Ποτέμκιν. Το θωρηκτό που γκρέμισε μια αυτοκρατορία.(27 Ιουνίου 1905)

Φωτογραφία από:www.aviapress.com –

Βασίλης Ξ.  Σπηλιωτόπουλος       

 

Η ιστορία της Ρωσίας από τις απαρχές της και σε όλη τη μακραίωνη πορεία της βρίθει εξεγέρσεων, επαναστάσεων και ταραχών.  Αναμφισβήτητα όμως κυρίαρχη θέση κατέχουν οι επαναστάσεις του 1917 ( Φεβρουαρίου και Οκτωβρίου ), η σημασία των οποίων ξεπέρασε τα στενά εθνικά όρια και επηρέασε καταλυτικά τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο.  Η πορεία του Ρωσικού λαού προς την κορύφωση του 1917 υπήρξε μακρόχρονη και επίπονη.  Στη διάρκεια αυτής της πολύπλοκης διεργασίας αποφασιστική θέση κατέχουν τα γεγονότα του 1905, έτους οριακού και καθοριστικού για τη μετέπειτα πορεία της Ρωσίας και του τσαρικού καθεστώτος.

Το 1904 – 1905 ο καταστροφικός πόλεμος κατά της Ιαπωνίας προκαλεί την απογοήτευση και την οργή του Ρωσικού λαού, ο οποίος διαπιστώνει πόσο ανώφελες υπήρξαν οι πολεμικές απώλειες και πόσο ανίκανοι είναι οι κυβερνήτες του.  Παράλληλα οι συνθήκες διαβίωσης του μέσου Ρώσου, η καταπίεση ενός τυραννικού και ανάλγητου καθεστώτος ωθεί τους πολίτες στη διεκδίκηση μεταρρυθμίσεων.  Όλοι αισθάνονται ότι, το Ρωσικό πολιτικό σύστημα όχι μόνο πρέπει να αλλάξει, αλλά και πρέπει να το κάνει γρήγορα.  Δυστυχώς όμως στη κορυφή της αχανούς αυτοκρατορίας βρίσκεται ένας ανήσυχος και αναποφάσιστος ηγεμόνας, ο οποίος «αρνείται πεισματικά να ηγηθεί», δεν αφουγκράζεται τα πολλαπλά μηνύματα της κοινωνίας και των υπηκόων του και παραγνωρίζει την ολοένα αυξανόμενη ανυπομονησία για αλλαγές. 

Μέσα σε αυτό το δυσάρεστο κλίμα το Δεκέμβριο του 1904 ο τσάρος Νικόλαος Β’, εκδίδει ένα ουκάζιο, με το οποίο αοριστολογώντας αναγγέλλει περιορισμένες μεταρρυθμίσεις.  Μόλις σαράντα-οκτώ όμως ώρες μετά, η κυβέρνηση επίσημα προειδοποιεί την κοινωνία ότι, η όποια αναταραχή οφείλει να σταματήσει άμεσα.  Η συζήτηση τελειώνει πριν καλά -; καλά αρχίσει.  Με αυτό τον απερίσκεπτο τρόπο άνοιξε η οδός της βίαιης σύγκρουσης, της τραγωδίας ενός βασανισμένου λαού.  Αυτή ακριβώς τη στιγμή με πάταγο εισέρχεται ξαφνικά και απροειδοποίητα στη σκηνή, η ως τότε σιωπηλή εργατική τάξη.

Στις 20 Δεκεμβρίου του 1904 στη Πετρούπολη με αφορμή την απόλυση τεσσάρων εργατών από τα εργοστάσια Πουτίλοφ ξεσπά απεργία.  Αμέσως η αναταραχή εξαπλώνεται στη πρωτεύουσα και τα προάστιά της.  Κατά τη διάρκεια αυτών των δραματικών ωρών ένας έντιμος και άμεμπτος ιερέας ο Γεώργιος Γκαπόν αποφασίζει να δράσει, να μεσολαβήσει ανάμεσα στο λαό και τον ηγεμόνα του.  Πιστός και αληθινά χαρισματικός έχει συγκεντρώσει και οργανώσει τα τελευταία χρόνια ένα συνδικάτο, το οποίο αριθμεί γύρω στους είκοσι χιλιάδες εργάτες.  Προσηλωμένος στο στόχο του συντάσσει υπόμνημα προς τον ανώτατο άρχοντα.  Με αυτό  ζητά εκ μέρους της κοινωνίας ολική πολιτική μεταρρύθμιση με ενεργή συμμετοχή του λαού.  Φιλοδοξεί να το επιδώσει στον ηγεμόνα την Κυριακή 9 Ιανουαρίου 1905.  Για το σκοπό αυτό ο ευσεβής ιερέας οργανώνει μια ειρηνική πομπή αποτελούμενη από μεγάλο αριθμό πολιτών μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά και γυναίκες.  Οι περισσότεροι συμμετέχοντες κρατούν ιερές εικόνες, προσωπογραφίες του Νικολάου και πιστεύουν απόλυτα στις αγνές προθέσεις του απόλυτου άρχοντα. 

Ο λαός τη στιγμή που ικετεύει και αποζητά τη στήριξη του ηγεμόνα του, αγνοεί ότι ο Νικόλαος μην έχοντας σαφή αντίληψη των δεδομένων αποσύρεται και απομονώνεται στο Τσαρκόγε Σέλο, αφήνοντας τη διαχείριση της κρίσης στους συνεργάτες του.  Στο μεταξύ καθώς ο Γκαπόν έχει ήδη ενημερώσει τις αρχές για τις προθέσεις του, χωρίς να υπάρχει αντίδραση,  θεωρεί και μαζί του και ο λαός ότι, τα αιτήματα τους θα γίνουν αποδεκτά.  Μια μοιραία και καθοριστική πλάνη καλύπτει ξαφνικά τις σχέσεις εξουσίας – λαού.  Ασυνείδητα και οι δύο πλευρές, έχοντας παρερμηνεύσει η μία την άλλη, βαδίζουν προς μετωπική σύγκρουση.  Και πράγματι καθώς η πορεία πλησιάζει τα χειμερινά ανάκτορα, στρατός και κοζάκοι εφορμούν στο άοπλο πλήθος φονεύοντας και τραυματίζοντας εκατοντάδες αθώους.  Η «Ματωμένη Κυριακή» είναι γεγονός και τα θύματά της στοιχειώνουν πλέον τη σχέση λαού και τσάρου.  Ο κλονισμός είναι βαρύς, η ρήξη οριστική.  Η αυτοκρατορική εξουσία καταδικάζεται αμετάκλητα στα μάτια ενός ολόκληρου λαού.  Ο πατέρας Γκαπόν κρυμμένος στο σπίτι του Γκόρκυ θα αναφωνήσει πικραμένος: «Δεν υπάρχει πια Θεός.  Δεν υπάρχει πια τσάρος.»

Η προσμονή και η ελπίδα θα δώσουν τη θέση τους στη βία και τη ταραχή.  Μόσχα, Σαρατόφ, Ρίγα, Λοτζ, Βαρσοβία, Βίλνο παντού ξεσηκωμός.  Στην ύπαιθρο η αγροτιά επαναστατεί, ενώ στο Τσαρκόγε Σέλο ένας απογοητευμένος μονάρχης αποζητά τη καταστολή.  Στις 4 Φεβρουαρίου ο μέγας δούκας Σέργιος, θείος του Νικολάου και κυβερνήτης της Μόσχας, δολοφονείται από ένα φοιτητή.  Αποσταθεροποίηση και τρόμος βασιλεύουν στη τραυματισμένη αυτοκρατορία.  Οι πάντες αιφνιδιάζονται, τόσο οι εξουσιαστές, όσο και οι εμιγκρέδες επαναστάτες. Ενώ Μπολσεβίκοι και Μενσεβίκοι εξ αποστάσεως αντιπαρατίθενται μεταξύ τους στις συνεδριάσεις τους στο Λονδίνο και τη Γενεύη, στη Ρωσία η αρχικά αυθόρμητη εξέγερση αναζητά στηρίγματα και κατευθύνσεις.

