Τά «Φεβρουαριανά» τοῦ Βόλου (16-22 Φεβ.1921)

Οι φυλακισμένοι για τα Φεβρουαριανά γεγονότα.
Διακρίνονται ο Αβραάμ Μπεναρόγια,στην πρώτη σειρά των ορθίων,αριστερά της εφημερίδας και ο Αντ. Σαρόγλου,αριστερά του Μπεναρόγια.
(Αρχείο Γ.Ζωϊτόπουλου-Ζιούτου, ΔΗ.Κ.Ι.)

«…τήν 16ην Φεβρουαρίου 1921,διοργανοῦται συλλαλητήριον πρός διαμαρτυρίαν,ἐναντίον τῆς σκανδαλώδους ὑπερτιμήσεως τοῦ ἄρτου,τήν ὁποίαν εἶχον ἐπιτρέψη αἱ ἀρχαί.
Εἰς τό συλλαλητήριον τοῦτο,συνέρρευσεν ὅλος ὁ ἐργαζόμενος πληθυσμός τοῦ Βόλου καί μετά τούς λόγους τῶν ρητόρων (Μπεναρόγια,Σταυράκη,Ἀποστολίδη κ.λπ.),μετετράπη εἰς αὐθόρμητον ἐπαναστατικήν διαδήλωσιν,ἡ ὁποῖα,περιελθοῦσα τάς ὁδούς τῆς πόλεως,προέβη εἰς καταστροφάς καταστημάτων κ.λπ. καί ἐνσπείρουσα τόν τρόμον εἰς ὅλους τούς ἐκμεταλλευτάς. Κατ’ οὐσίαν κατελύθησαν αἱ ἀρχαί καί ἐπί διήμερον,μέχρις ὅτου κατέλθουν ἐκ Λαρίσης ἰσχυρόταται στρατιωτικαί δυνάμεις,διά νά ἐπιβάλουν τήν τάξιν,ὁ Βόλος κατείχετο παρά τῶν εργατών καί μόνη ἐξουσία ἀνεγνωρίζετο ἡ Πανεργατική Ἕνωσις.
Ἀφιχθεισῶν τῶν στρατιωτικῶν δυνάμεων,ἐξηπλώθη εἰς ὅλην τήν πόλιν ἀφάνταστος τρομοκρατία…»

Οι δεκαετίες 1910 και 1920,χαρακτηρίζονται από μία αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια,που επικεντρώθηκε στην αυξημένη τιμή του ψωμιού και στην αλόγιστη κερδοσκοπία των αλευροβιομηχάνων και αλευροπωλών.
Το πρώτο σχετικό συλλαλητήριο,οργανώθηκε τον Γενάρη του 1917 και ακολούθησε το μεγάλο συλλαλητήριο του Φεβρουαρίου του 1921,το οποίο έγινε αιτία πολλών ταραχών στην πόλη.

Το συλλαλητήριο του Φεβρουαρίου,οργανώθηκε από την Πανεργατική Ένωση,η οποία άρχισε να δραστηριοποιείται το 1914,μετά τη δίκη των Αθεϊκών.
Βασικοί ομιλητές ήσαν οι Αβραάμ Μπεναρόγια,εκπρόσωπος της Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης,Θ.Αποστολίδης,γραμματέας της Πανεργατικής και Σπ. Σταυράκης,καπνεργάτης.

«Το σύνθημα για την έναρξη των ταραχών δόθηκε όταν ο Μπεναρόγια ακούγοντας ήχο πιάνου από ένα γειτονικό σπίτι σε μια αποστροφή του λόγου του είπε: Ενώ εμείς μιλάμε για την πείνα του λαού, αυτοί παίζουν πιάνο.
Το πλήθος ξεχύθηκε και άρχισε να καταστρέφει ό,τι έβρισκε στο δρόμο του.Οι καταστροφές συνεχίστηκαν και την νύχτα.
Την επομένη έγιναν συλλήψεις 109 ατόμων,μεταξύ αυτών και του Μπεναρόγια,ενώ οργανώθηκε αντισυλλαλητήριο από τους εμπόρους της πόλης και το Εργατικό Κέντρο,το οποίο εκείνη την περίοδο διοικούνταν από συντηρητικά στοιχεία…»

Με εισαγγελική εισήγηση,στις 22 Φεβρουαρίου 1922,αποφασίστηκε η διάλυση της Πανεργατικής Ένωσης.

«Βόλος,ένας αιώνας.Από την ένταξη στο Ελληνικό κράτος (1881),έως τους σεισμούς (1955)»,Εκδόσεις Βόλος,Βόλος 1999,σ.167-168.

ΠΗΓΗ