Πως έμειναν ατιμώρητοι οι σφαγείς του Διστόμου (10 Ιουνίου 1944)

Της ΒΑΝΑΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

.
Εβδομήντα (ένα) χρόνια έχουν περάσει από το ελληνικό Oλοκαύτωμα,  αλλά το αίτημα απονομής δικαιοσύνης  στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας  παραμένει αδικαίωτο.  Το εθνικό ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, ύστερα από χρόνια ολιγωρία των κυβερνήσεων, επανέρχεται στην πολιτική ατζέντα  με τη σύσταση διακομματικής επιτροπής της Βουλής.

Όμως η χρυσή ευκαιρία που είχε το ελληνικό δικαστικό σύστημα  να αποδώσει  δικαιοσύνη και να τιμωρήσει τους  εγκληματίες πολέμου για τις αγριότητες  και τις καταστροφές που διέπραξαν στη χώρα οι ναζιστικές δυνάμεις επί γερμανικής κατοχής,  χάθηκε, το 1959.

Η πολιτική επιλογή της κυβέρνησης του Κων.Καραμανλή  να περάσει νομοθετικό διάταγμα για την αναστολή των διώξεων κατά Γερμανών που κατηγορούνταν ως εγκληματίες  πολέμου , ενταφίασε τις ελπίδες για την τιμωρία των ενόχων.  Όλες οι δικογραφίες στάλθηκαν στις γερμανικές δικαστικές αρχές, ενώ καταργήθηκε και το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου.

Τα ντοκουμέντα που παρουσιάζει το  Press Publica  αποδεικνύουν πώς το μετεμφυλιακό κράτος  έβαλε τροχοπέδη στις δικαστικές έρευνες για τη διαλεύκανση των ναζιστικών εγκλημάτων.

 .

.

.

.

.

Είναι συγκλονιστικό ότι  το 1980 ενημερώνονται οι ελληνικές αρχές ότι έχει εντοπιστεί ο Γερμανός επικεφαλής  των SS και όλοι οι αξιωματικοί που συμμετείχαν στη σφαγή στο Δίστομο. Η πληροφορία διακινείται με επίσημη αλληλογραφία στα αρμόδια υπουργεία  Εξωτερικών και Δικαιοσύνης για να καταλήξει στις δικαστικές αρχές, οι οποίες αποφαίνονται ότι η υπόθεση δεν μπορεί να διερευνηθεί. Επικαλούνται το νόμο του 1959. Και έτσι,  ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα των Ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα, που είχε προκαλέσει την κατακραυγή  της διεθούς κοινής γνώμης, μένει ατιμώρητο.

Όπως προκύπτει από  επίσημα έγγραφα που δημοσιεύουμε, το 1980 ο Simon Wiesenthal, υπεύθυνος του Κέντρου Ερευνών Διωχθέντων Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς,   στέλνει στις 13.2.1980 επιστολή προς την  ελληνική πρεσβεία στην Βιέννη και την ενημερώνει ότι κατόρθωσαν να ανακαλύψουν «τον διοικητή του τάγματος της αστυνομικής μεραρχίας των SS, που  τον Ιούνιο του  1944, διέπραξε τη φρικώδη σφαγή στο Δίστομο». «Πρόκειται» , όπως ανέφερε,  για «τον ανθυπασπιστή των SS  Stuzmbannfuhrer,  που έχει γεννηθεί και ζει στο  Bad Ems της Δυτικής Γερμανίας , οδός Arzbacher 59».

Ο Simon Wiesenthal γνωστοποιεί ακόμη στις ελληνικές αρχές ότι «κατέχουμε έναν κατάλογο όλων των Γερμανών αξιωματικών της αστυνομίας που έλαβαν τότε μέρος στη σφαγή στο Δίστομο και την Κλεισούρα». Μάλιστα δίνει την πληροφορία ότι όλοι  αυτοί , δηλαδή τα μέλη της 4^ης μεραρχίας,  «συγκεντρώνονται κάθε χρόνο σε μια συναδελφική συνάντηση στην πόλη MarktHeidenfeld  στο  Wurzburg».

Για τη σφαγή του Διστόμου είχε ξεκινήσει δικαστική έρευνα το 1957  στη Γερμανία από την Εισαγγελία της Koblenz, η οποία αργότερα ανεστάλη.  «Είμαστε πεπεισμένοι», λέει ο  Simon Wiesenthal , «ότι τότε δεν παρουσιάσθηκαν ούτε οι  απαιτούμενοι μάρτυρες ούτε τα  στοιχεία τα οποία ασφαλώς υπάρχουν».

Και καταλήγει απευθύνοντας έκκληση προς την πρεσβεία μας στη Βιέννη: «Θα ήταν μια πράξη δικαιοσύνης,  εάν στέλνατε την επιστολή αυτή στην αρμόδια υπηρεσία της χώρας σας , με την παράκληση να έρθει σε επικοινωνία με το γραφείο μας,  ώστε οι ένοχοι για τη σφαγή αυτή να μην μείνουν ατιμώρητοι».

Στις 25 Φεβρουαρίου 1980 ο τότε πρέσβης μας στη Βιέννη Γ.Καψαμπέλης ενημερώνει με έγγραφό του το υπουργείο Εξωτερικών ότι ο Simon Wiesenthal έχει συγκεκριμένες πληροφορίες για τους Γερμανούς αξιωματικούς που έλαβαν μέρος στις ομαδικές εκτελέσεις στο Δίστομο και Κλεισούρα το 1944 και παρακαλεί να προβεί στις σχετικές ενέργειες.

Λίγες ημέρες  αργότερα , στις 5 Μαρτίου 1980 το υπουργείο Εξωτερικών απευθύνεται προς τον υπουργείο Δικαιοσύνης: «Παρακαλούμε να μας πληροφορήσετε,  αν επιθυμείτε να δώσετε συνέχεια στην πρόταση του  Simon Wiesenthal να συνεργαστεί μαζί σας».

Η οριστική ταφόπλακα για τη διερεύνηση των εγκλημάτων στο Δίστομο μπαίνει  από τις δικαστικές αρχές στις 15 Απριλιου 1980. Η Εισαγγελία Εφετών στέλνει έγγραφο προς το υπουργείο Δικαιοσύνης.  Θέμα «Γερμανοί εγκληματίαι πολέμου».

Αρκούν δύο προτάσεις, με την υπογραφή του εισαγγελέα Εφετών Ιωάννη Ζεγκίνη:  «Η ποινική δίωξη των αδικημάτων έχει ανασταλεί με το ν.3933/59, όπως αυτός τροποποιήθηκε με το ν.4016/59. Εν πάση περιπτώσει έχουν υποκύψει σε παραγραφή».

Πηγή:  Press Publica

.