Και τότε, τον Μάιο του 1905 στο Ιβάνοβο – Βοζνεσένκ, βιομηχανικό κέντρο της κλωστοϋφαντουργίας , εκλέγεται αυθόρμητα από τους απεργούς ένας νέος θεσμός, το σοβιέτ.  Ακολουθούν ανάλογα όργανα σε όλα τα βιομηχανικά κέντρα.  Αυτός ο πολιτικός νεωτερισμός της εργατικής τάξης θέτει διλήμματα σε όλα τα πολιτικά κινήματα.  Πως πρέπει να αντιμετωπισθεί αυτή η καινοτομία;  Προς ποια κατεύθυνση οφείλουν να κατευθύνουν τις κοινωνικές δυνάμεις;

Μέσα σε αυτό το κλίμα της παράλυσης και της αταξίας ο Νικόλαος εξακολουθεί να εμμένει στην απόλυτη εξουσία του στηριζόμενος στα όργανα του καθεστώτος και κυρίως στις ένοπλες δυνάμεις.  Η ροή των γεγονότων όμως ακολουθεί τη δική της δυναμική ανατρέποντας ισορροπίες, ματαιώνοντας δεδομένα και δημιουργώντας νέες πραγματικότητες.

Στις 25 Ιουνίου του 1905 το θωρηκτό «Kniaz Potemkin Tavrichesky», συνοδευόμενο από το τορπιλοβόλο #Ν267, απέπλευσε από την αυτοκρατορική ναυτική βάση της Σεβαστούπολης με προορισμό το νησί Τέντρα.  Το πρωί της 27^ης Ιουνίου και ενώ το θωρηκτό ήταν αγκυροβολημένο, η φήμη ότι, το κρέας που προοριζόταν για το κυρίως γεύμα ήταν ακατάλληλο, προκάλεσε αναταραχή στα μέλη του πληρώματος.  Θέλοντας να καθησυχάσει την ανησυχία, ο κυβερνήτης Ευγένιος Νικολάγιεβιτς Γκόλικοβ ζήτησε από τον υπηρετούντα γιατρό Σμυρνώφ να εξετάσει το κρέας και να εκφράσει την άποψη του.  Εκείνος πράγματι πιστοποίησε ότι, δεν υπήρχε ζήτημα ακαταλληλότητος και ότι το κρέας μπορούσε να καταναλωθεί άφοβα.  Παρ’ όλα αυτά ο μηχανικός Αναστάσιος Ματουσένκο συνεπικουρούμενος από άλλους αγκιτάτορες θεώρησαν το γεγονός ως θεόσταλτη ευκαιρία για να προξενήσουν αναταραχή ανάμεσα στο πλήρωμα και τους αξιωματικούς.  Έπεισαν λοιπόν τους συντρόφους τους να διαμαρτυρηθούν για την ποιότητα του φαγητού, αρνούμενοι να το καταναλώσουν.  Η στάση αυτή των ναυτών αναφέρθηκε αμέσως από τον ύπαρχο Γκιλιαρόφσκι στον κυβερνήτη.  Ο Γκόλικοβ ύστερα από μία λογομαχία με το απείθαρχο πλήρωμα, υπενθύμισε στους ναύτες του ότι, τέτοιου τύπου ανυπακοή τιμωρείται με απαγχονισμό και χαρακτηριστικά τους έδειξε την κεραία του «Ποτέμκιν». 

Έχοντας πλήρη γνώση της καταστάσεως και των κινδύνων ο κυβερνήτης αποσύρθηκε και θεώρησε το θέμα λήξαν.  Δυστυχώς όμως ο ύπαρχος είχε διαφορετική άποψη και εννοούσε να επιβάλλει άμεση και απόλυτη πειθαρχία.  Ενεργώντας αυτοβούλως έδωσε εντολή να παραταχθεί ένοπλη φρουρά, ώστε να συλληφθούν και τιμωρηθούν οι ταραχοποιοί.  Το αποτέλεσμα όμως ήταν το ένοπλο απόσπασμα να ταχθεί με το μέρος των ναυτών και τελικά να ξεσπάσει στάση.  Ακολούθησε πανδαιμόνιο και πλήρης σύγχυση.  Κάποιοι αξιωματικοί πυροβολήθηκαν, άλλοι κρύφτηκαν σε απρόσιτα σημεία, κάποιοι προσπάθησαν να διαφύγουν κολυμπώντας.  Ο κυβερνήτης συνελήφθη την ώρα που ετοιμαζόταν να βουτήξει στο νερό.  Η σκηνή ήταν τραγική.  Ο Γκόλικοβ πεσμένος στα γόνατα ικέτεψε τους άνδρες του να του χαρίσουν τη ζωή, προτού εκείνοι τον αποτελειώσουν πυροβολώντας τον.  Η ίδια μοίρα περίμενε και τον γιατρό.  Με γρήγορες και αποφασιστικές ενέργειες οι στασιαστές επεβλήθησαν και στο συνοδευτικό τορπιλοβόλο.  Οι βιαιοπραγίες τελικά σταμάτησαν απότομα, όπως είχαν ξεσπάσει και το πλήρωμα εξέλεξε μία διοικητική επιτροπή με αρχηγό τον Ματουσένκο.

