Οι αφανείς «παίκτες» του μεσανανατολικού δράματος: Αρμενία

Γενικά στοιχεία για την Αρμενία:

Έκταση: ~ 30.000 km2
Πληθυσμός: ~ 3.000.000 (ταση σταθεροποίησης)
Ενεργός πληθυσμός: ~ 1.500.000
Μέσες ηλικίες: ~ 59% νεώτεροι των 40 ετών
Κάτω από όριο φτώχειας: ~ 32% (εκτίμηση του 2012)
Ένοπλες Δυνάμεις: ~ 70.000
ΑΕΠ: ~ 10.53 δις $ (2015)
Εξωτερικό Χρέος: ~ 8.3 δις $
Διάταξη οικονομίας: Υπηρεσίες: 51.9%,
Βιομηχανία : 28.7%
Αγροτικός τομέας (19.4%) (εκτιμηση του 2015)

Σημειώσεις για την Οικονομία: Μονοπωλιακή, ιδιωτικοποιημένη, ελεγχόμενη επί το πλείστον από τη Ρωσσία, υψηλή διαφθορά. Περίπου 15% – 30% του ΑΕΠ προέρχεται από εμβάσματα που στέλνει η Αρμενική Διασπορά, κυρίως στη Ρωσσία και στις ΗΠΑ.

Αρμενία – Ελλάς

Άριστες διπλωματικές σχέσεις. Η Ελλάς είναι από τις πρώτες χώρες που έχει αναγνωρίσει την Γενοκτονία των Αρμενίων και έχει ποινικοποιήσει την άρνησή της.

Ιστορικά, οι Αρμένιοι θεωρείται πως έχουν ρίζες στην Θεσσαλία (Στράβων).

Οι Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις εκπαιδεύουν Αρμένιους στρατιωτικούς και παρέχεται σημαντική τεχνική στρατιωτική βοήθεια στην Αρμενία.

Το 2013 η Αρμενία ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στη διασυνοριακή ένωση Ρωσσίας – Λευκορωσίας – Καζαχστάν (Eurasian Customs Union – EACU), αναστέλοντας τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. για συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μαζί της (DCFTA). Από το 2015 συμμετέχει ενεργά στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EAEU) που είναι εξέλιξη της EACU.

Εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών: Ελάχιστο (Εξάγουμε ~ 11.3 εκ $ και εισάγουμε ~ 0,5 εκ $). Ωστόσο,η Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αρμενίας (εμπόριο ~ 1 δις $, ~ 35% του συνόλου του εξωτερικού της εμπορίου).

Στην Ελλάδα έχουμε Αρμενική μειονότητα περίπου 18.000 – 20.000 ανθρώπων.

Αρμενία – Ιράν

Αρμενική μειονότητα στο Ιράν: 150.000 – 300.000, κυρίως Χριστιανοί, η μεγαλύτερη Χριστιανική μειονότητα στη χώρα, επισήμως αναγνωρισμένη. Είναι επίσης η μεγαλύτερη εθνική Αρμενική μειονότητα στη Μέση Ανατολή. Κατέχουν 2 έδρες στο Ιρανικό Κοινοβούλιο (σύνολο μελών: 290).

Πόλεμος του Ναγκόρνο – Καραμπάχ: Το Ιράν διαμεσολάβησε για να υπογραφεί κοινή διακήρυξη μεταξύ των ηγετών Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στις 7 Μαϊου 1992 που όμως παραβιάστηκε την επόμενη ημέρα από την Αρμενία. Τον Μάϊο του 2015 ο πρεσβευτής του Ιράν στο Αζερμπαϊτζάν δήλωσε πως το Ιράν ΔΕΝ αναγνωρίζει τη Δημοκρατία του Ναγκόρνο – Καραμπάχ, συσφίγγοντας τις Ιρανο – Αζέρικες σχέσεις εις βάρος των Ιρανο – Αρμενικών.

Ισχυρή ενεργειακή σχέση: Αγωγός που μεταφέρει Ιρανικό Φυσικό Αέριο, δύο υδροηλεκτρικά εργοστάσια στον ποταμό Αράξη (Aras) που καθορίζει τα σύνορα των δύο χωρών, αγωγοί μεταφοράς ηλεκτρισμού από Αρμενία προς Ιράν κλπ.

Μεταξύ των δύο χωρών συζητείται Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου.

Σε γενικές γραμμές, η Αρμενία καλλιεργεί τις σχέσεις της με το Ιράν κατά τρόπο που μοιάζει ως αντίβαρο της εξαρτήσεώς της από τη Ρωσσία. Ωστόσο, μια προσεκτικότερη «ανάγνωση» δείχνει πως η Αρμενία είναι πολύ εξαρτημένη από τη Ρωσσία ώστε να μπορέσει να κινηθεί ανεξάρτητα απ’ αυτήν.

Το Ιράν από την πλευρά του εξισσοροπεί τις σχέσεις του με την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, επιχειρώντας να περιορίσει την επιρροή Τουρκίας και Ρωσσίας στην περιοχή προς όφελός του.

Αρμενία – Ισραήλ ( και το τουρκικό «αγκάθι»)

Το Ισραήλ έχει εξοπλίσει το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο του Ναγκόρνο – Καραμπάχ (αρχές της 10ετίας του 1990). Έκτοτε και κατόπιν της διαλύσεως της Σοβιετικής Ενώσεως, γίνονται απόπειρες εξομάλυνσης των σχέσεων, τις οποίες παρεμποδίζει κυρίως η Τουρκία.

Στο Ισραήλ ζούν περίπου 3.000 Αρμένιοι. Έχει συζητηθεί η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την Κνεσέτ και ανασταλεί το 2011 απο τον Νετανιάχου εξ αιτίας της αντιδράσεως της Τουρκίας. Ο αρχιραβίνος των Ασκενάζι του Ισραήλ Yona Metzger αναγνώρισε το 2005 τη Γενοκτονία ως ιστορικό γεγονός (δεν κατέχει πλέον το αξίωμα). Υπάρχουν πολλές φωνές εντός Ισραήλ που πιέζουν για την επίσημη αναγνώριση της Γενοκτονίας – κυριως συντηρητικές. Οι πιό γκλομπαλιστικές πιέζουν για ξεκάθαρη επιλογή του άξονα Τουρκίας – Αζερμπαϊτζάν .

Οικονομικά είναι ασήμαντα συνδεδεμένες χώρες, ενώ το Ισραήλ είναι πολύ συνδεδεμένο με την Τουρκία: Εισάγουν ~ 3 δισ. $ και εξάγει ~ 1 δισ. $, σχετικά υψηλή θέση (αρκετά σημαντική είναι και η οικονομική σχέση Ισραήλ – Αζερμπαϊτζάν).

Αρμενία – Κούρδοι

Οι Yazidis, υποσύνολο του Κουρδικού Έθνους, είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική (Γιαζιδιστές) και εθνική μειονότητα της Αρμενίας -περίπου 35.000- και θεωρείται πως είναι ομαλά εντεταγμένοι στις κοινωνικές δραστηριότητες της χώρας. Πολλοί εξ’ αυτών πολέμησαν στο πλευρό της Αρμενίας κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Ναγκόρνο – Καραμπάχ.

Αρμενία – Συρία

Η Αρμενική εθνική μειονότητα της Συρίας υπολογίζεται σε περίπου 100.000 ανθρώπους (σε σύνολο πληθυσμού 18.5 εκ. το 2015). Οι περισσότεροι απ’ αυτούς, περίπου 60.000 κατοικούν στην περιοχή του Χαλεπίου. Από το ξέσπασμα του Συριακού εμφυλίου πολέμου το 2014, περίπου 13.000 εξ’ αυτών έχουν εγκατασταθεί στην Αρμενία. Σύμφωνα με την Υπουργό Διασποράς της Αρμενίας Hranush Hrant Hakobyan, μόνο 15.000 Αρμένιοι έχουν παραμείνει στη Συρία, με τις προσφυγικές ροές να κατευθύνονται κυρίως στον Λίβανο και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, στις ΗΠΑ και στον Καναδά.

Η Kessab, πόλη με Αρμενικό πληθυσμό στη Βορειο – Δυτική Συρία, δέχθηκε επίθεση στις αρχές του Συριακού Εμφυλίου πολέμου από αντι – καθεστωτικές δυνάμεις που εξόρμησαν από το έδαφος της Τουρκίας. Εκκενώθηκε από τους πολίτες και αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό κατοχή.

Η Αρμενική πρεσβεία στη Δαμασκό είναι η πρώτη Αρμενική πρεσβεία που ιδρύθηκε μετά την ανεξαρτησία της χώρας από την ΕΣΣΔ. Επίσης, ο πρώτος  Πρόεδρος της σύγχρονης Αρμενίας Levon Hagopi Ter-Petrosyan είναι γεννημένος στο Χαλέπι.

 

 

Πετροβούβαλος/Αβέρωφ

.

Ο χάρτης της Αρμενίας είναι από το Google Maps