Όταν «συνεννοούνται» η «Δύση» με τη Ρωσσία.

Είναι πολύ λογικό όταν Ρωσσία και «Δύση» επιχειρούν συνεννόηση για απεμπλοκή από τη διαμάχη τους στη Μέση Ανατολή με αμοιβαία κέρδη/μετριασμό απωλειών, να αδιαφορούν για τις ζημιές που αυτή η συνεννόηση θα προκαλέσει στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Η οπισθοχώρηση της «Δύσης» από την αρχική της απαίτηση για αντικατάσταση του καθεστώτος Assad στη Συρία πριν από τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για το πολιτικό μέλλον της χώρας (σ.1) καταδεικνύει αυτή ακριβώς την απόπειρα συνεννοήσεως.

Οι Αμερικανο – Ρωσσικές σχέσεις ισχύος, η «δορυφοροιοποίηση» καθεστώτων και στρατιωτικοπολιτικών ομάδων σε αυτό το πλαίσιο, καθώς και το που θα καταλήξει η μεταξύ τους διαπραγμάτευση είναι ένα ζήτημα. Είναι άλλο ζήτημα η αντίδραση που θα προκαλέσει αυτή η διαπραγμάτευση στις άμεσα ενδιαφερόμενες χώρες και συγκεκριμένα στις χώρες της Μέσης Ανατολής που υπόκεινται σε μία νέα ιστορική απόπειρα «διαμοιράσεως των ιματίων τους», των περιφερειακών της Μέσης Ανατολής χωρών, και των χωρών της Ευρώπης, που υπόκεινται σε μαζική λαθρομετανάστευση και διαφαινόμενη πολιτισμική, οικονομική και πολιτική διάβρωση εφιαλτικής κλίμακας.

Αν εξαιρέσουμε από την εξίσωση την Κίνα, τότε τα πράγματα γίνονται κάπως πιό απλά: Η Ρωσσική επέμβαση στη Συρία υπόσχεται στην Ευρώπη μείωση των προσφυγικών ροών. Αυτό με τη σειρά του, υπόσχεται την αποδυνάμωση του «ανθρωπιστικού» προσχήματος (σ.2) μέσω του οποίου η Τουρκία προωθεί τη μαζική λαθρομετανάστευση μουσουλμάνων προς την Ευρώπη. Αυτό είναι κάτι που αρέσει στην ευρωπαϊκή «Κοινή Γνώμη», άρα εξαναγκάζει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες να χαμηλώνουν τους τόνους απέναντι στη Ρωσσια. Οι ΗΠΑ μπορούν να υποχρεώνουν (αδιάκοπα από τα τέλη του 19ο αιώνα εώς σήμερα) τη Γερμανική ηγεσία να υποτάσσεται στη θέλησή της – εν προκειμένω στη «μερκελική» πολιτική αποδοχή/υποδοχή των «κακόμοιρων των προσφύγων», αυτό όμως δημιουργεί μαζικές αντιδράσεις και πολιτικό ρήγμα στην υπό αμερικανο – γερμανική ηγεσία Ευρωπαϊκή Ένωση με δυσάρεστες (για τις ΗΠΑ) πιθανές εξελίξεις. Αυτές οι παράμετροι είναι απολύτως απίθανο να μη λαμβάνονται υπ’ όψιν στην διαφαινόμενη «δυτικο» – Ρωσσική συνεννόηση.

Οι άμεσα θιγόμενοι από αυτή τη συνεννόηση – τα σουνιτικά καθεστώτα  υπό την καθοδήγηση των ισχυρότερων εξ αυτών και κυρίως της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας – θα επιχειρήσουν πολύ λογικά να την παρεμποδίσουν με κάθε μέσο. Υπό αυτή την οπτική, η κατάρριψη του Ρωσσικού βομβαρδιστικού από την τουρκική πολεμική αεροπορία και, σε δεύτερο επίπεδο, η απόπειρα της Σαουδικής Αραβίας για μουσουλμανικο συνασπισμό «εναντίον της τρομοκρατίας» που ανακοινώθηκε τον Δεκέμβριο του 2015, είναι ενδείξεις πως τα σουνιτικά καθεστώτα επιχειρούν να εκβιάσουν τον δυτικό τους πάτρονα, διαισθανόμενα το αναλώσιμο της φύσεώς τους.

