Αετός – Μεσσηνίας 11 Σεπτεμβρίου 1943

Φωτογραφία από: kopanakinews.files.wordpress.com

 Στις 11 Σεπτεμβρίου 1943 οι Γερμανοί με συνεχείς βολές πυροβολικού καταστρέφουν το χωριό και στη συνέχεια μεταβαίνουν επί τόπου και το καίνε. Οι κάτοικοι το είχαν ήδη εγκαταλείψει μετά τις πρώτες βολές του πυροβολικού. Οι λίγοι γέροντες που έμειναν στο χωριό εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ή κάηκαν.

Τα ιστορικά γεγονότα έχουν ως εξής:

Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, εγκαθίστανται οι Γερμανοί σε καίριες θέσεις που πριν κατείχαν οι Ιταλοί. Στις 10 Σεπτεμβρίου 1943 γερμανικές διμοιρίες της 116 Επιλαρχίας Αναγνωρίσεως κινούνται, με αφετηρία το Δώριο, σε δύο κατευθύνσεις.

Η πρώτη προς τον Αετό και η δεύτερη προς Πιτσά (σήμερα Σιτοχώρι). Και οι δύο διμοιρίες έρχονται σε επαφή με ένοπλες αντάρτικες ομάδες και σε μάχες που ακολουθούν αποδεκατίζονται. Πρόκειται για τις πρώτες επιθέσεις εναντίον Γερμανών στη Μεσσηνία.

Στις 11 Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί προχωρούν σε μαζικά αντίποινα. Με συνεχείς βολές πυροβολικού καταστρέφουν τον Αετό και στη συνέχεια μεταβαίνουν στο χωριό και το καίνε. Ο Αετός είχε τότε 1.500 περίπου κατοίκους και 360 κατοικίες.

Οι κάτοικοι μετά τις πρώτες βολές του πυροβολικού εγκατέλειψαν το χωριό, λίγοι γέροντες που έμειναν εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ή κάηκαν. 280 περίπου κατοικίες καταστράφηκαν.

Το θέαμα ήταν τρομακτικό τόσο για τους κατοίκους του Αετού όσο και για τους κατοίκους των γύρω χωριών. Η οικονομική ζημιά ήταν ανυπολόγιστη.

Το Σεπτέμβρη σε μια αγροτική περιοχή όπως ο Αετός, όλη η σοδειά του χρόνου και κάθε είδους, με εξαίρεση το λάδι, είχε μαζευτεί και αποθηκευτεί. Αυτή η αποθηκευμένη σοδειά είτε καταστράφηκε είτε λεηλατήθηκε. Οι κάτοικοι δοκιμάστηκαν σκληρά μετά από αυτή την καταστροφή. Το χωριό ανοικοδομήθηκε βέβαια στο μεγαλύτερο μέρος του, ένα τμήμα των κατοίκων του μετακινήθηκε στο γειτονικό Δώριο μα δεν συνήλθε ποτέ πλήρως μετά από αυτό το χτύπημα.

Αεροφωτογραφία από τον καμένο Αετό που ελήφθηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση έχει δημοσιευτεί σε λεύκωμα που εκδόθηκε από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων, γραφείο Χωροταξικών και Πολεοδομικών Μελετών και Ερευνών με τίτλο «Αι θυσίαι της Ελλάδος στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», Γραφικαί Τέχναι Ασπιώτη, ΕΛΚΑ Α.Ε., Αθήνα 1946.

Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι ο Αετός κατέβαλε βαρύ το τίμημα στην εκδικητική μανία του κατακτητή αλλά και στην ανάγκη του για τρομοκράτηση των αγροτικών πληθυσμών μέσα από το θέαμα της καταστροφής. Ο Εμφύλιος όμως που ακολούθησε, σε συνδυασμό με ακραία και τραγικά στην κατάληξή τους τοπικά γεγονότα τραυμάτισε ισχυρά το κοινωνικό σώμα, σκίασε ιστορικά γεγονότα και δεν επέτρεψε την πραγματική καταγραφή και αποτίμησή τους.

Τα ονόματα των θυμάτων του Αετού (Εκτελεσθέντες-Πυρποληθέντες)

Αλέξιος Δημ. Γκότσης (Προκόπης)

Θεόδωρος Κων. Καζάντζας (Κοκώνης)

Μήτρος Γρ. Ρέμπελος (Μητρογληγόρης)

Κωνσταντίνος Γ. Χαϊμανάς (Γυφτογεώργακας)

Γεώργιος Θ.Γεωργιλάς

Κωνσταντίνος Π.Γκότσης (Κόρος)

Γεώργιος Ι.Χαϊμανάς (Γεωργιαννής)

Εκτελέστηκαν ακόμη, από γειτονικά χωριά, οι: Κατσιάρας Κωνσταντίνος, Πετρόπουλος Μήτσος, Δημητροπούλου Γιαννούλα

Συρραφή ἀποσπασμάτων ἀπό τά ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ σε Μαρτρικά Χωριά καί Πόλεις

Πηγή: ΔΙΚΤΥΟ ΜΑΡΤΥΡΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΩΝ