To Πεκίνο επιτίθεται ήπια αλλά αποτελεσματικά.

άρθρο του Yuri Simonyan,
αρθρογράφου της «Nezavisimaya Gazeta»,
για το διαδικτυακό περιοδικό «New Eastern Outlook«

.

Η Κινεζική κυβέρνηση αναπτύσσει ένα νέο σχέδιο προκειμένου να αποκαταστήσει τον ιστορικό «Μεγάλο Δρόμο του Μεταξιού». Σύμφωνα με ορισμένες Κινεζικές πηγές, το πρόγραμμα συμπεριλαμβάνει το σιδηροδρομικό της δίκτυο, επεκτεινόμενο σε μήκος έξι χιλιάδων χιλιομέτρων και με αξία 150 δισ.$. Το Πεκίνο σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα τέτοιο σιδηροδρομικό δίκτυο διαμέσω της Κιργιζίας, του Ουζμπεκιστάν, του Τουρκμενιστάν και του Ιράν, με τελικό προορισμό την Τουρκία.

Το σημείο εκκινήσεως πρόκειται να βρίσκεται στην αυτόνομη Βορειο – Δυτική Κινεζική περιφέρεια Xinjang Uygur. Αυτό το σιδηροδρομικό δίκτυο ενδέχεται να συνδεθεί με το σιδηροδρομικό δίκτυο Μπακού – Τιφλίδας – Καρς (πρωτεύουσες του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της τουρκικής επαρχίας Kars), η κατασκευή του οποίου βρίσκεται στην τελική του φάση. Η νέα γραμμή θα έχει ολοκληρωθεί εώς το 2030, παράσχοντας τη λειτουργία επιβατηγών αμαξοστοιχιών ταχύτητας 200 χλμ./ώρα, καθώς και εμπορικών αμαξοστοιχιών ταχύτητας 160 χλμ./ώρα.

Αυτό το φιλόδοξο σχέδιο προκαλεί σκέψεις για την αφανή «οικονομική επέκταση» της Κίνας προς τη Δύση, ειδικότερα όσον αφορά στην περιοχή της πρώην Σοβιετικής Ενώσεως. Αν προσθέσουμε σε αυτό τη «δημογραφική επέκταση» μεταμφιεσμένη κατά τον ίδιο τρόπο, μπορούμε να εξάγουμε μια σειρά από συμπεράσματα και διάφορες εικασίες. Χωρίς μάλιστα να συνυπολογίσουμε την πλειοψηφία των χωρών της Κεντρικής Ασίας, όπου οι πολίτες της Κίνας αισθάνονται σαν στο σπίτι τους, καθώς και την πρόσφατη εγκατάστασή τους στα κράτη της Υπερκαυκασίας. Αυτό επηρεάζει ιδιαίτερα τη Γεωργία, όπου πραγματικές Κινεζικές αστικές περιοχές εμφανίστηκαν στην πρωτεύουσα της και κάποιες άλλες τοποθεσίες – οι λεγόμενες «Chinatowns» («Κινεζικές Πόλεις»). Θα έχουμε δίκιο εάν υποστηρίξουμε ότι ενώ ορισμένες χώρες –  «πρωταθλητές βαρέων βαρών» της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής προσπαθούν να εξωθήσουν ο ένας τον άλλο έξω από μια συγκεκριμένη περιοχή μέσω διαφόρων τεχνασμάτων, ακόμη και με τη βία, η Κίνα κάνει ακριβώς το ίδιο, αλλά σκεπτόμενη πιο καθαρά και πολύ πιο αποτελεσματικά;

Ο Alexander Knyazev, ειδικός εμπειρογνώμων για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας, απευθύνει έκκληση να μην δραματοποιούμε την κατάσταση. «Ένα σχέδιο, ονομάζεται έτσι διότι δεν είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί οπωσδήποτε«, – αυτό απάντησε ο Knyazev σε ανταποκριτή του «New Eastern Outlook». Σύμφωνα με τον Knyazev, το Κινεζικό σχέδιο περιλαμβάνει στοιχεία που οδηγούν σε πιθανή σύγκρουση – μια περιοχή του σιδηροδρομικού δικτύου που σχεδιάζεται, επεκτείνεται από την Kινεζική πόλη του Kashgar, εώς την Andijan του Ουζμπεκιστάν, μέσω της Κιργιζιανής Osh.

«Eώς το τέλος του περασμένου έτους, οι αρχές της Bishkek (πρωτεύουσας της Κιργιζίας) επιβεβαίωναν την προθυμία τους να συμμετάσχουν στο έργο. Οι κυριότερες συζητήσεις στο Κιργιζιανό κοινοβούλιο έχουν επικεντρωθεί γύρω από τα θέματα της οικονομικής συμμετοχής σε αυτό, από την πλευρά της Κιργιζίας. Συζητήθηκε ότι οι Κινεζικές εταιρείες θα αποκτήσουν πρόσβαση σε μια σειρά ορυκτών κοιτασμάτων στην περιοχή της προτεινόμενης διαδρομής, στο πλαίσιο της συμμετοχής της Κιργιζίας στο έργο. Οι βουλευτές δεν αισθάνονται πολύ ενθουσιασμένοι γι ‘αυτό και δεν ήταν έτοιμοι να συζητήσουν και άλλα σχετικά ζητήματα κατά τη διάρκεια αυτών των κοινοβουλευτικών συνεδριάσεων«, σύμφωνα με τον Knyazev.

Σύμφωνα με άλλους ειδικούς, ένα από τα εκκρεμή ζητήματα είναι το πλάτος της σιδηροδρομικής γραμμής. Η Κινεζική πλευρά επιμένει στην «Ευρωπαϊκή», με την οποία  είναι πιο εξοικειωμένη (1.435 χιλιοστά), ενώ η Κιργιζία θα ήθελε να χρησιμοποιήσει το πρότυπο της γραμμής που χρησιμοποιείται ευρέως στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, σκεπτόμενη επί το πλείστον την ανάπτυξη της Νοτίου περιοχής της γραμμής – το λεγόμενο «Σοβιετικό πρότυπο» (1520 χιλιοστά). Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν δυνατή η διασύνδεση των νέων σιδηροδρομικών γραμμών με τις υπάρχουσες γραμμές της Κιργιζίας, χωρίς να απαιτηθούν τεράστια έξοδα.

«Τον Δεκέμβριο του 2013, ο Πρόεδρος της Κιργιζίας Almazbek Atanbayev αρνήθηκε τη συμμετοχή στο Κινεζικό σχέδιο, χωρίς να παράσχει καμία αιτιολογία και μέχρις στιγμής το ζήτημα παραμένει ανοικτό. Το θέμα είναι ότι το Κινεζικό πρόγραμμα αποτελεί άμεσο ανταγωνιστή όχι μόνο για τον Ρωσσικό Υπέρ – Σιβηρικό Σιδηρόδρομο (Trans – Siberian Railway), αλλά και για ορισμένα έργα του Καζακστάν: Έναν αυτοκινητόδρομο μεταξύ Khorgas – Urask, από τα Κινεζικά σύνορα προς την επόμενη πρόσβαση προς την Ευρώπη και τη σιδηροδρομική διαδρομή μεταξύ Zhanaozen  (Δυτικό Καζακστάν) – Gyzylgaya και Gyzyletrek (Τουρκμενιστάν) – Gorgan (Ιράν). Το σχέδιο του Καζακστάν είναι μέρος του διεθνούς Βορρειο – Νοτίου Διαδρόμου, σε συνδυασμό με το Ρωσσικό σιδηροδρομικό δίκτυο και σίγουρα δεν προκαλεί ανταγωνισμό με τους Ρωσσικούς Σιδηροδρόμους«, συνέχισε ο Alexandr Knyazev.

