Οι στρατιωτικές επιλογές μετά την κατάληψη της Δ. Ίμιας

Η πρώτη στρατιωτική επιλογή που εισηγήθηκε ο Ναύαρχος Χρ. Λυμπέρης ήταν ο άμεσος ναυτικός βομβαρδισμός της Δ. Ίμια

Το απόσπασμα της συνέντευξης του Επιτίμου Α/ΓΕΣ Στρατηγού ε.α. Φ. Φράγκου στην εφημερίδα Real News σχετικά με την κρίση των Ιμίων προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, επαναφέροντας τη συζήτηση για το κατά πόσο ήταν ορθή η απόφαση για αποφυγή μιας ένοπλης αντιπαράθεσης με την Τουρκία.

Για τη νύχτα των Ιμίων έχουν λεχθεί πολλά και έχουν γραφτεί ακόμα περισσότερα, κρίνοντας όμως εκ του αποτελέσματος, η διαχείριση της κρίσης από ελληνικής πλευράς υπήρξε καταστροφική αφού οδήγησε στην υπογραφή της Συμφωνίας της Μαδρίτης με την οποία αναγνωρίστηκαν ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο[1].

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, η ελληνική πλευρά ενημερώθηκε για την αποβίβαση Τούρκων βατραχανθρώπων στη Δ. Ίμια, η οποία οδήγησε στην απονήωση του μοιραίου ελικοπτέρου ΑΒ-212 της φρεγάτας ΝΑΥΑΡΙΝΟ για την εξακρίβωση της πληροφορίας.

Περί τις 05:00 της 31ης Ιανουαρίου, ο τότε Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Χρ. Λυμπέρης εισηγήθηκε στον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη τις εξής στρατιωτικές επιλογές αντίδρασης:

1. Ναυτικό βομβαρδισμό από πλοία της περιοχής.

2. Αεροπορικό βομβαρδισμό με το πρώτο φως.

3. Επιχείρηση ανακατάληψης της βραχονησίδας.

Οι δύο πρώτες στρατιωτικές επιλογές απορρίφθηκαν από τον Κώστα Σημίτη με τη λογική ότι θα επιφέρουν σύγκρουση και οδήγησαν στην εξέταση της τρίτης επιλογής με τον Κ. Σημίτη να ζητά από τον Α/ΓΕΕΘΑ την αποβίβαση καταδρομέων μεγαλύτερου αριθμού των Τούρκων και τη σύλληψή τους εντός 45 λεπτών.

Ο Α/ΓΕΕΘΑ ανέφερε ότι ο χρόνος δεν επαρκούσε σε καμία περίπτωση και ότι θα χρειάζονταν δύο τρεις ώρες για τη συγκέντρωση των δυνάμεων καθώς οι 7 βατραχάνθρωποι που βρισκόταν σε παραπλέουσα κανονιοφόρο δεν επαρκούσαν [2]. Ασφαλώς η απαίτηση του πρωθυπουργού για αποβίβαση διπλάσιου αριθμού ανδρών σε σχέση με τον εχθρό αποδεικνύει παντελή άγνοια για τα στρατιωτικά ζητήματα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω ομάδα υποβρυχίων καταστροφών είχε διαταχθεί στις 03:15 να αποβιβαστεί στη Δ. Ίμια από τον τότε υφυπουργό Εθνικής Άμυνας που βρισκόταν στο ΕΘΚΕΠΙΧ, εντολή που δεν γνώριζε ο Α/ΓΕΕΘΑ καθώς βρισκόταν στη Βουλή στο γραφείο του πρωθυπουργού και που ανεστάλη μετά την πληροφόρηση ότι οι Τούρκοι είχαν αποβιβαστεί πρώτοι.

Η πρόταση Φράγκου

To επίμαχο απόσπασμα της συνέντευξης του Στρατηγού ε.α. Φ. Φράγκου έχει ως εξής: «Ο Χόλμπρουκ ενημέρωσε τους Τούρκους ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα και έδωσε προθεσμία έως τις 5 το πρωί να τα βρούνε. Εγώ πάντως (…) στη βραχονησίδα θα είχα ρίξει τρία-τέσσερα καπνογόνα και με πρόσχημα ότι έχει πάρει φωτιά θα έστελνα τα Canadair να σβήσουν τη φωτιά. Δεν ξέρω τι θα γινόταν με τους Τούρκους κομάντος. Πάντως δεν θα καταλάμβαναν τη βραχονησίδα».

Η πρόταση του Επιτίμου Α/ΓΕΣ αν και ανορθόδοξη είναι απλή: Η ρίψη τόνων νερού από πυροσβεστικά CL-215 Canadair σε μία μόνο διέλευση πάνω από τη Δ. Ιμια θα προκαλούσε το βαρύτατο τραυματισμό των Τούρκων βατραχανθρώπων και την αχρήστευση του μη αδιαβροχοποιημένου εξοπλισμού τους με αποτέλεσμα τον εξαναγκασμό τους σε αποχώρηση, παράλληλα ίσως με κάποια επιχείρηση ανακατάληψής της.

Τα δύο βασικά πλεονεκτήματα αυτής της πρότασης θα ήταν η ελάχιστη δυνατή χρήση στρατιωτικής βίας για την εκδίωξη ή τον αιφνιδιασμό της ομάδας των Τούρκων βατραχανθρώπων και η αξιοποίηση ενός πτητικού μέσου που έχει δυνατότητα πτήσης σε  ύψος στο επίπεδο της θάλασσας για αποφυγή εντοπισμού του από εχθρικά ραντάρ αλλά και δυνατότητα προσθαλάσσωσης σε περίπτωση βολής εναντίον του από εχθρικά αντιαεροπορικά πυρά. Φυσικά μία τέτοια αποστολή προϋποθέτει την ικανοποίηση μιας σειράς παραμέτρων, όπως οι καιρικές συνθήκες.

Σημειώσεις

[1] Η διαχείριση κρίσης δε συνεπάγεται απαραίτητα αποτροπή της κλιμάκωσης ή αποκλιμάκωση καθώς οι κρίσεις προσφέρουν τη δυνατότητα για αποσαφήνιση καταστάσεων, δυναμικών ή άλλων συμφερόντων. Με άλλα λόγια, η κρίση δεν είναι απαραίτητα αρνητική αφού επιλύει χωρίς ή με ελάχιστη βία καταστάσεις που στο παρελθόν οδηγούσαν τελεσίδικα με πόλεμο.

[2] Χρήστος Λυμπέρης, Πορεία σε ταραγμένες θάλασσες, εκδ. Ποιότητα, Αθήνα, 1999.

Πηγή: Strategy Reports