«Και η Κίνα κύριε»;

Η περαιτέρω οικονομική διασύνδεση της Κίνας με την Ευρωπαϊκή Ένωση -δεύτερο εμπορικό της εταίρο μετά τις ΗΠΑ- και η οικονομική της διείσδυση στην Αφρική, απαιτεί την ανάπτυξη και τον στρατηγικό έλεγχο εμπορικών δικτύων που διέρχονται από τη Μέση Ανατολή. Τα εμπορικά δίκτυα είναι τόσο ακριβότερα και επισφαλή, όσο περισσότερο διέρχονται από περιοχές που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, ή που εμφανίζουν δυναμική ξεσπάσματος εμπόλεμων συρράξεων. Σε καμία πάντως περίπτωση δεν πρέπει να εξαιρούνται από τους υπολογισμούς μας οι διαμάχες και τα αντικρουόμενα συμφέροντα μεταξύ Κίνας και Ρωσσίας που αφορούν επί το πλείστον τις μεταξύ τους εξαρτήσεις (ενέργεια) και τα επί μέρους συμφέροντά τους στις χώρες της Μέσης/Εγγύς Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας.

Με τον παράγοντα «Κίνα» η εξίσωση γίνεται περισσότερο πολύπλοκη, δεδομένου ότι η Κίνα έχει κάθε λόγο να προτιμά μία ενιαία Ευρώπη από μία πολυδιασπασμένη – αλλά περισσότερο ανεξάρτητη απο τις ΗΠΑ, κάτι που δεν προβλέπεται ούτε ιστορικά, ούτε από την παρούσα δυναμική. Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές πως οι ΗΠΑ είναι η μοναδική υπερδύναμη που έχει συμφέρον από τη διατήρηση των εμπόλεμων συρράξεων στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να αποτραπεί η συνεννόηση των υπολοίπων εμπλεκομένων – στο μέτρο που η απόλυτη Αμερικανική επικυριαρχία στην περιοχή αποτελεί παρελθόν. Με την προαιώνια διαμάχη Σουνιτών και Σιιτών να παραμένει άσβεστη, αυτό το γεωστρατηγικό πεδίο προκλήσεως χάους παραμένει προνομιακό για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς (σ.3).

Το διαφαινόμενο κοινό συμφέρον των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, της Ρωσσίας και της Κίνας, είναι η ειρήνευση της περιοχής και η δι αυτής ισορροπημένη οικονομική τους διασύνδεση. Σε αντιδιαστολή, το αποδεδειγμένο κοινό συμφέρον ΗΠΑ και Ρωσσίας κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η εξόντωση των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών και η μεταξύ τους διαμοίραση των αποικιών τους.

Η απόπειρα συνεννοήσεως μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσσίας στη Συρία, μπορεί να μοιάζει κυρίως με αμερικανική αδυναμία (πράγμα που είναι), μπορεί όμως και να αποδειχθεί μία ζωτική χρονική παραχώρηση προς τις ΗΠΑ ώστε να προετοιμάσουν την επόμενη διασπαστική τους κίνηση, χωρίς καν να πραγματοποιηθεί η ποθούμενη επίλυση του Συριακού εμφυλίου πολέμου.  Ωστόσο, παρά τις αντιθέσεις, αδυναμίες και ανισορροπίες μεταξύ Ευρωπαϊκών χωρών – Ρωσσίας – Κίνας, οι ιστορικές τάσεις της τελευταίας 30ετίας δείχνουν προς την κατεύθυνση της μεταξύ τους εξισορροπήσεως.

Η αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ως ενιαίου πολιτικού οργανισμού να εναρμονιστεί προς αυτές τις τάσεις, δλδ. η δομική πολιτική της εξάρτηση από τις ΗΠΑ με βασικό ενεργούμενό τους τη Γερμανία, αποτελεί τη βάση για το καθορισμό των μεσοπρόθεσμων γεωστρατηγικών στόχων των χωρών της ως ανεξάρτητων εθνικών οντοτήτων. Εννοείται πως αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν άμεση περιφερειακή εμπλοκή στο συνεχιζόμενο μεσανατολικό δράμα.

Πετροβούβαλος/Αβέρωφ

.

Σημειώσεις/Παραπομπές

1. Ενδεικτικά: Η δήλωση του Γάλλου υπουργού των Εξωτερικών Laurent Fabius σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα Le Progres.

2. Όμηροι των επαγγελματιών ‘ανθρωπιστών’

3. Η ιστορία του Ισραήλ ως ενεργούμενου των ΗΠΑ αποτελεί και τη βασική του αδυναμία να προσανατολιστεί στρατηγικά προς την απαιτούμενη για τα συμφέροντά του ειρήνευση στη Μέση Ανατολή. Ίσως η διαφαινόμενη στρατιωτική ενίσχυση του Ιράν και η ανάπτυξη των Σινο – Ισραηλινών  σχέσεων να αποδειχθούν καταλύτες αλλαγής συμπεριφοράς αλλά τα ιστορικά δεδομένα της εξοντώσεως των Παλαιστινίων και του μίσους από και προς τους Άραβες εν γένει αποτελούν μεγάλο εμπόδιο για τη μετατροπή του από κράτος – δορυφόρο σε μία περισσότερο ανεξάρτητη εθνική οντότητα.

.

Φωτογραφία: Ρώσσοι και Αμερικανοί στρατιώτες στον ποταμό Έλβα κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου από το History.com