Αφού συσκέφθηκαν όλοι μαζί, οι ναύτες του θωρηκτού αποφάσισαν να πλεύσουν στην Οδησσό.

Στην Οδησσό στο μεταξύ επικρατούσε χάος.  Στις 26 Ιουνίου, μία μέρα πριν την ανταρσία στο «Ποτέμκιν», ένας διαδηλωτής τραυμάτισε θανάσιμα έναν κοζάκο.  Το αποτέλεσμα ήταν η Οδησσός να μεταμορφωθεί σε πεδίο μάχης με απώλειες τόσο από την πλευρά των δυνάμεων ασφαλείας, όσο και των πολιτών.  Καταπλέοντας λοιπόν το «Ποτέμκιν» και οι στασιαστές ναύτες του στην επαναστατημένη πόλη τυγχάνουν θερμής υποδοχής από τους εξεγερμένους κατοίκους και αντίστοιχα τονώνουν το επαναστατικό ηθικό των πολιτών.  Καθ’ όλη τη διάρκεια της 28^ης Ιουνίου οι ταραχές εξαπλώνονται στην πόλη και το λιμάνι και ένα κλίμα αναρχίας και τρομοκρατίας επικρατεί.  Στις ένδεκα το βράδυ ο στρατός επιτίθεται και οι μάχες κορυφώνονται δραματικά. 

Την επομένη 29 Ιουνίου στις δύο το μεσημέρι κηδεύεται ο θανατωθείς κατά την στάση στο θωρηκτό πυροβολητής Βακουλιντσούκ.  Την τελετή παρακολουθούν χιλιάδες εξεγερμένοι πολίτες, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας παρακολουθούν διακριτικά από απόσταση, μην θέλοντας να κλιμακώσουν την υπάρχουσα ένταση.  Παρ’; όλα αυτά μετά την ολοκλήρωση της τελετής και ενώ το πλήθος επιστρέφει από το νεκροταφείο, βαριά οπλισμένα στρατεύματα επιτίθενται, πυροβολούν και τελικώς διαλύουν την πομπή.  Το ίδιο βράδυ το θωρηκτό, θέλοντας να τονώσει το μουδιασμένο φρόνημα των επαναστατημένων βομβαρδίζει την πόλη.  Οι πέντε βολές δεν βρίσκουν το στόχο τους, προκαλούν όμως τεράστιο ενθουσιασμό και αναπτερώνουν το θάρρος των εξεγερμένων.

Στο μεταξύ μέρος του αυτοκρατορικού στόλου της Μαύρης θάλασσας υπό τη ηγεσία του ναυάρχου Βισνέβσκι πλέει προς την Οδησσό, επιθυμώντας να επιβάλλει την τάξη στο «Ποτέμκιν» με κάθε μέσο.  Μόνο στο καταδρομικό «Αικατερίνη Β’» απαγορεύεται ο απόπλους, καθώς υπάρχουν βάσιμοι φόβοι, ότι το πλήρωμά της μπορεί να στασιάσει.  Πράγματι ο στόλος συναντάται με το «Ποτέμκιν» στα ανοικτά της Οδησσού.  Και ενώ και οι δύο πλευρές έχουν ανταλλάξει απειλητικά μηνύματα, παρ’; όλο που βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα μάχης, καμία δεν αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να επιτεθεί.  Δύο φορές οι ελιγμοί των αντιπαρατιθεμένων τους φέρνουν αντιμέτωπους και τις δύο δεν υπήρξε εκατέρωθεν ενέργεια. 

