Κυριακή Β´ Νηστειών: «Τα τέσσερα στάδια προς την θέωση»

.

 Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων

«Ἔρχονται πρός αὐ­τόν παραλυτικόν φέ­ρον­τες αἰρόμενον ὑπό τεσσάρων».

Δευτέρα Κυριακή τῶν Νηστειῶν καί ἡ Ἐκ­κλη­σία μας προβάλλει  δύο θαύματα. Τό πρῶτο εἶ­ναι τό θαῦμα τῆς θε­ρα­πείας τοῦ πα­ρα­­λυ­τικοῦ, πού μᾶς πα­ρουσίασε ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή. Τό δεύτερο θαῦμα εἶ­ναι τό θαῦμα τῆς θεώ­σεως τοῦ ἀνθρώπου, τό ὁποῖο προβάλλει τιμῶ­ν­τας αὐτή τήν Κυριακή τή μνήμη τοῦ πολλά ἀγωνισθέντος ὑπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων καί τῆς θέας τοῦ ἀκτίστου φωτός, ἁγίου Γρηγο­ρίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρ­χι­ε­πισκόπου Θεσσαλο­νί­κης τοῦ θαυματουρ­γοῦ.

Καί παρότι τά δύο θαύ­­ματα δέν φαίνεται νά συνδέονται μεταξύ τους, διότι σέ μία ἐπι­πό­λαιη προσέγγιση τό πρῶτο ἀφορᾶ τό σῶμα καί τό δεύτερο τήν ψυ­χή τοῦ ἀνθρώπου, στήν πραγματικότητα συνδέ­ον­ται στενά. Διότι ἡ θε­ραπεία τοῦ παραλύτου πραγ­μα­­τώνεται μέ τούς λό­γους τοῦ Ἰησοῦ: «Τέ­κνον ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Καί ἡ προσ­φώνηση αὐτή τοῦ Χρι­στοῦ πρός τόν παρά­λυ­το δείχνει ὅτι καί αὐ­τός ἀπολαμβάνει τήν ἰδι­ό­τητα τοῦ τέκνου τοῦ Θεοῦ, ὅπως καί ἐκεῖ­νος ὁ ὁποῖος ἀγω­νί­ζεται διά τῆς προσευ­χῆς καί τῆς καθάρσεως τοῦ νοός νά δεχθεῖ τήν ἔλλαμψη τοῦ θείου φω­τός.

Kι ἄν τό πρῶτο θαῦμα ἔγινε ἐφικτό, γιατί τέσ­σερις ἄνθρωποι σήκω­σαν στά χέρια τό φο­ρεῖο τοῦ παραλυτικοῦ καί ἄνοιξαν τή στέγη τοῦ σπιτιοῦ μέσα στό ὁποῖο βρισκόταν ὁ Χρι­στός γιά  νά τόν φέρουν ἐνώπιόν του, κα­ταβά­λο­­ν­τας ὑπεράν­θρωπη δη­­λαδή προσπάθεια, ἀνά­­λογη προσπάθεια ἀπαιτεῖ καί τό δεύτερο θαῦμα, τό θαῦμα τῆς θε­ώσεως τοῦ ἀνθρώ­που.

Ἡ ἀναλογία με­ταξύ τῶν δύο αὐτῶν θαυ­μά­των κάνει ἰδιαίτερα ὠ­φέ­λιμο τό νά ἀκούσου­με τόν ἴδιο τόν ἅγιο Γρη­­­γόριο τόν Παλαμᾶ τί λέγει ὁμιλῶντας αὐ­τή τήν Κυριακή στό ποί­μνιό του στή Θεσσα­λο­­νίκη πρίν ἀπό 650 πε­­ρίπου χρόνια.

Ἀναφερόμενος, λοι­πόν, στό θαῦμα τῆς θε­ραπείας τοῦ παραλυτι­κοῦ ὁ ἅγιος Γρηγόριος δίδει μία ἀλληγορική ἑρ­μηνεία στούς τέσσε­ρις ἀνθρώ­πους πού με­τέ­φεραν τόν παραλυ­τι­κό ἐνώ­πι­ον τοῦ Χρι­στοῦ.

