Ἡ ἀνακάλυψις τῆς στήλης τῆς Ροζέττας (15 Ἰουλ.1799),οἱ Μαμελοῦκοι,οἱ ἀγγλογάλλοι καί λοιποί…ἐπιστήμονες

Τό Fort Julien σέ γκραβοῦρα τoῦ 1803

Θά ἀρχίσω μέ μιά φανταστική περιγραφή,βασισμένη σέ ἀληθινές ἡμερομηνίες.
Ἀκριβῶς 214 χρόνια πρίν,στήν ἀριστερή ὄχθη τοῦ Νείλου,κοντά στό Δέλτα του. Ἐκείνη τήν ἡμέρα,15 Ἰουλίου 1799 (ἄλλοι λένε στἰς 19),ἕνα ὑπολοχαγάκι τοῦ Μεγάλου Ναπολέοντα,ὀνόματι Pierre-François Bouchard,ἔβραζε -κυριολεκτικά- κάτω ἀπό τόν καυτό ἤλιο καί μουρμούριζε,ἀναθεματίζοντας τήν ὥρα καί τήν στιγμή πού ἀποφάσισε νά σταδιοδρομήσῃ στόν Γαλλικό στρατό.

Βρισκόταν στό Fort Julien,ἕνα ὀχυρό πού ‘χε χτίση τόν 15ο αἰῶνα ὁ Μαμελοῦκος Qait Bey καί εἶχαν καταλάβη οἱ Γάλλοι ἕνα χρόνο πρίν (19 Ἰουλ.1798),κατά τήν διάρκεια τῆς ἐκστρατείας τοῦ Ναπολέοντα στήν Αἴγυπτο καί στήν Συρία.
Ἐκεῖνο τόν καιρό,τά σημάδια δέν ἦσαν καί τόσο εὐνοϊκά.Οἱ ἄγγλοι εἶχαν πέση σέ συμφωνίες,γιά συμμαχία,μέ τούς τουρκαλᾶδες κι ὁ Μπουσάρ εἶχε στρώση τά φαντάρια στά μερεμετίσματα γιά τίς ἐπισκευές τοῦ ὀχυροῦ.Σοῦ λέει «ἔτσι καί μᾶς τήν πέσουν,τά ἀγγλομόγγολα,ἄντε ν’ ἀντέξη τοῦτο τό ρημαδιακό,300 χρονῶ ντουβάρια» κι ἔτσι εἶπε νά τό σουλουπώση λιγάκι.(Τελικά,δέν τά κατάφεραν τά γαλλάκια,γιατί μετά ἀπό δυό χρόνια τά ἐγγλεζόπουλα πάτησαν πόδι στό ὀχυρό…ἄλλη ἱστορία·ἴσως τήν ποῦμε μιά ἄλλη φορά).

«Τελειώνετε,ρέ στραβάδια,πᾶρτε τά χέρια σας…μήν σᾶς πάρη καί σᾶς σηκώση» φώναξε ὁ Μπουσάρ στά φαντάρια του καί πῆγε νά κάτση σέ μιά κοτρῶνα,ἀπό τίς πολλές ποῦ ‘χαν ξεχώση,φτιάχνοντας τ’ αὐλάκια,γιά νά δυναμώσουν τά χαμηλά μπεντένια τοῦ ὀχυροῦ.
(Κι ἐδῶ τελειώνει ἡ φανταστική περιγραφή,γιατί ἀρχίζει ἡ πραγματική ἱστορία).

Ἡ…κοτρῶνα ἀποδείχθηκε ὅτι ἦταν ἕνα πολύτιμο εὕρημα.Ἡ στήλη τῆς Ροζέττας.Ἕνα ψήφισμα σέ τρεῖς γλῶσσες (ἱερογλυφικά,δημοτική αἰγυπτιακή καί Ἑλληνικά).
Ὅλα αὐτά τά χρόνια,διάφοροι ἐπιστήμονες (ἀρχαιολόγοι,γλωσσολόγοι,γραφολόγοι) κατέληξαν στό συμπέρασμα ὅτι εἶχε ἀνατεθῆ ἀπό τόν Βασιλέα Πτολεμαῖο Ε’,τόν Ἐπιφανῆ καί εἶχε τοποθετηθῆ σέ κάποιο ναό τῆς Μέμφιδος,περί τό ἔτος 196.
Μεταφέρθηκε καί χρησιμοποιήθηκε σάν οἰκοδομικό ὑλικό ἀπό τούς Μαμελούκους,στήν κατασκευή τοῦ ὀχυροῦ Fort Julien κι ἐκεῖ τό βρῆκαν οἱ Γάλλοι.
Ἡ στήλη «κληρονομήθηκε» ἀπό τούς ἄγγλους τό 1801,ὅταν κυρίευσαν τό ὀχυρό καί τήν ἑπόμενη χρονιά (1802) πῆρε τήν ἄγουσα γιά τό βρετανικό μουσεῖο,ὅπου καί ἐκτίθεται ἀπό τότε.

Ἕλα ὅμως,πού ὁ J.F.Champollion κατάφερε κι ἀποκρυπτογράφησε μόνο τά Ἱερογλυφικά (βασιζόμενος στό Ἑλληνικό κείμενο).
Εὐτυχῶς -κι ἐδῶ ἀρχίζει τό τρελλό γέλιο- δυό ἐκλεκτοί «μακεδόνες» ἐπιστήμονες,οἱ Tome Boaevski καί Aristotel Tentov,μετά ἀπό πολύχρονες καί…σοβαρές μελέτες,κατάφεραν τόν Δεκ. τοῦ 2008 κι ἔβαλαν τά πράγματα στήν θέσι τους.
Τό μεσαῖο κείμενο τῆς στήλης (λένε),δέν ἀποδίδεται στήν δημοτική Αἰγυπτιακή (λένε),ἀλλά σέ «ἀρχαῖα μακεδονικά» (λένε).

Σᾶς παραθέτω δείγματα τὼν ἐργασιῶν τους ΕΔΩ κι ΕΔΩ καί σᾶς εὔχομαι καλή διασκέδασι.

Καλημέρα καί καλή ἑβδομάδα.