Τότε όμως συνέβη μία δραματική εξέλιξη, που συνέβαλλε ώστε αυτό που, οι Ρώσοι ιστορικοί ονόμασαν ως «βουβή ναυμαχία» να γείρει τη πλάστιγγα προς το μέρος του «Ποτέμκιν».  Κατά το δεύτερο ελιγμό και ενώ και οι δύο πλευρές ζητούσαν την παράδοση της άλλης, αναταραχή ξέσπασε στα πληρώματά των «Γεώργιος ο Κατακτητής», «Οι Δώδεκα Απόστολοι» και «Συνόπη».  Πλήρης αταξία επικράτησε στα καταστρώματα των τριών πλοίων, καθώς οι ναύτες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους ζητωκραυγάζοντας προς την πλευρά του «Ποτέμκιν».  Ο ναύαρχος Κρήγκερ, θέλοντας να αποφύγει μία νέα καταστροφική για το στόλο ανταρσία, διατάσει την πλεύση όλων των καραβιών προς τη Σεβαστούπολη.  Το καταδρομικό «Γεώργιος ο Κατακτητής», αρνούμενο να ακολουθήσει τον υπόλοιπο στόλο, ξεκόβει από την πορεία του και κατευθύνεται προς το «Ποτέμκιν», θέλοντας να συμπαραταχθεί μαζί του.  Παρ’ όλα αυτά η κατάσταση στο δεύτερο εξεγερμένο καταδρομικό δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρη. 

Παρά την αγκιτάτσια μελών του πληρώματος πολλοί από τους αξιωματικούς και ναύτες δεν διαπνέονται από επαναστατικό ενθουσιασμό και φανατισμό.  Ο Ματουσένκο και η υπόλοιπη ηγεσία των στασιαστών γνωρίζουν ότι, οφείλουν να τονώσουν το φρόνημα του μουδιασμένου πληρώματος του καταδρομικού και για αυτό επιλέγουν και στέλνουν τον βοηθό γιατρό Γκολένκο, ο οποίος προσέφερε με συνέπεια τις υπηρεσίες του κατά την ανταρσία.  Αγνοούν όμως ότι, ο Γκολένκο είναι αντίθετος με τις ιδέες τους και ότι όλες αυτές τις μέρες υποκρινόταν.  Ο γιατρός λοιπόν επιβιβαζόμενος στο «Γεώργιος ο Κατακτητής» αναφέρει στο διχασμένο πλήρωμα ότι, το «Ποτέμκιν» αποφάσισε να παραδοθεί και ότι, το καλύτερο, που έχουν να πράξουν, είναι να αποπλεύσουν άμεσα για τη Σεβαστούπολη.  Με κατάπληξη και απορία οι άνδρες στο «Ποτέμκιν» βλέπουν το καράβι να αποπλέει και εντελώς αναπάντεχα αντιλαμβάνονται ότι, η κατάσταση μεταστράφηκε εναντίον τους.

Καθώς στην Οδησσό οι αρχές έχουν επιβάλλει τη τάξη, το «Ποτέμκιν» και οι άνδρες του μόνοι πλέον βρίσκονται μετέωροι χωρίς συμμάχους.  Αποφασίζουν λοιπόν να πλεύσουν προς τη Κωνστάντζα της Ρουμανίας θέλοντας να ανανεώσουν τις ελάχιστες προμήθειές τους.  Η Ρουμανική κυβέρνηση αρνείται να εφοδιάσει ένα πλοίο, το οποίο έχει στασιάσει ενάντια στον Ρώσο αυτοκράτορα.  Οι συνθήκες πάνω στο θωρηκτό είναι πλέον δυσάρεστες, το ηθικό πεσμένο και οι στασιαστές αποφασίζουν να συνεχίσουν την Οδύσσεια τους, κατευθυνόμενοι προς ένα μικρό λιμάνι της Κριμαίας τη Θεοδόσια.  Η στάση τους εκεί ήταν απλώς μία μικρή αναβολή του μοιραίου.  Απογοητευμένοι και αποθαρρυμένοι αποφασίζουν τελικά και πάλι να πλεύσουν στη Κωνστάντζα, όπου οι Ρουμάνοι τους προσέφεραν άσυλο. Κάποιοι από το πλήρωμα προτίμησαν να επιστέψουν στη πατρίδα, όπου τους περίμενε η σκληρή δοκιμασία του στρατοδικείου και των ποινών του.

