Η δολοφονία του Θεόδωρου Δηλιγιάννη (31 Μαΐου 1905)

.

Του Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

Η δολοφονία του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη από ένα μπράβο χαρτοπαικτικής λέσχης, στα σκαλοπάτια της Βουλής, υπήρξε ένα από δραματικότερα γεγονότα της Ελληνικής πολιτικής ιστορίας. Συνέβη 64 χρόνιαμετά την τραγική δολοφονία του Ιωάννη Καποδιστρία στο Ναύπλιο.

Ήταν 5 το απόγευμα της 31^ης Μαΐου 1905. Ο πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης επιβαίνοντας στην άμαξά του, με μαύρη ρεντιγκότα και γκρίζο ημίψηλο καπέλο, προσέρχεται στο Μέγαρο της Βουλής, που τότε ήταν στον οδό Σταδίου, για να πάρει μέρος στη συνεδρίαση. Τον συνόδευε μόνο ο πιστός ακόλουθός του Γιάννης Πάνου.
Η άμαξα στάθμευσε λίγο πιο πίσω από εκεί που σήμερα βρίσκεται το άγαλμα του Κολοκοτρώνη, μέσα στον περιφραγμένο χώρο. Στο προαύλιο της Βουλής κάτω από τα δύο δέντρα ήταν μαζεμένα στη σκιά λίγα άτομα, μαζί με τους στρατιώτες της φρουράς. Μόλις επιχείρησε ο πρωθυπουργός να ανεβεί τα σκαλιά, συνέβη το μοιραίο.

Ένα άγνωστο ψηλό άτομο, μαυριδερό και κακοντυμένο, πλησίασε τον Δηλιγιάννη, ο οποίος είχε μια καταπληκτική επαφή με το λαό και έδειξε πως θέλει να του παραδώσει κάτι. Έτσι ο πρωθυπουργός αμέριμνος, στράφηκε προς το μέρος του αγνώστου. Εκείνος με μια αστραπιαία κίνηση έβγαλε το δίκοπο μαχαίρι του και το κάρφωσε στον πρωθυπουργό.

Ένας πολίτης ο Γεώργιος Ρεγγούσης, μαζί με στρατιώτες της φρουράς συνέλαβαν αμέσως το δράστη, ενώ ο σοβαρά τραυματισμένος και αιμορραγών πρωθυπουργός μεταφέρθηκε στο Ιατρείο της Βουλής για τις πρώτες βοήθειες. Ήταν όμως αργά. Εξέπνευσε μέσα εκεί. Ο πρόεδρος Αλέξανδρος Ρώμας ανήγγειλε το θάνατο και έλυσε τη συνεδρίαση. Η σορός του Δηλιγιάννη μέχρι την ταφή του είχε εκτεθεί σε αίθουσα της Βουλής.

Αιτία της φοβερής δολοφονίας ήταν τα αυστηρά μέτρα που είχε πάρει ο ίδιος ο Δηλιγιάννης κατά των χαρτοπαικτικών λεσχών, με αποτέλεσμα να κλείσουν σχεδόν όλες την άνοιξη του 1905. Δράστης ο Αντώνης Κωσταγερακάρης, μπράβος και θυρωρός στη Λέσχη του Μητσέα, που είχε χάσει τη δουλειά του όταν έκλεισε η χαρτοπαικτική λέσχη με τα μέτρα της κυβέρνησης.

Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης παλαιός πολιτικός αν και είχε επικριθεί για δημοκοπία, είχε κερδίσει τις εκλογές του 1885, του 1895, του 1902 και του 1905. Στις τελευταίες αυτές εκλογές που διεξήχθησαν στις 20 Φεβρουαρίου, ο Δηλιγιάννης είχε εξασφαλίσει 142 έδρες, ο Γεώργιος Θεοτόκης 60, ο Αλέξανδρος Ζαΐμης 13. Εκλέχτηκαν επίσης 20 ανεξάρτητοι.

Ο Γεώργιος Σουρής πένθησε το Δεληγιάννη με πρωτοσέλιδο ποίημα στο «Ρωμηό», όπου έγραφε:

Λαός που τον καμάρωνε γονατιστός μπροστά του
Κι αθάνατα τα νόμιζε τ’ άσπρα γεράματά του
Σαν όνειρο του φαίνεται το γέρο του πως χάνει
Πως μνήμα ανοίγει σήμερα του γέρου Ντεληγιάννη
Κι ακούς να λεν χίλιες φορές, ανάθεμα στο χέρι
Που πήγε για το γέρο του κι ακόνισε μαχαίρι.

Αντίθετα ο «Νουμάς» στο κύριο άρθρο του της 5 Ιουνίου 1905 κράτησε διαφορετική στάση γράφοντας:
«Θάτανε χάρισμα θεϊκό για τον πολυτυραγνισμένο τούτο τόπο αν με το θάνατο του Ντεληγιάννη πέθαινε μια και καλή και η καταραμένη Πολιτική Δημοκοπία, που τόσα κακά μας φόρτωσε στη ράχη μας».
Ήταν μια άδικη δολοφονία για ένα μέτρο κοινωνικά ορθό.

Το θέμα πρωτοπαρουσιάστηκε στον τηλεοπτικό σταθμό της Βουλής των Ελλήνων.

Πηγή: στης Βουλής τα έδρανα

.