Ο Δίας γεννήθηκε στην Κρήτη

Ο Δίας γεννήθηκε στην Κρήτη σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία. Δύο σπήλαια πάνω στα Κρητικά βουνά διεκδικούν την τιμή της γενέτειρας του μεγαλύτερου θεού στην αρχαία Ελλάδα, το Δικταίο Αντρο στην κεντρο-ανατολική Κρήτη και το Ιδαίο Αντρο στο ψηλότερο βουνό της Κρήτης, το όρος Ιδη ή Ψηλορείτης. Δεν υπάρχει καμιά πληροφορία που να μας διευκρινίζει που ακριβώς γεννήθηκε ο Δίας και το κάθε σπήλαιο έχει τους δικούς του υποστηρικτές.

Το σημαντικό ωστόσο είναι ότι η Κρήτη ήταν ο τόπος γέννησης του Δία, και μάλιστα με τρόπο που έχει πολλές ομοιότητες με τη γέννηση του Χριστού πολλούς αιώνες αργότερα σε ένα άλλο σπήλαιο στο σημερινό κράτος του Ισραήλ.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:

Σύμφωνα με την Θεογονία του Ησίοδου, οι πρώτοι θεοί στην απαρχή του Κόσμου ήταν ο Ουρανός και η Γαία.
Ο Ουρανός για να μη χάσει την εξουσία του, φοβούμενος τη διαδοχή, έριχνε τα παιδιά του στα έγκατα της γης.
Η Γαία, που δεν ήταν οπαδός αυτής της συμπεριφοράς του συζύγου της, έκρυψε στη νυφική της κλίνη το γιο της Κρόνο και στη συνέχεια τον βοήθησε να πάρει τη θέση του πατέρα του.

Σύμφωνα με το μύθο, ακολουθώντας τη συμβουλή της Γαίας, ο Κρόνος πήρε ένα δρεπάνι και έκοψε τα γεννητικά όργανα του Ουρανού, τα έριξε στη θάλασσα και έτσι γεννήθηκε η πανέμορφη θεά του έρωτα η Αφροδίτη.

Ο Κρόνος και η Ρέα, η Γέννηση του Δία στην Κρήτη

Την ίδια μοίρα με τον πατέρα του είχε όμως και ο Κρόνος που φοβούμενος την κατάρα – προφητεία του πατέρα του, κατάπινε τα παιδιά του ώστε να μην τον γκρεμίσουν από την θέση της εξουσίας του.

Ο Κρόνος με τη Ρέα είχαν γεννήσει άλλα πέντε παιδιά πριν τον Δία, που όλα είχαν καταλήξει στο στομάχι του πατέρα τους. Όταν η Ρέα έμεινε ξανά έγκυος στο Δία δεν ήθελε να έχει και αυτός την ίδια τύχη με τα προηγούμενα παιδιά τους γι’ αυτό ζήτησε τη βοήθεια των γονιών της (Ουρανού και Γαίας).

Η Ρέα δίνει το ψεύτικο βρέφος στον Κρόνο

Ακολουθώντας τη συμβουλή τους, πήγε στην Κρήτη και κρύφτηκε σε ένα σπήλαιο στα κρητικά βουνα για να φέρει στον κόσμο το μωρό κρυφά από τον παιδοφάγο σύζυγο της τον Κρόνο. Τους πόνους της γένας η Ρέα προσπαθούσε να τους καταπνίξει και να μη φωνάξει βυθίζοντας τα δάκτυλα της στη γη. Από κάθε δάχτυλο που χώθηκε στη γή, δημιουργήθηκε ένας από τους δέκα Δάκτυλους, αγαθά πλάσματα που ζούσαν στα Κρητικά βουνά.

Σε όλη τη διάρκεια της γέννας, την είσοδο της σπηλιάς φρουρούσαν οι μυθικοί Κουρήτες, που σε πολλούς μύθους ταυτίζονται με τους Δάκτυλους.

Η Ρέα μόλις γέννησε το Δία, το υγιές αγοράκι που αργότερα θα γινόταν ο πατέρας των θεών του Ολύμπου, το έδωσε στους Κουρήτες να το προσέχουν. Αυτοί πατούσαν δυνατά τα πόδια τους χορεύοντας ή χτυπούσαν τα τύμπανα και τις μεταλλικές τους ασπίδες για να καλύψουν το κλάμα του μωρού.