Τους μήνες που ακολούθησαν μεγάλος αριθμός ανταρσιών, τόσο στο στράτευμα, όσο και στο ναυτικό εκδηλώθηκαν σε όλη την αυτοκρατορική Ρωσία.  Οι ταραχές και οι εξεγέρσεις συνεχίστηκαν, ο άνεμος της επανάστασης απλώθηκε.

Στις 14 Οκτωβρίου 1905, ακολουθώντας την εμπειρία του Μαϊου στο Ιβάνοβο-Βοζνεσένκ, ιδρύεται το Σοβιέτ της Πετρούπολης.  Θα επιζήσει για πενήντα ημέρες και τα πεντακόσια εξήντα δύο μέλη του προέρχονται από την εργατική τάξη.  Της εκτελεστικής του επιτροπής, που ονομάζεται Ισπολκόμ, προϊσταται  ένας νεαρός δικηγόρος, ο Κρουστάλεφ Νοσάρ, ο οποίος πλαισιώνεται από τον μενσεβίκο Τρότσκυ και τον σοσιαλεπαναστάτη Αυξέντιεφ.  Υπό την καθοδήγησή τους εκδίδεται μία εβδομαδιαία επιθεώρηση, που ονομάζεται «Ιζβέστια Ράμποτσικ Ντεπουτάτοφ», τίτλος που μετά το 1917 θα χρησιμοποιηθεί από την εφημερίδα του Σοβιετικού κράτους.

Κάτω από την πίεση των εξεγέρσεων, της τρομοκρατίας και της αναρχίας ο Νικόλαος, προσηλωμένος στις αρχές διακυβέρνησης του πατέρα του, τείνει προς την οδό της σκληρής καταστολής και επιβολής.  Ο πρωθυπουργός του όμως, ο Σεργκέι Βίττε, του καταδεικνύει και τελικά τον πείθει, ότι η συνδιαλλαγή με την κοινωνία είναι μονόδρομος.  Πράγματι στις 17 Οκτωβρίου το 1905 ο Νικόλαος εκδίδει το «Μανιφέστο του Οκτωβρίου» με το οποίο αναγγέλλει μία σειρά μεταρρυθμίσεων.

Το σοβιέτ της Πετρούπολης όμως συνεχίζει να κλιμακώνει την ένταση.  Οργανώνει και καθοδηγεί απεργίες, υποδαυλίζει τη συνεχιζόμενη κοινωνική αναστάτωση.  Τελικά η εξουσία αντιδρά, συλλαμβάνει τους ηγέτες του σοβιέτ και καταστέλλει οριστικά κάθε αντίδραση το Δεκέμβριο.

Η επανάσταση του 1905 και τα γεγονότα που τη σημάδεψαν υπήρξαν μοιραία για την ιστορία του Ρωσικού λαού και της δυναστείας των Ρομανόφ.  Με τη πορεία και τη σφαγή της «Ματωμένης Κυριακής» κλονίζονται οριστικά οι σχέσεις λαού και τσάρου.  Η ανταρσία στο «Ποτέμκιν» σηματοδοτεί ότι, οι φυγόκεντρες δυνάμεις της επανάστασης εισχωρούν πλέον στις ένοπλες δυνάμεις και ότι, η πίστη και υποταγή τους στο καθεστώς δεν είναι πλέον δεδομένες.  Τέλος τα πολιτικά κινήματα αποκτούν μία πολύτιμη εμπειρία, την οποία θα χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά το 1917.  Ο ξεσηκωμός του 1905 και η τραγική καταστολή του κατέδειξαν με τον πιο άμεσο και ουσιαστικό τρόπο τη χρεοκοπία του πολιτικού και κοινωνικού συστήματος τριών αιώνων αυτοκρατορικής Ρωσίας υπό τους Ρομανόφ. 

Οι εξελίξεις ήταν πια μονόδρομος και όπως αναφέρει ο Γκαίτε στο Φάουστ: « Ότι γεννιέται, αξίζει κιόλας να χαθεί».   

.

Πηγή: Βασίλης Σπηλιωτόπουλος

.

      

.