«Κάθε ἄνθρωπος πού ἀγαπᾶ τίς ἡδονές», λέ­γει ὁ ἅγι­ος, «κεῖται πα­ρά­λυτος στήν ψυχή ἐπί τῆς κλί­νης τῆς ἡδυπα­θεί­ας καί νομίζει ὅτι ἀπο­λαμ­βά­νει τήν ἄνε­ση. Ὅταν ὅμως ἀκούσει τίς εὐαγ­γελικές παραι­νέ­σεις, κα­­τανοήσει τήν κατά­στασή του καί με­τα­νοή­σει, τότε φέρεται πρός τόν Κύριο, ὑπό τῶν τεσσάρων τούτων αἰ­­­ρό­μενος». Καί συνε­χί­ζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἐ­ξηγῶντας ποιοί εἶναι αὐ­τοί οἱ τέσσερις. «Εἶ­ναι», λέγει, «ἡ οἰκεία κατάγνωσις, τῶν προη­μαρτημένων ἡ ἐξαγό­ρευ­­σις, ἡ ὑπόσχεσις πρός ἀποχήν εἰς τό ἑξῆς τῶν κακῶν, καί ἡ πρός Θεόν δέησις». Εἶναι δη­λαδή ἡ συνειδοποίη­ση τῆς ἁμαρτωλότητός μας, ἡ ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν μας, ἡ ὑπόσχεση ὅτι θά ἀπέ­χου­με στό ἑξῆς ἀπό τήν ἁμαρτία καί ἡ προ­σευ­χή.

Αὐτά τά τέσσερα στά­δια μέ τά ὁποῖα παραλ­λη­λίζει ὁ ἅγιος Γρη­γό­ριος ὁ Θεολόγος τούς ἀν­θρώπους πού μετέ­φε­­­ραν τόν παραλυτικό συμβάλοντας στή θε­ρα­πεία του, εἶναι, ἀδελ­φοί μου, αὐτά, πού θά μπο­ροῦσαν νά ὁδηγή­σουν καί μᾶς νά ζή­σου­με ἕνα θαῦμα στή ζωή μας. Ὄχι τό θαῦμα τῆς ἀπαλ­λαγῆς μας ἀπό τή σωματική μας παραλυ­σία, διότι δέν πάσχουμε ἀπό τέτοια, ἀλλά τό θαῦ­μα τῆς καθάρσεως τοῦ νοός καί τῆς ψυχῆς μας, ὥστε νά μπορέ­σουμε νά βαδίσουμε καί ἐμεῖς τόν δρόμο πρός τή θέωση.

Ἀπό αὐτά τά στάδια πέ­­ρασαν καί ἀνέβηκαν καί ὅλοι οἱ ἅγιοι καί οἱ θεοφόροι πατέρες πού ἀξιώθηκαν νά γίνουν μέ­­­­τοχοι τῆς θείας ἐλ­λάμ­ψεως καί γι᾽ αὐτό ἀξίζει, ἀδελφοί μου, ὄχι μόνο νά τά προσέξουμε καί νά τά ἀκο­λουθή­σου­­με γιά νά ἀπαλ­λα­γοῦμε καί ἐμεῖς ἀπό τήν ψυχική παραλυσία ἀπό τήν ὁποία κινδυ­νεύ­ου­με, καθώς ζοῦμε σέ ἕνα περιβάλλον στό ὁποῖο, παρά τήν κρίση πού ἐπι­­­κρατεῖ, ἡ ἕλξη τῶν ἀνέσεων καί τῶν ἡδο­νῶν τοῦ βίου εἶναι ἰσχυ­ρότατη.

Γι᾽ αὐτό ἄς ἀκο­λου­θήσουμε αὐτά τά τέσ­­σερα βήματα· ἄς συνει­δη­τοποιήσουμε τήν ἀδυ­­­ναμία μας, ἄς ἐξο­μολογηθοῦμε τίς ἁ­μαρ­τίες μας μετα­νοῶ­ν­τας εἰλικρινά καί ὑπο­σχό­μενοι ὅτι δέν θά ἐπα­να­λάβουμε τά ἴδια σφάλ­ματα καί θά ἀγω­νι­ζόμαστε νά ἀποφεύ­γου­με μέ κάθε τρόπο τήν ἁμαρτία, καί ἄς συνδε­θοῦμε μέ τόν Θεό διά τῆς προσευχῆς, ὥστε νά μᾶς ἀξιώσει μέ τή χά­ρη του νά ζοῦμε πάντοτε ἐν πνευματικῇ ἐγρη­γόρ­σει καί νά ἀξιω­θοῦ­με καί ἐμεῖς, διά πρε­σβει­ῶν καί τοῦ τι­μω­­μέ­νου μεγάλου δι­δα­σκά­λου καί θεολόγου τῆς Ἐκκλησίας μας ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τῆς θέας τοῦ προσώπου τοῦ Θε­οῦ στήν οὐράνια βασι­λεία του.

Πηγή: Με παρρησία…

.