Υπάρχει ακόμη μία εμπορική διαδρομή του Καζακστάν: Στα τέλη του περασμένου έτους, το Καζακστάν ολοκλήρωσε την κατασκευή της 293 χιλιομέτρων σιδηροδρομικής γραμμής που οδηγεί από τη Zhetygen στην Khorgas, στα σύνορα της Κίνας, «κλείνοντας» έτσι  ένα «δαχτυλίδι» του υφισταμένου εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου του και ενεργοποιώντας μία ακόμη Κίνεζο – Ευρωπαϊκή σιδηροδρομική γραμμή κατά μήκος του εδάφους του. Εκτός από τα προβλήματα στις σχέσεις με το Καζακστάν και τη Ρωσσία, η κατασκευή των εκτεταμένων Κινεζικών σιδηροδρομικών γραμμών θα σήμαινε επίσης μια αλλαγή στην ανάπτυξη της Νοτίου περιοχής της Κιργιζίας, ανα – επικεντρώνοντας στις διασυνδέσεις με την Κίνα και το Ουζμπεκιστάν και με μία πιο σαφή διάσπαση του Νοτίου από το Βόρειο τμήμα της δημοκρατίας, με δεδομένο ότι υπάρχει ήδη η απειλή της διχοτομήσεως της χώρας. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η στάση της Bishkek  απέναντι στο σχέδιο είναι πολύ προσεκτική«, υποστήριξε ο Knyazev. Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, το Ουζμπεκιστάν, που έχει έναν πολύ περισσότερο εξαγωγικό προσανατολισμό της παραγωγής του (ουράνιο, βαμβάκι, μέταλλα κ.λπ.).έχει μια εντελώς διαφορετική στάση απέναντι στο υπό σχεδιασμό σιδηροδρομικό έργο.

«Στο Ουζμπεκιστάν, η πραγματοποίηση του Κινεζικού σιδηροδρομικού σχεδίου θεωρείται ως δυνατότητα ενεργοποιήσεως των διασυνδέσεών του με την ίδια την Κίνα, καθώς και ως απόκτηση της πολυαναμενόμενης προσβάσεως στα λιμάνια του Ειρηνικού. Επομένως,  η συμμετοχή της Κιργιζίας στο Κινεζικό σχέδιο, μετατρέπει τη δημοκρατία σε άμεσο ανταγωνιστή των χωρών από τις οποίες εξαρτάται περισσότερο – το Καζακστάν και τη Ρωσσία «, όπως πιστεύει ο Knyazev. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, κατά τη γνώμη του, τα ζητήματα του σιδηροδρομικού έργου παραμένουν ανοικτά, ακόμη και στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, χωρίς να έχει ακόμη συνυπολογιστεί η διαδρομή του Νοτίου Καυκάσου.

Ο Αζέρος Ilgar Velizade, διευθυντής της ομάδας πολιτικών αναλυτών «Νότιος Καύκασος» και συνάδελφός του Knyazev, πιστεύει ότι παρά τον αριθμό των δυσκολιών, το Κινεζικό σχέδιο έχει κάποιες δυνατότητες να εφαρμοστεί – κυρίως λόγω του γεγονότος ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο δεν θα είναι έτοιμο αύριο, ούτε καν σε ένα χρόνο, αλλά το 2030 και εώς τότε, η κατάσταση θα μπορούσε να έχει αλλάξει δραστικά παντού. «Είναι αυτονόητο ότι η Κίνα επιδιώκει τους δικούς της σκοπούς εφαρμόζοντας ένα τόσο μεγάλης κλίμακος και σχέσεως κόστους – αποτελεσματικότητας έργου, ο κύριος στόχος του οποίου είναι η ενίσχυση της παρουσίας της, όχι μόνο στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, αλλά και στον Καύκασο και τις γειτονικές περιοχές, κυρίως στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου«, σύμφωνα με τον Ilgar Velizade.

Ο Αζέρος ειδικός πιστεύει ότι την ίδια στιγμή, αν κρίνουμε από τις συγκεκριμένες εργασίες που γίνονται και δεν συμπεριλαμβάνουν μόνο την τοποθέτηση σιδηροδρομικών γραμμών, αλλά και την κατασκευή της σχετικής υποδομής, (κέντρα επιμελητείας, εγκαταστάσεις αποθηκεύσεως, ακόμη και τουριστικές υποδομές – πανδοχεία, ξενοδοχεία κλπ.), οι Κινεζικές εταιρείες θα προσπαθήσουν να συμμετάσχουν ενεργά στη δημιουργία τους και κατά πάσα πιθανότητα στην περαιτέρω λειτουργία τους. «Τούτου δοθέντος, μπορούμε να προβλέψουμε μια συνεπή και σημαντική άνοδο της Ουράνιας Αυτοκρατορίας στην Κεντρική Ασία και στην περιοχή Κασπίας Θάλασσας -Ευξείνου Πόντου μέσα στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια, αντί να παρακολουθήσουμε μια σημαντική επέκταση της Κίνας προς τη Δύση κάπου μετά 2030 «, ανέφερε ο Ilgar Velizade.

.

Απόδοση: Πετροβούβαλος/Αβέρωφ