Η Ρέα για να ξεγελάσει τον σύζυγό της Κρόνο, αντί για το νεογέννητο βρέφος του έδωσε μία πέτρα τυλιγμένη σε σπάργανα. Αυτός κατάπιε αμέσως το δήθεν βρέφος και επαναπαύτηκε για μια ακόμη φορά ότι ο θρόνος του δεν κινδύνευε από τα παιδιά του.

Ο Δίας μεγαλώνει κρυμμένος στα βουνά της Κρήτης

Στο μεταξύ ο μικρός Δίας μεγάλωνε στη σπηλιά που παρέμενε κρυμμένος πάνω στα βουνά της Κρήτης. Στην ανατροφή του Δία σημαντικό ρόλο έπαιξαν η κατσίκα Αμάλθεια και η νύμφη Μέλισσα.

• Η Αμάλθεια, κατσίκα ή για άλλους νύμφη, έδινε το γάλα της στο θείο βρέφος και από το κέρατό της έβγαιναν κάθε λογής αγαθά.

• Η νύμφη Μέλισσα τον ντάντευε και τον φρόντιζε μεγαλώνοντας σε ό,τι χρειάζεται ένα παιδί ενώ του έδινε θρεπτικό μέλι για να μεγαλώσει πιο γρήγορα.

Η Τιτανομαχία – Ο Δίας παίρνει το θρόνο από τον Κρόνο

Τιτανομαχία, πίνακας του Cornelis van Haarlem, 1588

Όταν κάποτε ο Δίας μεγάλωσε και έφτασε στην κατάλληλη ηλικία, έδιωξε τον Κρόνο και πήρε τη θεϊκή του εξουσία, είτε αναίμακτα είτε μετά από μια τρομερή μάχη, την Τιτανομαχία, όπως αναφέρεται σε άλλη εκδοχή του μύθου.

Σύμφωνα με την εκδοχή της Τιτανομαχίας, όταν ο Δίας πήγε να βρει τον πατέρα του Κρόνο για να διεκδικήσει την εξουσία, του έσκισε την κοιλιά από όπου αμέσως ξεπετάχτηκαν όσα από τα παιδιά του είχε καταπιεί στο παρελθόν: η Ήρα, ο Ποσειδώνας, η Έστία, η Δήμητρα και ο Πλούτωνας (Άδης). Με τη βοήθειά τους ο Δίας πολέμησε ενάντια στους Τιτάνες που είχαν την κυριαρχία του σύμπαντος με επικεφαλής τον Κρόνο.

Ο πόλεμος αυτός (Τιτανομαχία) ήταν πολύ σκληρός αλλά τελικά κατέληξε να επικρατήσουν ο Δίας και τα αδέρφια του, που μαζί με τα παιδιά του Δία έφτιαξαν το αρχαίο ελληνικό δωδεκάθεο, τους 12 θεούς του Ολύμπου.

Αλλοι μύθοι σχετικά με την γέννηση του Δία

Παραλλαγές του μύθου της γέννησης του Δία

Στην πορεία του χρόνου πολλοί ιστορικοί και συγγραφείς ασχολήθηκαν με το ζήτημα πώς κατάφερε να επιζήσει ο Δίας χωρίς να τον εντοπίσει ο πατέρας του Κρόνος και ποιοί τον ανέθρεψαν.

Η Μέλισσα είναι μία σημαντική μορφή της μυθολογίας που σχετίζεται με την ανατροφή του Δία. Συχνότερα αναφέρεται σαν νύμφη, που ήταν κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μελισσέα και δίδαξε στους ανθρώπους τη μελισσοκομία.
Η Μέλισσα έδινε το μέλι της στο θείο βρέφος και παράλληλα φρόντιζε να παίξει μαζί του και να του παρέχει ό,τι χρειαζόταν σαν παιδί.

Οι μέλισσες του Απολλόδωρου

Πρέπει να αναφερθεί ότι υπάρχουν παραλλαγές του μύθου που μιλάνε για δύο τουλάχιστον Μέλισσες, όπως ο μύθος του Απολλόδωρου που αναφέρει ότι ο Δίας ανατράφηκε από τις δύο κόρες του βασιλιά της Κρήτης Μελισσέα, τις νύμφες Αδράστεια και Ίδη.

Αυτές οι νύμφες τον τάιζαν γάλα και μέλι, ουσιαστικά δηλαδή αντικαθιστούν την Αμάλθεια και τη Μέλισσα. Η παραλλαγή αυτή θέλει να περάσει το μήνυμα ότι ο Δίας είχε βασιλική ανατροφή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν στερήθηκε τίποτα, είχε προσεγμένη παιδεία και τη μέγιστη, βασιλική προστασία.

