Η περιφέρεια της Θάλασσας της Νοτίου Κίνας και οι Σινο – Αμερικανικές σχέσεις

του Vladimir Terehov
από το New Eastern Outlook

.

Όπως έχει αναφερθεί παλαιότερα σε ορισμένα άρθρα του New Eastern Outlook, η επιδείνωση της κατάστασης στη Θάλασσα της Νοτίου Κίνας έχει μετατραπεί σε κεντρικό θέμα στις σχέσεις μεταξύ των δύο βασικών παγκοσμίων υπερδυνάμεων – των ΗΠΑ και της Κίνας. Τρεις πρόσφατες συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Ιαπωνική Ise-Shima, στη Σιγκαπούρη και στο Πεκίνο στα τέλη Μαΐου – αρχές Ιουνίου επιβεβαίωσαν αυτή την τάση για άλλη μία φορά.

Παρά τις επίμονες προσπάθειες της Κινεζικής διπλωματίας, το θέμα της «διασφάλισης της ελεύθερης ναυσιπλοΐας» (ευφημισμός που χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί στις προπαγανδιστικές επιθέσεις τους σχετικά με την Κινεζική πολιτική στη Θάλασσα της Νοτίου Κίνας) κυριαρχούσε στη σύνοδο κορυφής του G7 που πραγματοποιήθηκε στις 26 – 27 Μαΐου του 2016 στην Ιαπωνία.

Δύο ακόμη σημαντικά ετήσια φόρουμ που φιλοξενήθηκαν στη Σιγκαπούρη και στο Πεκίνο στις 3 – 5 και 6 – 7 Ιουνίου αντίστοιχα, επισκιάστηκαν επίσης από την «κατάσταση στη Θάλασσα της Νοτίου Κίνας».

Το ξενοδοχείο Shangri-La χρησιμοποιείται τακτικά για το φόρουμ στη Σιγκαπούρη. Εκεί, οι παρευρισκόμενοι συζητούν πολύπλευρα τις προκλήσεις και τα προβλήματα που σχετίζονται με ζητήματα ασφαλείας της περιοχής του Ειρηνικού. Οι επικεφαλείς των αντιπροσωπειών των χωρών που συμμετέχουν, είναι συνήθως υπουργοί άμυνας ή ανώτατοι αξιωματούχοι του αμυντικού τομέα.

Μετά το 2009 ο δεύτερος απ’ αυτούς τους «διαλόγους» («Σινο – Αμερικανικοί Στρατηγικοί και Οικονομικοί Διάλογοι») συνηθίζεται να πραγματοποιείται εναλλακτικά είτε στην Αμερικανική, είτε στην Κινεζική πρωτεύουσα. Οι Υπουργοί Εξωτερικών, Οικονομικών και Εμπορίου των δύο χωρών ηγούνται συνήθως των αντιπροσωπειών, και ο ηγέτης της χώρας που φιλοξενεί το φόρουμ απευθύνει χαιρετισμό στους συμμετέχοντες.

Ακριβώς όπως και πέρυσι, μια διαμάχη μεταξύ του Υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Ashton Carter και του Ναυάρχου Sun Jianguo, αναπληρωτή επικεφαλής του Κοινού Επιτελείου της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής της Κίνας, βρέθηκε στο επίκεντρο του φόρουμ στο ξενοδοχείο Shangri-La.

Ο επικεφαλής του Πενταγώνου των ΗΠΑ κατέδειξε άμεσα τις περιοχές όπου το θέμα της «διασφάλισης της ελεύθερης ναυσιπλοΐας» ήταν μεγάλης σημασίας. Κατονόμασε επίσης την πλευρά που συνιστά απειλή για την «ελευθερία της ναυσιπλοΐας». Είπε ότι «το Πεκίνο αποσταθεροποιεί ιδιαίτερα την κατάσταση» στη Θάλασσα της Νοτίου Κίνας, με τη δημιουργία τεχνητών νησιών και απαιτώντας από ξένα σκάφη να παραμείνουνν εκτός των 12 μιλίων των χωρικών τους υδάτων.

Μιλώντας για το θέμα των χωρικών υδάτων, ο κ Carter τόνισε για άλλη μια φορά ότι οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν τις Κινεζικές αξιώσεις των 12 μιλίων, και ότι Αμερικανικά αναγνωριστικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία θα συνεχίσουν να πετούν και να πλέουν σε αυτές τις περιοχές.

Κάλεσε την Κίνα να σταματήσει τις «άνευ προηγουμένου» δραστηριότητές της στην Θάλασσα της Νοτίου Κίνας και να ενώσει τις δυνάμεις της με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες στην προσπάθειά τους να οικοδομήσουν ένα «ηθικό δίκτυο ασφαλείας», προειδοποιόντας ότι, σε διαφορετική περίπτωση, η Κίνα θα μπορούσε να «απομονωθεί».

