (BfV) και τη Στρατιωτική Υπηρεσία Αντικατασκοπείας (MAD). Αυτές οι εκθέσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τις στρατιωτικές αποστολές στο εξωτερικό και το προσωπικό των γερμανικών πρεσβειών, συμπεριλαμβανομένου του τοπικού προσωπικού.

Οι γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών και κυρίως η BND δεν αντελήφθησαν το γεγονός ότι θα μπορούσαν να βρεθούν σε ακραίο κίνδυνο στο Αφγανιστάν μετά την αποχώρηση των διεθνών στρατευμάτων. Τόσο ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μαας όσο και η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ θα πρέπει τώρα να δώσουν κάποιες εξηγήσεις.

Κανείς δεν περίμενε μία τόσο γρήγορη ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν

Ο αιφνιδιασμός της ανόδου των Ταλιμπάν

Ο Σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Ούλι Γκρετς ζητά την άμεση σύγκληση της κοινοβουλευτικής επιτροπής ελέγχου των μυστικών υπηρεσιών, των οποίων είναι μέλος. Θέτει το ερώτημα εάν η κλιμάκωση και η ταχεία κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν θα μπορούσε να έχει προβλεφθεί. Ο πρώην συνεργάτης της BND Γκέρχαρντ Κόνραντ, μιλώντας στο πρώτο δημόσιο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ARD, δήλωσε λίγο μετά την άνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία πως «Οι μυστικές υπηρεσίες θα έπρεπε να βρίσκονται στη χώρα με μεγάλο αριθμό συνεργατών, κάτι που ως γνωστόν δεν ίσχυε πλέον στο Αφγανιστάν».

Όπως ο Ούλι Γκρετς, έτσι και ο Αντρέ Χαν βουλευτής του κόμματος Η Αριστερά κατηγορεί το BND για πλήρη αποτυχία. «Η BND πιθανότατα βασίστηκε πλήρως σε πληροφορίες που είχε από τις αμερικανικές υπηρεσίες», οι οποίες επίσης δεν μπόρεσαν να προβλέψουν τις δραματικές εξελίξεις.

Ο Χαν μάλιστα διερωτάται αγανακτισμένος «Σε τι χρησιμεύει μια τέτοια μυστική υπηρεσία;» Εν τω μεταξύ, οι New York Times αναφέρουν, χωρίς όμως να κατονομάζουν τις πηγές τους, ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν ήδη προειδοποιήσει για μια γρήγορη νίκη των Ταλιμπάν τον περασμένο Ιούλιο. Ωστόσο, δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση από την αμερικανική κυβέρνηση.

Ο ειδικός σε θέματα Αφγανιστάν Γιαν Κέλερ του οποίου είχε ζητηθεί αρκετές φορές η γνώμη σε συνεδριάσεις της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της γερμανικής Βουλής αναφέρει πως «ακόμη και καλά οργανωμένες αφγανικές οργανώσεις έχουν εκπλαγεί από τη γρήγορη νίκη των Ταλιμπάν».

Αφγανοί πρόσφυγες στα σύνορα Ιράν και Τουρκίας

«Οι Αφγανοί δεν παλεύουν για τους ηττημένους»

Παρόλα αυτά, ο Κέλερ, ο οποίος επισκεπτόταν συχνά το Αφγανιστάν από το 2003, έχει μια πιθανή εξήγηση για τον «ξαφνικό θάνατο» της κυβέρνησης του προέδρου Ασράφ Γκάνι, ο οποίος διέφυγε στο εξωτερικό. Τις προηγούμενες εβδομάδες, υπήρχαν επίσης φωνές που προειδοποιούσαν για γρήγορη κατάρρευση. Προφανώς, η έλλειψη εμπιστοσύνης των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας στην κυβέρνηση τους οδήγησε να καταθέσουν τα όπλα. Ως φαινόμενο θα μπορούσε κανείς να το προβλέψει αλλά η ταχύτητα ήταν «ιδιαίτερα δραματική», εκτιμά.

Ο ειδικός εμπειρογνώμονας δεν εκπλήσσεται από τη συμπεριφορά των στρατιωτών και των αστυνομικών που έφυγαν χωρίς να δώσουν μάχη με τους Ταλιμπάν: «Οι Αφγανοί δεν πολεμούν για τους ηττημένους» λέει . Τα στρατεύματα προφανώς είχαν αυτή την εικόνα για τον εαυτό τους και έτσι εξηγείται και η κακή εικόνα της κεντρικής κυβέρνησης στην Καμπούλ.

Ο Kέλερ δεν μπορεί να κρίνει εάν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ενήργησε αφελώς με βάση τις εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών της. «Δεν νομίζω ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και οι ένοπλες δυνάμεις είχαν πολλά περιθώρια ελιγμών», λέει. Αυτά είναι πράγματα που ξεκίνησαν στην Ουάσινγκτον. Ο Κέλερ υπενθυμίζει την απόφαση του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να διαπραγματευτεί την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων απευθείας με τους Ταλιμπάν, παρακάμπτοντας την αφγανική κυβέρνηση.

Μισέλ Φυρστενάου

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Πηγή: Deutsche Welle

.