Η Κρήτη υπήρξε ανέκαθεν ένα μέρος με πλούσια παραγωγή μελιού. Μάλιστα το μινωικό μέλι εξαγόταν ήδη από τη 2η χιλιετία π.Χ. συνεπώς είχε μεγάλη σπουδαιότητα για τους ανθρώπους της εποχής εκείνης, και έτσι δεν μας κάνει εντύπωση που ο Πατέρας των θεών είχε ανατραφεί στην Κρήτη με μέλι.

Το περίεργο είναι βέβαια πώς μπόρεσαν μέλισσες να επιβιώσουν σε ένα σπήλαιο ψηλά πάνω στα βουνά της Κρήτης, με τόσο δύσκολες καιρικές συνθήκες (ισχυροί άνεμοι, χιόνι). Ο μύθος φρόντισε να το δικαιολογήσει: ο Δίας έκανε τις μέλισσες ανθεκτικές για να μπορέσουν να αντέξουν και να τον θρέψουν. Σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης τους έδωσε το ωραίο χρυσαφί τους χρώμα.

Η κούνια του Καλλίμαχου

Με άλλη παραλλαγή του Καλλίμαχου ο Δίας μεγάλωσε σε μία κούνια που κρεμόταν από ένα δένδρο. Η λογική αυτής της παράδοσης είναι ότι ο Κρόνος ήταν κυρίαρχος σε ουρανό, γη και θάλασσα και φυσικά δεν ήταν βλάκας, οπότε πώς μπόρεσε να του ξεφύγει η ύπαρξη του ανταγωνιστή της εξουσίας του; Η εξήγηση είναι απλή αν και δεν υπακούει απόλυτα στη λογική, αλλά ποιός είπε ότι κάθε μύθος πρέπει να έχει απόλυτη λογική. Η κούνια δεν ακουμπούσε στη γη, δεν είχε επαφή ούτε με τη θάλασσα και μέσα στο σπήλαιο δεν ήταν μέσα στην ατμόσφαιρα, στον ουρανό.

Τα περιστέρια και ο αετός τρέφουν τον Δία

Ο Αθήναιος από την άλλη γράφει ότι ο Δίας μεγάλωσε με θεϊκή διατροφή- νέκταρ και αμβρωσία. Αμβρωσία του έφερναν περιστέρια από τις όχθες του Ωκεανού και νέκταρ ένας αετός. Και τα δύο πουλιά αργότερα τα αντάμειψε ο Δίας:

• ο αετός γίνεται σύμβολο του Δία,

• τα περιστέρια είναι μέχρι και σήμερα από τα πιο αγαπητά πουλιά των ανθρώπων, σύμβολο ειρήνης.

Ο Αετός, ο Κέλμις και ο Πάνας – Προστάτες του Δία

Τέλος ο Αντωνίνος Λιβεράλις μας λέει ότι ο Δίας μεγάλωσε σε απάτητο ακόμα και από θεούς σπήλαιο μελισσών. Πώς γίνεται ένα σπήλαιο να είναι απάτητο από θεούς αλλά προσπελάσιμο από μέλισσες είναι μία εύλογη απορία αλλά ποιητική αδεία ο μύθος το επιτρέπει. Σαν παιδί ο Δίας ήθελε παρέα να παίξει έτσι ο μύθος του έδωσε τρείς φίλους: τον Αετό, τον Κέλμι και τον Πάνα.

Ο Αετός μεταμορφώθηκε σε πουλί αργότερα όταν η ζηλιάρα σύζυγος του Δία θεώρησε ότι ο σύζυγός της έδινε μεγαλύτερη προσοχή στο φίλο του απ’ ότι σε αυτή. Ο Κέλμις είναι ένας από τους Ιδαίους Δακτύλους και ο Αιγιπάν είναι αδερφός του Δία από τον Κρόνο και τη Ρέα, ο τραγόμορφος θεός Πάνας, θεός των αγρών, των κοπαδιών και της γονιμότητας.

Η Γουρούνα

Σύμφωνα με άλλη παράδοση, αντί την κατσίκα ο Δίας θήλαζε μία γουρούνα, η οποία μουγκρίζοντας έκρυβε το κλάμα του. Αυτή η παραλλαγή, καθαρά συμβολική, μας δείχνει πόσο σημαντικό ζώο θεωρούνταν το γουρούνι για την ικανότητά του να γεννάει πολύ, παρουσιάζεται δηλαδή σαν σύμβολο ευγονίας.

Πηγή:Explore Crete