Αν και ήταν προφανές ότι ο Ναύαρχος Sun Jianguo απέριψε τις πρόσφατες επιθέσεις των εκπροσώπων του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, η ομιλία του ήταν πολύ εποικοδομητική. Ειδικότερα, ο επικεφαλής της Κινεζικής αντιπροσωπείας όρισε στην ομιλία του τέσσερις γενικές πρωτοβουλίες για την «υποστήριξη της διαχείρισης της ασφάλειας της περιοχής του Ειρηνικού».

Ωστόσο, η ίδια ομιλία περιείχε ένα μάλλον διακριτικό μήνυμα που επιβεβαιώνει τη φιλοδοξία της Κίνας να συνεχίσει να ενισχύει τη θέση της στην Θάλασσα της Νοτίου Κίνας, μεταξύ άλλων και για την «διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας» για την οποία υποτίθεται πως ανησυχούν οι ΗΠΑ.

Ο Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας Xi Jinping χαιρέτησε τους συμμετέχοντες στον όγδοο τακτικό Σινο – Αμερικανικό Στρατηγικό και Οικονομικό διάλογο στην τελετή ενάρξεως.

Κατά τη διάρκεια της αισιόδοξης ομιλίας του, τόνισε ότι ήταν απολύτως φυσιολογικό για τις δύο κορυφαίες παγκόσμιες δυνάμεις να έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων. Ο Κινέζος ηγέτης τόνισε, επίσης, ότι οι διαφορές αυτές θα μπορούσαν να ξεπεραστούν, εάν αμφότερες οι πλευρές βασίσουν τις δράσεις τους στην «αρχή του αμοιβαίου σεβασμού και της ισότητας».

Προφανώς, θα χρειαστεί κάτι περισσότερο από την αισιόδοξη ομιλία του Κινέζου ηγέτη, προκειμένου να ξεπεραστεί το μεγαλύτερο μέρος της αμοιβαίας δυσαρέσκειας των τελευταίων ετών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές ΗΠΑ – Κίνας, η οποίες έχουν προσεγγίσει το συναρπαστικό ετήσιο ποσό των περίπου 600 δις $ το 2015. Ενώ το ποσό είναι εντυπωσιακό, το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα αυξάνεται σταθερά. Πέρυσι ανήλθε στα 366 δις $.

Διαφαίνεται πως η Ουάσινγκτον αποφάσισε τελικά (αμέσως πριν την έναρξη της διμερούς διαλόγου) να προχωρήσει πέρα από την πολυετή ρητορική της «χειραγωγούμενης» συναλλαγματικής ισοτιμίας του γουάν και τις «ληστρικές τιμές» που χρεώνονται για τα εισαγόμενα Κινεζικά προϊόντα.

Οι δασμοί στις ΗΠΑ για τις Κινεζικές εισαγωγές επίπεδου χάλυβα ψυχρής έλασης πλησίασαν το 500%. Την ίδια στιγμή, η Ουάσιγκτον κατηγόρησε την Κίνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, για αδικαιολόγητα υψηλούς δασμούς στις εισαγωγές
Αμερικανικών κοτόπουλων.

Και καθώς αρχίζουν να εφαρμόζονται αυτά τα μέτρα, τα Αμερικανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης ενισχύουν την «πολεμική ρητορική» που στοχεύει την Κίνα. Το Κινεζικό ημι – επίσημο ταμπλόιντ The Global Times που εισήγαγε τον όρο αυτό, πιστεύει ότι υπάρχει μια «διαστρέβλωση της εμπορικής αλήθειας».

Σε γενικές γραμμές, φαίνεται ότι το μοναδικό όφελος του φετεινού διαλόγου στο Πεκίνο, καθώς και του διαλόγου που φιλοξενήθηκε πέρυσι στις ΗΠΑ είναι ότι αυτός ο πολιτικός θεσμός (όπως τον περιγράφουν και τα δυο μέρη) για μια «ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων» για τα προβλήματα που «διαιρούν» τα δύο έθνη εξακολουθεί να λειτουργεί.

Ο εικονογράφος του Global Times προφανώς ειρωνεύτηκε θλιβερά την «ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων» απεικονίζοντας ένα τυπικό «Θείο Σαμ» να ανταλάσσει χτυπήματα Κούγκ Φού με ένα Κινεζικό Πάντα. Η σημερινή κατάσταση στη Θάλασσα της Νοτίου Κίνας είναι το καλύτερο παράδειγμα μιας τέτοιας «ειλικρινούς ανταλλαγής απόψεων».

Στο συμπέρασμα, πρέπει να τονιστεί για άλλη μια φορά ότι η κατάσταση στη Θάλασσα της Νοτίου Κίνας έχει εξελιχθεί σύμφωνα με το σενάριο της «χειρότερης περιπτώσεως», που επηρεάζει αρνητικά όλες τις πτυχές των Σινο – Αμερικανικών σχέσεων.

.

απόδοση: Πετροβούβαλος/Αβέρωφ